Kuzey Kore ile Amerika arasındaki restleşme nükleer savaş ihtimalini akla getiriyor. Amerikan Başkanı Trump önleyici saldırı da d‚hil her türlü planın masada olduğunu söyledi.

Fakat Kuzey Kore'ye yapılacak bir saldırı 2003 yılında Irak'a yapılan saldırıya benzemez.

Zira Kuzey Kore'nin nükleer silahları var. Dolayısıyla konvansiyonel silahlarla başlayan bir savaşın hemen nükleer bir savaşa dönüşme ihtimali vardır. Bu nedenle nükleer silahlara sahip ülkeler arasında konvansiyonel savaşların bile kesildiği iddia edilir.

Öncelikle nükleer silahlarla ilgili bir iki noktayı aydınlatalım.

Sosyal bilimlerde kanunlar olmadığı söylenir. Mesela yer çekimi kanunu gibi veya suyun yüz derecede kaynamasında olduğu gibi her zaman doğru çıkan önermelerin sosyal dünyada yapılamayacağı düşünülür. Ancak kanuna yakın önermeler yapılabilir. Her zaman olmasa da çoğunlukla doğru çıkan önermeler. Yüz yılı aşkın sosyal bilim geleneğinde bir kanuna en yakın önerme ise nükleer silahlarla ilgilidir. Denir ki her iki ülkenin de nükleer silahı varsa bu ülkeler nükleer silahlarını kullanamaz.

Yalnızca bir tarafta var ve diğer tarafta yoksa kullanılır. Hiroşima ve Nagasiki'de kullanıldı. Çünkü Amerika'da vardı.

Japonya'da yoktu.

Ama Soğuk Savaş tarihi boyunca Sovyetler ve Amerika birbirlerine karşı kullanamadılar. Çünkü birinin düğmeye basması tüm dünyanın yok olmasıyla sonuçlanacaktı. Yani nükleer silah kullanan kendisi de yok olacaktı.

Amerika Sovyetleri vurursa, Sovyetler de Amerika'yı anında aynı silahlarla vuracaktı. Buna dehşet dengesi denir. Bu dengenin içinde liderler savaşın sonunu net biçimde görür. Yok olacağını bilir.

Yanlış hesap yapma imk‚nı yoktur. Kimse yok olmak istemediğinden düşmanını yok etmeye kalkışmaz. Nükleer silahların caydırıcı etkisi nedeniyle savaş ihtimali ortadan kalkar.

Bu ülkeler birbirine karşı nükleer kullanamadığı gibi konvansiyonel silah da kullanamaz. Çünkü konvansiyonel savaşın nükleere dönüşmesi ihtimali son derece yakın ve riskli bir ihtimaldir. Siz rakibinizi konvansiyonel silahla vururken onun nükleer kullanmayacağından emin olamadığınız için konvansiyonel silahla da saldıramazsınız. Bu nedenle tüm Soğuk Savaş boyunca Amerika ve Sovyetler konvansiyonel çatışmaya bile giremedi.

Hatta aralarında konvansiyonel çatışma olan devletler bile bu silahlara kavuşunca konvansiyonel çatışmayı bırakmak zorunda kalır. Mesela Hindistan ve Pakistan nükleere kavuşunca aralarındaki çatışmalar da son buldu.

Buradan hareketle Amerika Kuzey Kore'yi vuramaz diyebilir miyiz? Çok kolay değil. Evet Kuzey Kore'nin nükleer silahları Amerika'yı düşündürür. Ama bütünüyle caydırmayı beceremeyebilir.

Çünkü bu iki ülke arasında dehşet dengesi yok. Yani Amerika Kuzey Kore'yi vurabilirken, Kuzey Kore Amerika'yı vuracak kapasiteye sahip değil. En fazla Güney Kore'yi veya Japonya'yı vurur.

Bu da Amerika'nın gözünü karartması ihtimaline kapı açar. Amerika çok kısa bir süre içinde Kore'nin tüm savunma ve karşı saldırı kapasitesini çökermeyi deneyebilir. Böyle bir durumda Kuzey Kore cevap veremez. Ama Kuzey Kore'nin tüm kapasitesini bir kerede çökertmek nükleer bir saldırı dışında imk‚nsıza yakın. Amerika doğrudan bir nükleer saldırı başlatmayacağından Kore'nin misilleme şansı hep olacaktır.

Amerika'yı vuramaz ama Güney Kore'yi veya Japonya'yı kolayca vurabilir.

Kuzey Kore bunu yapar mı? Çok zorda kalırsa yapar. Yapmasa bile Amerika bu riski almak istemeyecektir. Bunun maliyeti ve kontrolden çıkma şansı çok yüksek.

Yani kısaca özetlemek gerekirse nükleer silah sahibi olan Kuzey Kore güvendedir. Amerika müttefikleri de dahil milyonlarca insanı yok edecek ve kendi sahip olduğu uluslararası düzeni ortadan kaldıracak bir eylemi başlatmak istemez. Bunu yapabilir ama böylesi küçük bahaneler için olmaz. Amerika'nın ulusal güvenliği doğrudan tehdit altında olmadan gözünü böylesine karartmaz.

Muhtemelen bu işi şimdilik geçiştirmenin bir yolunu arayacaktır.

[Takvim, 14 Ağustos 2017].