“YÖK’ün 30 Yılı” adlı raporda, ülke siyasetinin normalleştiği dönemlerde, YÖK’e ilişkin bir normalleşmenin de görüldüğü vurgulanıyor.

SETA, yükseköğretim sorunlarıyla ilgili bugüne kadar yayınladığı iki raporla (Türkiye’de Yükseköğretim: Karşılaştırmalı Bir Analizve Yükseköğretimde Kalite Güvencesi) yükseköğretim sisteminin temel sorun ve eğilimlerini, uluslararası karşılaştırmalı analizlere dayalı olarak incelemişti. Yükseköğretim konusunda tartışmaların odağında yer alan Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile ilgili olarak hazırlanan “YÖK’ün 30 Yılı” adlı yeni araştırma raporunda YÖK’ün ve YÖK’e ilişkin eleştirilerin bugüne kadarki evrimi analiz ediliyor.

1981 yılında çıkarılan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’yla kurulan YÖK’e, yükseköğretimi ulusal düzeyde sevk ve idare sorumluluğu verildi. Çok geniş yetkilerle donatılan ve merkeziyetçi bir sistem getiren YÖK, 12 Eylül döneminin ürünü olması ve üniversite özerkliğini sonlandırması nedenleriyle günü­müze değin eleştirildi.

Bekir S. Gür ve Zafer Çelik’in hazırladığı “YÖK’ün 30 Yılı” adlı raporda, ülke siyasetinin normalleştiği dönemlerde, YÖK’e ilişkin bir normalleşmenin de görüldüğü vurgulanıyor. Bununla birlikte, YÖK’ün baskıcı olduğu dönemlerde, genellikle Cumhurbaşkanı’nın örtülü bir desteği olduğunun, si­yaset kurumunun da olanlara göz yumduğunun veya zayıflığından dolayı ses çıkaramadığının altı çiziliyor. Rapora göre,“Türkiye’de üni­versiteler, evrensel olarak kendilerinden beklenen, hangi şartlar altında olursa olsun, hak ve hakikati savunma (advocacy) görevini yeterince yerine getirememiştir.” “YÖK’ün 30 Yılı” adlı SETA raporunda şu sorular öne çıkarılıyor:

• YÖK’ü hazırlayan nedenler nelerdir?
• YÖK ile birlikte yükseköğretim sisteminde ne tür değişiklikler yapılmıştır?
• YÖK kurulduğunda ne tür tartışmalar yaşanmıştır.
• Cumhurbaşkanları ve hükümetlerin değişmesi, YÖK’ü nasıl etkilemiştir?
• YÖK dönemi yükseköğretiminde ne tür gelişmeler yaşanmıştır?
• Özerklik ve YÖK tartışmaları, 30 yıl boyunca nasıl bir evrim geçirmiştir?