Türkiye ekonomisi açısından oldukça zorlu bir yıl olan 2018'i artık geride bırakıyoruz. Türkiye ekonomisi bu yıl içinde tarihte eşine az rastlanır bir finansal türbülans ile karşı karşıya kaldı. Yıla 3.80 TL düzeylerinde giriş yapan ve yılın ilk dört ayında 3.87 TL ortalamasına sahip olan dolar kuru Mayıs ve Temmuz aylarında ciddi bir yükselişle 4.89 TL düzeyine kadar yükseldi. Kurda asıl sıçrayış Ağustos'ta gerçekleşti ve kur 14 Ağustos'ta 6.89 TL ile (gün sonu itibarıyla) tarihi zirvesini gördü. Genel olarak da TL sadece birkaç ay içerisinde dolar karşısında yüzde 60 düzeyinde değer yitirdi.
Bu yaşananlar Türkiye açısından tam bir şok niteliğinde idi. Zira Türkiye benzer finansal türbülansları daha önce 1994 ve 2001 krizleri döneminde yaşamıştı. Fakat ilgili kriz dönemlerinde Türkiye ekonomisi problemli bir yapıya sahipti. Finansal altyapı güçlü değildi ve bankacılık sektörü oldukça kırılgandı. Kamu maliyesi de hiç iyi durumda değildi. Bugün ise Türkiye bütün bu boyutlarda çok daha iyi bir noktada bulunuyor. Cari açık gibi birtakım yapısal problemlere rağmen, Türkiye ekonomisi hatırı sayılır ölçüde sağlıklı bir görünüme sahip. Ekonomik ortam oldukça canlı. Son 16 yılda Türkiye ekonomisi yüzde 133 büyüdü ve yıllık ortalama ekonomik büyüme yüzde 5,7 olarak gerçekleşti. Bugün ayrıca iyi bir finansal altyapıya ve sağlıklı bir bankacılık sektörüne sahibiz. Kamu maliyesi ise 1990'lı yıllarla karşılaştırılamayacak ölçüde sağlam ve disiplinli.
2019'da dolar kaç lira olacak?
Türk lirası Eylül'den bu yana dolar karşısında yüzde 23 düzeyinde değer kazandı. Mayıs-Kasım döneminde gerçekleşen toplam enflasyonun yüzde 14 olduğu düşünülürse Mayıs-Ağustos dönemindeki yüzde 60'lık değer kaybının yarısından fazlasının Eylül ayından sonra geriye alınmış olduğu görülür. Dolar kurunun son bir aylık süreçte oldukça az dalgalanması ve 5.30 TL gibi göreceli olarak "normal" bir ortalamaya sahip olması –başka bir ciddi arz şokunun yaşanmaması kaydıyla– finansal türbülansın da artık sona ermiş olduğu yönünde bir fikir edinmemize yol açıyor. Bu açıdan 2019'da TL/dolar kurunun göreceli olarak istikrarlı bir seyir izleyebileceğini belirli bir ihtiyat payıyla söyleyebiliriz.2019'da Türkiye ne kadar büyüyecek?
Türkiye ekonomisi 2017 yılında yüzde 7,4'lük bir büyüme performansı yakaladıktan sonra 2018'in ilk çeyreğinde yüzde 7,2 büyüdü. Beklentiler –doğal olarak– ekonomik büyümenin yüzde 4-5 düzeyinde gerçekleşmesi yönündeydi. Fakat yaşanan finansal türbülans işin rengini değiştirdi. Oluşan belirsizlik ortamıyla birlikte Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde ancak yüzde 1,6 düzeyinde büyüyebildi. Dördüncü çeyrekte ekonomik büyümenin daha da gerilemesi kesin gibi. Ekonomik büyüme yılın son çeyreğinde yüzde 0 ve yüzde 0,5 düzeyinde gerçekleşebilir. Öte yandan öncü göstergelerin ışığında baktığımızda ekonomik aktivitedeki yavaşlamada dibi 2018 sonu ve 2019 başı itibarıyla gördüğümüzü/göreceğimizi söyleyebiliriz. İmalat sanayi kapasite kullanım oranında aşağı yönlü trend Aralık'ta sona erdi. Mevsimsellikten arındırılmış oranda ise kısmi bir yükseliş dahi yaşandı. Reel kesim güven endeksinde ise yüzde 2 düzeyinde bir artış gerçekleşti. Fakat tüketici güven endeksinde yaşanan yüzde 2,3'lük düşüş bu noktada ihtiyatı elden bırakmamamız gerektiğini gösterdi. Bu açıdan, 2019'da ekonominin yavaş fakat istikrarlı bir şekilde toparlanacağını söyleyebiliriz. Ekonomik büyümenin de 2019'da yüzde 2,5 civarında gerçekleşeceği yönünde ihtiyatlı bir tahminde bulunabiliriz.[Sabah, 29 Aralık 2018].
