Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın dört günlük Asya turu, Pakistan ziyaretinin ardından tamamlandı.
Üç başkentte de Türkiye'ye yoğun ilgi vardı. Hem Malezya Başbakanı Enver İbrahim hem Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto bu geziye özel olarak büyük hazırlık yapmışlar. Malezya başbakanı kendi sosyal medyasından özel seçilmiş şarkılarla Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ve Türkiye'ye yönelik sevgi ve ilgisini yoğun olarak gösterdi.
Endonezya'da 2 bin 500 Endonezyalı öğrenci ellerinde bayraklarla Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konvoyunu karşıladı. Uğurlarken de benzer görüntüler vardı. Karşılama korosu, mehter marşı ve Türkçe şarkılar söyledi.
Güneydoğu Asya'nın yükselen iki gücünün başkentlerinin caddeleri, neredeyse bir seçim kampanyasında kullanılan kadar afişlerle donatılmış, büyük dijital ekranlarda Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Hanımefendi'nin resimleri asılmıştı.
Bu iki ülke ile ilişkilerin geleceğinde büyük bir potansiyel var. Güney Asya'nın yükselen iki gücü ile ilgili bazı verilere bakınca bu potansiyel daha iyi anlaşılır.
- Malezya'nın nüfusu 34.1 milyon, GSYİH'si 110.7 milyar dolar. Kişi başına düşen GSYİH'si 12 bin doların üzerinde. Büyüme oranı yüzde 5.3. Yıllık ihracatı 330 milyar dolar. İşsizlik oranı yüzde 3.2.
- Endonezya, 281 milyon nüfusa ve 1.37 trilyon GSYİH'ye sahip. En son büyüme rakamı yüzde 5'in biraz üzerinde. Yıllık ihracatı ise 264 milyar dolar. İşsizlik oranı yüzde 4.9.
Gezinin son ayağı olan Pakistan sokaklarında da benzer bir görüntü vardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Pakistan başbakanı ile cumhurbaşkanın üçlü resimlerinin olduğu afişler her yeri süslüyordu.
Asya turunun vurgulanması gereken öne çıkan ortak özellikleri şunlar:
- Her üç ülke ile ilişkilerimiz (Malezya'nın da eklenmesiyle), Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi düzeyinde kurumsal yapılanmalara sahipler.
- Malezya ile 11, Endonezya ile 13 ve Pakistan ile 25 farklı alanda anlaşma imzalandı.
- Anlaşmaların ağırlık noktasını savunma sektörüne yönelik işbirlikleri oluşturuyor. STM, Baykar, Tusaş, Aselsan, Havelsan, Roketsan yöneticileri, ortak projelerin de içinde olduğu ve doğrudan savunma ekipmanları ihracatı ile ilgili önemli anlaşmalara imza attılar.
- Her ülkeye Türkiye'nin milli markası Togg hediye edildi. Liderlerin Togg'a yönelik paylaşımları ve beğeni ifadelerinin sadece reklam değeri bile çok yüksek.
- Her üç ülke ile yapılan anlaşmalarda mevcut ticaret hacimlerinin iki katına çıkarılması hedeflendi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, bütün konuşmalarında Filistin ve Gazze'nin geleceğine özel bir yer ayırdı. Bağımsız Filistin için mücadeleden vazgeçmeyeceklerini her fırsatta dile getirdi.
Türkiye'nin, Asya'da özellikle yükselen bölgesel güçler tarafından da çok yakından takip edildiği anlaşılıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın dünya siyasetinde etkili liderliğinin ve Türkiye'nin her geçen gün artan ağırlığının farkındalar.
Asya'da yükselen güçler, Çin ve Batı arasındaki büyük güç rekabetinde, kendi dış politika özerkliklerini oluşturmak istiyorlar.
Büyük güç rekabetinde tek bir tarafa eklemlenmek yerine, bu rekabetten yararlanarak bölgesel güç denkleminde öne çıkmaya çalışıyorlar.
Bu bağlamda, çok taraflı bir yaklaşımla ilişkilerini çeşitlendirmeyi bir öncelik olarak görüyorlar. Türkiye'nin stratejik otonomiye dayanan dış politika önceliğini bu anlamda başarılı bir model olarak görüyorlar.
[Sabah, 14 Şubat 2025]
