Bu analizde Rus özel askeri şirketi Wagner Grubu’nun kuruluşu, lider kadrosu ve ilişkileri, komuta-kontrol yapısı, faaliyet sahaları ve örgütün hukuki boyutu incelenmektedir. Özellikle Wagner’in Suriye ve Libya sahalarındaki etkinlikleri, Rus dış politikasında özel askeri şirkete başvurulmasının sebepleri ve yöntemleri analiz edilmektedir. 2014’te Rusya lehine Ukrayna’da faaliyet göstermeye başlamasıyla kamuoyunda bilinir hale gelen Wagner’in daha sonra Suriye ve Libya başta olmak üzere toplam sekiz farklı ülkede faaliyetler yürüttüğü ifade edilmektedir. Rusya’ya bağlı çeşitli özel askeri ve güvenlik şirketleri olmasına rağmen Wagner’in ön plana çıkması savaş sahalarında muharip güç olarak varlık göstermesiyle mümkün olmuştur. Buna bağlı olarak grubun verdiği kayıplar, grup mensuplarının ailelerinin ifadeleri ve muhalif Rus basını başta olmak üzere Batı medyasında yer alan derinlikli araştırma haberleri Wagner’i dünya kamuoyunda üne kavuşturmuştur.
Wagner yalnızca muharip güç olarak değil danışmanlık, eğitim, bakım, özel kuvvet, lojistik ve tesis koruma gibi birçok alanda hizmet vermektedir. Bu kapasite ve konsept genişliği gruba yalnızca çatışma sahalarında değil diğer alanlarda da hizmet verebilme imkanı sağlamaktadır. Aynı zamanda hukuki olarak “gri” (tartışmalı) bir alanda yer alması gruba hızlı hareket edebilme yetisi kazandırmaktadır. Buna bağlı olarak Wagner, Rusya açısından dış politikadaki askeri müdahalelerini pratikleştiren ve kolaylaştıran bir unsur olarak da karşımıza çıkmaktadır.
Bugün itibarıyla daha çok Suriye ve Libya kriz alanlarında muharip güç unsuru olarak kullanılan Wagner yetişmiş elemanları ile birlikte savaşa etki edebilen ve dengeleri değiştirebilen bir aktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Rusya’nın Suriye’ye fiili olarak müdahil olduğu Eylül 2015’ten itibaren bu ülkede varlık göstermekte olduğu düşünülen Wagner, rejim unsurlarının muhalif örgütlenmelere ve DEAŞ’a gerçekleştirdiği saldırıların merkezinde yer almıştır. Ek olarak Deyrizor’un doğusuna geçmek üzere gerçekleştirdikleri ilerlemelere karşı ABD’nin Wagner unsurlarını hedef alarak yüzlerce elemanını öldürmesi ise dünya kamuoyunda büyük ses getirmiştir. 2019’dan itibaren Hafter saflarında faaliyet göstermeye başladığı tahmin edilen Wagner’in, Hafter güçlerinin Trablus operasyonuna katıldığı ve buna bağlı olarak savaşın aktif bir parçası haline geldiği görülmüştür. Kara gücü olarak Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümetinin (UMH) üstünlüğü Wagner’in devreye alınmasına neden olmuş ve bu durum sahada dengenin yakalanmasını sağlamıştır.
Çalışmayı incelemek için burayı tıklayın.
https://www.setav.org/kitap-ozel-askeri-sirketler-savas-muteahhitligi-ve-uluslararasi-guvenlik/
https://www.setav.org/rapor-ozel-askeri-sirketlerin-kuresel-yayilimi-ve-gelecegi/
https://www.setav.org/10-soruda-rusyanin-parali-savascilari-wagner-group/
.
