Kremlin’in iki İHA’nın gerçekleştirdiği saldırının Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin’e karşı suikast girişimi olduğunu iddia etmesi Ukrayna’nın bahar operasyonuna doğru çatışmaların ve sivillere saldırıların iyice artacağını gösteriyor. İHA saldırısını gerçekleştirdiklerini reddeden Kiev yönetimi, Putin’e suikast peşinde olmadıklarını ve sadece Ukrayna’yı savunmaya odaklandıklarını söyledi. Saldırının Rusya içerisindeki Ukraynalı gerilla grupları tarafından gerçekleştirilmiş olmasının yanı sıra saldırının ‘sahte bayrak’ operasyonu olabileceği de tartışılıyor. Saldırı Ukrayna’nın çeşitli şehirlerindeki altyapı kurulumlarını hedef alan Moskova’ya gözdağı vermek için de yapılmış olabilir. Her hâlükârda İHA’ların Kremlin’e saldırı için kullanılabilmesi hem Moskova’nın güvenlik açıklarına hem de önümüzdeki haftalarda çatışmaların şiddetleneceğine işaret ediyor. Savaşın kaderini belirleyecek olan Ukrayna’nın bahar operasyonuna giderken son günlerde görüldüğü gibi cephe dışındaki sivil ve siyasi hedeflere psikolojik harp amaçlı karşılıklı asimetrik saldırıların artması beklenebilir.
İHA saldırısının sosyal medyada çıkan görüntüleri saldırının büyük boyutta olmadığına işaret ediyor ancak sahte bayrak operasyonu mu yoksa gerilla saldırısı mı olduğunu bilmek şu aşamada mümkün değil. Kremlin’in saldırıyı Ukrayna içindeki sivil hedeflere yönelik saldırılar için mazeret olarak kullanması da şaşırtıcı olmayacak. Moskova’nın Ukrayna’nın farklı şehirlerine hava saldırıları düzenlemesi için aslında böyle bir mazerete pek de ihtiyacı yok dolayısıyla saldırının sahte bayrak operasyonu olma ihtimali daha zayıflıyor. Ancak Rusya’nın bu tür operasyonları geçmişte düzenlediği ve bunun üzerinden etkin dezenformasyon kampanyaları yürüttüğü de biliniyor. Eski Rus Başkanı Medvedev gibi daha sertlik yanlısı Rusların açıklamalarına bakıldığında saldırının Ukrayna lideri Zelenski’nin doğrudan hedef alınması için bir bahane olarak kullanılabileceği de görülüyor.
Saldırının basına yansıdığı gün Washington 300 milyon dolarlık yeni bir askeri yardım paketi açıkladı. HIMARS sistemleri, obüsler, top ve havan mermileri için mühimmat içeren paket bugüne kadarki 37. yardım paketi olarak kayıtlara geçti. İşgalin başından beri 25 milyar dolar civarında askeri yardım veren Washington’un bir yandan da Ukrayna’nın mühimmat eksikliğinden endişe ettiği Discord belgeleri sızıntısında ortaya çıkmıştı. Ukrayna lideri Zelenski ABD’nin kendisini de takip ettiğini gösteren sızıntılarla ilgili sorular karşısında rahatsızlığını son derece diplomatik bir dille ifade etti. Zelenski, Amerika’nın yardımlarının Ukrayna’nın askeri operasyonları için öncelikli olduğunu vurgulayarak ülkeyi Rus işgalinden kurtarmaya odaklandığı mesajını verdi. Bazı analistler sızıntılar sonrası Kiev’in askeri planlarıyla ilgili Washington’la daha az istihbarat paylaşacağı yönünde yorumlar yapıyor ancak Ukraynalıların asıl endişesi Rusların bu planlara ulaşma ihtimali olacaktır.
İstihbarat sızıntıları askeri mühimmat tedariki ve Ukrayna ordusunun eğitimiyle ilgili problemlerle birlikte Kiev’in sahada başarılarının sınırlı olduğunu gösteriyordu. Buna rağmen sahada işlerin Ruslar için hiç de iyi gitmemesi Ukrayna’yı avantajlı kılıyor ve Batı’nın desteğinin devam edeceğine işaret ediyor. Amerikan Genelkurmay Başkanı Milley geçen ay bir Kongre oturumundaki ifadesinde Bahmut’ta Rusların çok zayiat verdiğini ve bölgede bir ‘katliam şenliği’ gerçekleştiğini söylemişti. Kasım ayında Ukrayna’nın Herson’daki başarısından beri pek bir değişiklik olmamış, çatışmalar Bahmut’a sıkışmış ve iki taraf da zafer ilan edememişti. Bahmut’taki çatışmalarda Wagner prestijini koruma savaşı verirken, Amerikan istihbaratı Rusların Aralık’tan beri 100 bin civarında zayiat verdiğini, 20 bin askerin öldürüldüğünü ve bunların yarısının Wagner grubuna ait olduğunu iddia ediyor.
Ukrayna’ya verilen desteğin devamı önemli olmakla birlikte Kiev’e istediği daha uzun menzilli füze sistemleri ve savaş uçaklarının verilmekte tereddüt edilmesi Batı’nın Moskova’yla karşılıklı bir tırmanışa girmekten kaçındığını gösteriyor. Ukrayna’nın bahar operasyonuna destek verilse de bu kritik silahlar verilmeden Ruslara karşı kesin zafer kazanmaları zor görünüyor. Bahmut bunun en önemli örneği aslında. Ukrayna ordusu bu sene içinde kesin zafer kazanamazsa savaş yıllar süren bir dondurulmuş çatışmaya dönebilir. Bu durumda Batı’nın desteğine ihtiyacı olan Kiev’in karşısında acelesi olmayan Moskova daha avantajlı hale gelebilir. Ancak Ukraynalıların sahada ilerlemesi durumunda Kremlin’e İHA saldırısında oluşan acziyet görüntüsü daha da güçlenebilir. Washington’un Ukrayna’nın başarısını kritik gelişmiş silahlarla mı yoksa yalnızca daha fazla mühimmatla mı destekleyeceği de savaşın seyrinde belirleyici hale gelebilir. Bahar operasyonunun daha etkin olmasını sağlayacak Alman tankları istenen sonuçları alırsa sonbahara doğru gelecek Amerikan tankları da Ukrayna’yı avantajlı duruma getirecektir. Ancak bunların Ukrayna’nın kesin zaferine yetip yetmeyeceği belli değil.
[Yeni Şafak, 5 Mayıs 2023].
