Bu analizde UCM’nin 24 Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşı bağlamında yürüttüğü soruşturma süreci ve tarafsızlığı irdelenmektedir. Şubat 2022’nin son günlerinde Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik başlattığı topyekun saldırılar, uluslararası hukukun emredici kurallarından biri olan “kuvvet kullanma yasağı”nın açık ihlalini teşkil etmektedir. Kuvvet kullanımıyla başlayan saldırılar, devam etmekte olup tam ölçekli bir savaşa dönüşmüş vaziyettedir. Bu bağlamda uluslararası kuruluşlarca savaş halinde uygulanacak kuralları düzenleyen silahlı çatışmalar hukuku kurallarının açık ihlaline ilişkin vakıalar tespit edilmektedir. Bu bakımdan 1 Nisan 2022’de Rusya’nın Buça kentinden geri çekilirken Ukraynalı sivillere yönelik gerçekleştirdiği toplu öldürme, işkence ve tecavüzlere ilişkin paylaşılan fotoğraf ve video materyalleri uluslararası arenada geniş yankı bulmuştur. Bununla birlikte BMİHYK ve Uluslararası Af Örgütü tarafından yayımlanan raporlarda; Rus askerlerce gerçekleştirilen silahlı çatışmalar hukuku kurallarının ihlalinin yanı sıra Ukraynalı askerler tarafından gerçekleştirilen ihlallere de yer verilmiştir. Silahlı çatışmalar hukuku kurallarının ihlali aynı zamanda kişilerin bireysel cezai sorumluluğunu teşkil ettiğinden gerçek kişileri yargılamakla görevli olan ve 1 Haziran 2002’de Roma Statüsü ile kurulan UCM’nin yargı yetkisini gündeme getirmiştir. Ancak UCM’nin Ukrayna’da yürüttüğü soruşturmada kişi bakımından yargı yetkisine gölge düşürebilecek hususlara şahit olunmaktadır. Bu da mahkemenin siyasi mülahazaların etkisinde kaldığı ve tarafsız olmadığı algısını oluşturmaktadır.

Çalışmayı incelemek için burayı tıklayın..