Küresel sistemin yeni gerçekliğine Avrupa hazırlıksız yakalandı. Trump politikaları mevcut sistemi değişime zorluyor. Trump, Çin ve Rusya'yı doğrudan muhatap alırken, Avrupa'yı küresel sorunların çözümünde bir aktör olarak görmüyor. Yardımcısını göndererek, “Ya bizimlesiniz ya da bize karşısınız” anlamına gelen bir değerler savaşı başlatıyor. Avrupalılar bu krize ortak çözüm bulmak yerine, ABD ile “aynı ortak değer temelinde görülmedikleri” için gerçek anlamda gözyaşı döküyorlar.

Avrupa'nın kendi içinde kendi geleceğinin tartışıldığı masalara sadece belirli ülkeler davet edilebiliyor. Yeniden seçilip seçilmeyeceği belli olmayan Alman şansölyesi ve Avrupa Birliği üyesi olmayan Danimarka, Paris'teki zirveye katıldı. Aceleyle ve telaş içinde yapılan "kriz" toplantısından kayda değer bir sonuç çıkmadı. Ne savunma harcamalarını artırmaya dönük bir taahhüt, ne Ukrayna'nın elini müzakerelerde güçlendirecek bir güvenlik önerisi, ne de Ukrayna-Rusya savaşını sonlandırmaya ilişkin bir pozisyon açıklaması gelmedi. Avrupa kendi güvenliğini nasıl sağlayacağı konusunda yıllardır tartışmasına rağmen, olgunlaşmış bir fikri yok ve hâlâ tereddütlü bir tavır içinde.

Trump, Ukrayna'nın geleceğinin konuşulduğu Riyad'daki toplantıya Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'yi çağırmadı. Zelenski, Ukrayna-Rusya savaşının en başından itibaren güvenilir bir arabulucu olan Türkiye'ye bir ziyaret gerçekleştirdi. Türkiye, dört yıldır devam eden bu savaşın en başından itibaren tüm tarafların güvendiği istisnai bir denge politikası izledi. Tahıl koridoru ve esir takası gibi önemli başlıklarda ilkeli ve samimi gayretlerinden somut sonuçlar alındı.

Savaşın sona erdirilmesine dönük uluslararası diplomasinin arttığı bir dönemde, Zelenski'nin Ankara ziyareti önemli. Bundan sonraki barış görüşmelerinde, Türkiye'nin katkısına ihtiyaç duyduğu açık. Üçüncü ülkelerin bozucu etkisi olmasaydı, savaşın ilk döneminde Türkiye'nin çabaları sonuç verecekti. Savaşın ilk döneminde Ukrayna-Rusya anlaşmaya yakındı. Ancak ABD'nin ve Avrupa'nın Ukrayna'ya yönelik siyasetleri ve vaatleri bozucu bir etki oluşturdu.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın dünya siyasetindeki güvenilir ve etkili liderliği birçok çatışmanın çözümünde sonuç üretmiştir. Dolayısıyla, Türkiye güvenilir bir arabulucu olarak bu görüşmelere bundan sonraki süreçte ev sahipliği yapabilir. Müzakerelerde kolaylaştırıcı bir rol üstlenebilir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin bu konudaki tutumunu basın toplantısında net bir şekilde ortaya koydu: "Trump'ın savaşın sonlandırılması için bir diplomatik girişimi mevcut. Bu yaklaşım 3 yıldır yürüttüğümüz politika ile de örtüşüyor. Son 3 yıldaki aktif diplomasimizde Rusya, Ukrayna ve Amerika arasındaki görüşmeler için ülkemiz ideal bir ev sahibi olacaktır..."

Avrupa'nın kendi derdine düştüğü bir dönemde, Türkiye'nin yıllardır titizlikle inşa ettiği dış politika kapasitesine ve güvenilir duruşuna her geçen gün daha fazla ihtiyaç duyuluyor. Bu bağlamda, Türkiye'nin Avrupa açısından önemi de her geçen gün daha fazla artacak.