2014-2015 seçim üçlemesinin son etabına, 10 AÄŸustos sonrası girmiÅŸ bulunuyoruz. Milenyumun baÅŸlangıcındaki en uzun yıl olmaya aday 2014’ün, sancılarını hitama erdirmek için 2015 seçimlerinin de atlatılması gerekiyor. Bugünlerde yaÅŸadığımız, 10 AÄŸustos sonrasında, aslında, 2015 sürecinin de baÅŸlamış olmasıdır. Türkiye’nin bütün kritik makamlarında deÄŸiÅŸimin yaÅŸandığını geçmiÅŸ birkaç haftanın eksik kalan tek kısmı muhalefette de benzer bir deÄŸiÅŸimin ortaya çıkmaması oldu. Daha ilginci muhalefette isimler üzerinden bir deÄŸiÅŸimin yaÅŸanması, 2015 süreciyle ünsiyet kurmaya yetmeyecekti.
Eski Türkiye tatmini son sahnesi yaÅŸanana kadar, müesses nizamın farklı unsurları son söylemine ve aktöre kadar tüketilmeden de yeni Türkiye’nin sahici bir muhalefeti ortaya çıkmayacak. Bu hayata geçmesi oldukça zor bir ideal durum olarak kalmaya devam edecek. ‘Pareto optimal’ bir siyaset dengesini yakalamak hayat ve siyaset dışı bir özlem olsa gerek.
Türkiye’deki sıkıntı sadece mezkur dengesizlikten kaynaklanmıyor. Aksine siyasi dengesizlik, de jure anti-demokratik yapılar ve yasal altyapı yerli yerinde dururken, de facto demokratikleÅŸmenin ortaya çıkardığı yeni siyasi durumla yönetilmeye çalışılıyor. Tam anlamıyla bir demokratikleÅŸme için, statükonun yasal sahibi olan aktörlerden ziyade, toplumun temsilcisi olan farklı siyasi akımları ikna etmek veya tatmin etmek gerekiyor.
Kendi tabanının dışındaki kesimleri de ikna ve tatmin görevi, de facto demokratikleÅŸmenin baÅŸat aktörü olan AK Parti’ye kalınca, süreçler oldukça yavaÅŸlıyor. Çözüm sürecinin sindirilmesi seneler alıyor, din-devlet iliÅŸkilerinin normalleÅŸmesi yavaÅŸ bir tedrici yol haritasıyla mümkün oluyor, anayasanın yüklerinden kurtulması siyasi bir kısır döngünün ortaya çıkmasına yol açıyor.
2015 seçimleri sonrasında, Türkiye’de dört yıl boyunca, olaÄŸanüstü bir durum yaÅŸanmazsa seçim olmayacak. Bu açıdan Türkiye’nin en az dört yıllık bir altın dönem fırsatı bulunuyor. Zira 2007’de erkene alınmak durumunda kalınan seçimlerle, siyasi süreçler, son yedi yılı altı kez bölmüÅŸ oldu. YaÅŸanan altı seçim hem demokratikleÅŸmeye hem de deÄŸiÅŸime aşı vazifesi görmüÅŸ olsa da, çok daha hızlı bir ivme ile yürüyebilecek birçok farklı baÅŸlığın ya yavaÅŸlamasına ya da tedrici bir tarza bürünmesine yol açtı. Bu dönemde PKK’nın silahlara sarılması, OrtadoÄŸu’da yaÅŸanmakta olan kriz, küresel ekonomik çalkantı, muhalefetin sokaklardan medet umması ve paralel yapının sabotaj giriÅŸimleri de süreçleri ciddi ÅŸekilde etkiledi.
10 AÄŸustos seçimleri büyük ölçüde 2015 seçimlerinin de kaderini belirlemiÅŸ oldu. Dolayısıyla ‘2014 sancısına’ ait son iki halkaya dair siyasi belirsizlik ortadan kalkmış oldu. Bu durum hem iktidar hem de muhalefet açısından geçerli. EÄŸer deÄŸerlendirilebilirse, siyasi belirsizliÄŸin olmadığı bu yeni dönem Türkiye açısından bir sıçrama sürecine rahatlıkla dönüÅŸebilir. Halkın oylarıyla seçilen cumhurbaÅŸkanın da bu yeni dönemde birçok kritik meselede ‘siyasi katalizör’ hatta sürükleyici bir rol oynayacağı da muhakkak. Bu durum bile tek başına yeni dönemdeki fırsatları idrak etmek için yeterlidir.
Türkiye dışındaki kriz alanları artık kendi statükosunu oluÅŸturacak düzeyde bir kısır döngü içerisinde. Risk ve tehdit unsuru olarak kabul edilebilecek alanlar artık yakinen tanınıyor. Son birkaç yılda bu risk ve tehditlerle karşı karşıya kalındı ve kapasite artırımı saÄŸlanmış durumda. Ekonomik risklere karşı da ciddi anlamda bağışıklık ortaya çıktı. Zor geçme potansiyeli taşıyan 2015’e dair hazırlıklar da geçmiÅŸ tecrübeden beslenmek durumunda.
Yeni dönemin koordinatları, siyasi ve ekonomik kırılganlıklarına dair hem riskler hem de fırsatlar açısından öngörülebilir bir tablo var karşımızda. 10 AÄŸustos’la baÅŸlayan yeni süreç karmaşık deÄŸil. Siyasi cesaret ve basiret gösteren bütün aktörler yaÅŸanan dönüÅŸümde pay sahibi olabilirler. Muhalefet tercihini nasıl yapacağını ortaya koymuÅŸ durumda. Türkiye açısından bu bile olumlu bir durum. Yeni Türkiye, bir süre daha, eski Türkiye’yi tüketerek var olmayı tercih etmiÅŸ olanları da yönetmek zorunda kalacak. Biraz sıkıntılı ama pekala yönetilebilir durum.
[Star, 09 Eylül 2014]
