SETA > Yorum |
CHP Yerel Seçimlerde İttifak Yapar Mı

CHP Yerel Seçimlerde İttifak Yapar Mı?

CHP’nin Doğu ve Güneydoğu’da Kürt seçmenin yoğun olduğu yerlerde seçim kazanması zor. Ama, İstanbul, Mersin, Adana ve Ankara gibi şehirleri göz önünde bulundurarak HDP ile açık ya da örtülü olarak yerel seçimde iş birliği yapacaktır.

 

Bundan önce yazdığım iki yazıda yerel seçimlerde ittifak meselesinin genel siyasi anlamını ve Cumhur İttifakı açısından dinamiklerini ele almıştım.

Bu yazıda genel olarak Millet İttifakı ve CHP özelinde bir analiz yapmaya çalışacağım.

24 Haziran’da Millet İttifakı’nı oluşturan partilerden İyi Parti ve Saadet Partisi yerel seçimlerde ittifak yapmayacaklarını açıkladılar.

CHP’li parti yetkilileri ise farklı açıklamalar yapıyor.

CHP Sözcüsü ve Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak “Gündemimizde kesinlikle ittifak yok. Yarım ağızla söylediğimi düşünen basın mensupları dudaklarımı okusun: Gündemimizde kesinlikle ittifak yok” derken; diğer bir Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun ise, “AKP-MHP ittifakı olduğunda ne olur ya da AKP- MHP ittifakı olursa biz nasıl bir ittifak kurabiliriz, bütün bu sonuçları matematiksel olarak da değerlendiriyoruz”  şekline açıklama yapıyor.

Dolayısıyla CHP, yerel seçimde HDP ve İyi Parti ile örtük ya da açık ittifak ya da işbirliği yapmanın yollarını arayacaktır.

Genel seçimlerden önce CHP, AK Parti karşıtı muhalefeti bir araya getirebilmek için tüm yöntemleri denemişti. “İlkeler ittifakı” tanımlaması üzerinden,  HDP’yi de açıkça ittifakın içine almak için çabalamıştı.

Ancak Millet İttifakı içindeki İyi Parti’nin milliyetçi tabanını ve kendi tabanındaki ulusalcı-Kemalist çevreleri dikkate alarak açık bir ittifak yerine HDP ile işbirliği yapmayı tercih etti.

CHP, bu seçimde de diğer partilerin kapısını öyle ya da böyle çalmak zorunda kalacak.

Somutlaştıralım.

2014 seçimlerinde, seçmenlerin partilere göre konumlanması şu ankinden farklıydı. Artık MHP ve AK Parti arasında uzun süredir devam eden bir işbirliği mevcut.

MHP’nin özellikle seküler milliyetçi tabanından bir kısmının son seçimde İyi Parti’ye oy verdiği malum.

Seçimin konjonktürüne ve ülkenin içinde bulunduğu duruma göre de MHP ve AK Parti arasında geçişkenlik gösteren muhafazakâr milliyetçi bir taban söz konusu.

CHP’nin şu an il düzeyinde 13 belediyesi var.

Bu seçimlerde özellikle CHP’de olan bu 13 ilde AK Parti ve MHP bir işbirliğine giderse, CHP’nin bazı yerlerde seçimi kaybetmesi ihtimal dâhinde.

Hatta bu 13 ilde İyi Parti’nin seçmen açısından dikkate değer adaylar çıkarması durumunda, CHP’nin oylarının bir kısmının İyi Parti’ye gitmesi kaçınılmazdır.

İyi Parti bunun farkında olduğu için CHP ile pazarlık için masaya oturmak isteyecektir. En azından birkaç yerde kendi adayının CHP tarafından desteklenmesi için bunu düşünecektir.

Hep söylüyoruz. Yine hatırlatalım. Yerel ve genel seçimlerde partilerin aldığı toplam oy oranları epeyce farklılaşır.

Tabloda da görüleceği gibi 2014 seçimlerinde, CHP’nin seçimleri kazandığı 13 ilin 10’nunda, Çanakkale, Muğla ve İzmir Hariç, MHP ve AK Parti oylarının toplamı daha fazla.

Şu an belediye başkanı CHP’li olan iller: 2014 Yerel Seçim Sonuçları (%)

İller CHP AK Parti MHP AK Parti+MHP HDP
Çanakkale 54,4 35,9 7,3 43,2 1,1
Edirne 36,9 29,9 18,3 48,2 1,1
Kırklareli 38 35 24,4 59,4 0,7
Yalova 48 47,6 1,4 49 1
Muğla 49,1 29 18 47 1,6
İzmir 49,6 35,9 8 43.9 3,4
Aydın 43,8 29,2 21,6 50,8 3,1
Sinop 54,3 37,4 6,3 43,7 0
Giresun 46,3 39,1 11,9 51 0,2
Hatay 41,2 40,5 15,3 55,8 1,4
Eskişehir 45,3 39,1 11,2 50,3 0,7
Zonguldak 39,9 38,6 17,7 53,3 0,4
Burdur 44,4 35,1 17,4 52 0,3
 

Yine ikinci tabloda da görüleceği gibi, 24 Haziran seçimlerinde ise bu 13 il içinde Edirne ve Kırklareli’nde CHP’nin tek başına aldığı oy oranı, Cumhur İttifakı’nın toplamından daha fazla. Diğer 11 ilde ise Cumhur İttifakı’nın oylarının toplamı CHP’nin tek başına aldığı oyların epeyce üzerinde.

Cumhur ve Millet İttifakı açısından karşılaştırdığımızda, Yalova, Sinop Giresun, Hatay, Eskişehir, Zonguldak ve Burdur’da Cumhur İttifakı’nın oyları Millet İttifakı’nın toplamından fazla.

Aydın’da ise Millet İttifakı’nın oy oranı toplamı Cumhur İttifakı’ndan daha fazla.

Dolayısıyla CHP, İyi Parti ile işbirliği yapsa bile,  bu illerin bazılarını kaybetmesi muhtemeldir.

İyi Parti’nin bu illerden aday çıkarması durumunda ise CHP’nin kazanması daha da zorlaşacaktır.

CHP’nin Doğu ve Güneydoğu’da Kürt seçmenin yoğun olduğu yerlerde seçim kazanması zor. Ama, İstanbul, Mersin, Adana ve Ankara gibi şehirleri göz önünde bulundurarak HDP ile açık ya da örtülü olarak yerel seçimde işbirliği yapacaktır.

Şu an belediye başkanı CHP’li olan illerin 24 Haziran seçim sonuçları (%)

İller CHP AK Parti MHP Cumhur İttifakı Millet İttifakı
Çanakkale 33,8 37,4 6,9 44,3 51,4
Edirne 45,4 28,6 5,0 33,6 62,1
Kırklareli 47,5 26,9 4,9 31,8 64,4
Yalova 28,6 44,1 7,8 51,9 39,7
Muğla 40,9 28,2 6,5 34,7 58,0
İzmir 41,3 28,7 6,3 35,0 53,0
Aydın 33,9 32,5 8,1 40,6 49,4
Sinop 24,2 55,3 7,2 62,5 34,6
Giresun 17,8 53,6 10,9 64,5 33,4
Hatay 30,6 36,2 14,4 50,6 38,0
Eskişehir 32,3 38,8 9,9 48,7 46,6
Zonguldak 30,8 46 10,9 56,8 40,3
Burdur 20,2 43,1 12,5 55,6 41,7
 

[Türkiye, 8 Eylül 2018].