BARIŞ PINARI HAREKATI İLE, BATI'NIN SURİYE'Yİ PARÇALAMA HESAPLARI SUYA DÜŞTÜ
Barış Pınarı Harekatı başladı. Siz alandasınız… alanda durum nedir?
Türk Silahlı Kuvvetleri ve Suriye ordusu Tel Abyad şehir merkezine girmiş durumda. Trump'ın baskılarının sebebi şimdi ortaya çıkmış oldu. Muhtemelen çok hızlı çözüm elde edildiği için Trump'a geri adım attırmaya ve Türkiye üzerinde yeni baskı oluşturmaya çalıştılar.
Tel Abyad stratejik önemi nedir?
Daha da doğudan PKK ve PYD'nin daha fazla olduğu bölgeden harekât alanına doğru geçişleri kesmesi açısından önemli. Ayrıca bölgeden Türkiye'ye doğru çok fazla Arap geçişi gerçekleşti. Burada temizlemenin olmasıyla birlikte tersine göçün yaşanması ihtimal
TUZAKLAR KURULMUŞ
Barış Pınarı Harekatı'na Türk Silahlı Kuvvetleri ne kadar güçle başladı, karşısında nasıl bir terör örgütü gücü var?
Çok büyük hazırlıklar, PKK/ PYD'nin vereceği maksimum tepkiye bağlı olarak hazırlık yapıldı. Öncelikle harekât baskısı çok iyi planlandı, istihbaratın sağlanması ve nokta atışları yapılıyor. Buradan bizim gözümüzün önünde silah depolarının vurulduğunu çok rahat bir şekilde biz bile fark edebiliyoruz. İkincisi de PKK/PYD'nin içerde çok hızlı bir çözülmeye girdi. İçindeki özellikle Araplar çözüldü ve halk PKK/PYD'yi istemiyor. Böylece hızlıca çözüm alınabildi. Benzer bir senaryonun Tel Abyad da yaşanması uzun süre kalmayacak gibi duruyor. Özellikle Resulayn bölgesinde burada çok ciddi tuzaklamalar yapıldığı biliniyordu. Zaten ilk verdiğimiz şehit ve Suriye milli ordusundan dört kişinin şehit olması da bu tuzaklamalardan kaynaklanıyor. Dolayısıyla biraz yavaş ilerlenmesinin sebebi de bu tuzaklardı.
TSK- ÖSO İŞBİRLİĞİ
Türk Silahlı Kuvvetleri'yle birlikte oradaki yerel güçler de kullanılıyor. Kimler var bunların içerisinde?
Burada yıllardır Türkiye'nin işbirliği yaptığı; Türkmenler'in Araplar'ın olduğu Milli Suriye Ordusu'yla birleşen gruplar var. Bu gruplar Türk Silahlı Kuvvetleriyle birlikte hareket ediyor. Tıpkı Fırat Kalkanı ve Zeytindalı harekatında da olduğu gibi.
ABD SİLAHLARI KULLANILIYOR
ABD uzun bir süre tırlar ve uçaklar dolusu silah yardımında bulundu, o silahların durumu nedir?
Bir kısmı ele geçiriliyor, arazi araçları ele geçirildi, tank ve benzeri ağır silahlar yakalandı. Bunlar Türk Silahlı kuvvetlerin eline geçiyor.
Amerikanın binlerce silahlarının ne kadarını Amerika geri aldı ya da kendi kontrolünde net olarak belli değil.
Amerika bunları geri almadı, sadece operasyon bölgesinden çıkarabildi. PKK/PYD'nin elindeki bütün silahları almadı sadece Irak Operasyonu karşısındaki silahların bir kısmını geri çekti. Muhtemelen bu silahların bir kısmı hala ellerinde fakat operasyon bölgesinin dışındaki Irak sınırı bölgesinde hala PYD'nin elinde. Yani Amerika silahları aldı derken PYD'nin elinden aldı şeklinde anlamayalım, sadece harekât bölgesinden çıkardılar
Peki bu silahlar harekat bölgesinden çıkınca nereye gidiyor?
Kandile gittiğini sanmıyorum, PYD'nin kontrolünde olan diğer bölgelere çekildiğini düşünüyorum. Silahlar PYD'nin elinden tamamen alınmış değil
CİDDİ DİRENÇ VAR AMA TSK ÇOK İYİ HAZIRLANDI
Ciddi bir karşı konuşulma olmadığını mı söylüyorsunuz?
Hayır öyle bir şey kastetmiyorum. Amerika'nın çekilirken bu kısa sürede alabildiklerini aldıklarını söylüyorum. Yoksa direnç elbette var. Büyük çatışmalar meydana geldi. Direnmeye çalıştılar fakat üç gün dayandılar. Onun da sebebi dediğim gibi hazırlık safhası içerde hızlı bir şekilde çözülmüş olmaları.
Türk Silahlı Kuvvetleri karşısında konumlanmış terör örgütündeki kişi sayısı nedir?
Kesin bir rakam vermek çok zor. Fakat bugüne kadar Amerikalılar'ın eğittik dedikleri militan sayısı 30 bin. Türkiye'ye karşı harekete geçtiler mi hayır. Muhtemelen bunlar kendi kontrol ettikleri alanlarda dengeli bir şekilde dağılmışlardı. Fakat sayı vermek zor.
BATI'NIN SURİYE'Yİ PARÇALAMA HESAPLARI TUTMADI
Uluslararası kamuoyunun bu işe tepki koymasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu işe tepki konulmasının temel sebebi bence bir şekilde Suriye krizinden doğabilecek maliyetleri Suriye içinde ve buradaki aktörlere yıkma çabası olarak okunabilir. En fazla dillendirdikleri mesela DEAŞ meselesi. Tekrar Avrupa ülkelerine karşı DEAŞ'ın harekete geçebileceğine dair endişelerini dile getiriyorlar. Fakat baktığınızda Türkiye'nin şimdiye kadar çok ciddi çözüm önerileri oldu bu konuda, bu önerileri vermeye de devam ediyor. Daha önemlisi DEAŞ konusunun Suriye'de ısıtılmasıyla Türkiye'nin güvenliği de ciddi risk altında. Yani bu hareket gerçekleşmesi PYD'nin DEAŞ'la Türkiye'ye karşı Türkiye topraklarına taşınmayacağının hiçbir garantisi yok. Bir başka şey bugüne kadar uyguladıkları bu politika aslında PYD'yi Kürt nüfusunun aslında Türkiye'de PKK'yı Suriye'de PYD'yi Kürt nüfusunun tek meşru temsilcisi olarak taşıma gayreti vardı. Fakat bu operasyonla bu hesapların hepsi donmuş durumda. ABD ile Avrupalı ülkelerinin Suriye'deki kısa vadeli bu tarz hesapları belki de uzun vadede Suriye'yi parçalamaya dönük hesapları bozulmuş oldu. Karşı çıkışın muhtemelen sebebinin bu olduğunu düşünüyorum.
Şu anda bölgede Amerika dışında başka ülkeden askerler var mı?
Açıklanmış bir bilgi yok. Muhtemelen varsa da çekilmişlerdir. Çünkü Türkiye açık bir şekilde bu operasyonun başlayacağını günler öncesinde duyurdu. Ölen herhangi bir yabancı askerin olduğuna dair bir bilgi de yok.
PKK/PYD BÖLGENİN DEMOGRAFİK YAPISINI DEĞİŞTİRDİ
Yerel halk Türk Silahlı Kuvvetlerine nasıl bir tavır gösteriyor?
Aslında Türkiye'ye çok ciddi bir göç olmuştu, DEAŞ ve PYD bölgeyi ele geçirdikten sonra. Bir takım insanlar kalmıştı fakat çok daha önemlisi PYD buranın demografik yapısını değiştirmeye yönelik adımlar atıyordu. Başka yerlerden insanlar taşıyarak, tapu kayıtlarını değiştirerek hatta yok ederek. Tabiki oradaki yerel halk hala duruyor hem TSK hem de köylere ve şehir merkezlerine giden Suriye Milli Ordusu'nu da oldukça olumlu bir şekilde karşılıyorlar. Fakat esas bu bölgelere mültecilerin geri dönüşü hızlı bir şekilde gerçekleşeceğini düşünüyoruz
HAREKATTAN SONRA TEMİZLİK BAŞLAYACAK
Geri dönüşler ne zaman, operasyonların tamamen bitmesinden sonra mı?
Aynen öyle. Çünkü PYD'nin oradan çıkması harekatın tamamen bittiği anlamına gelmiyor. Muhtemelen bir süre TSK orada daha önce konumlanmış olan mayınlar ve patlayıcıların temizlenmesiyle uğraşacak. Belirli güven ortamı sağlandıktan sonra tıpkı Fırat Kalkanında olduğu gibi buradan gelen insanların evlerine dönüş yolu açılacak.
Daha önceki operasyonlarda gördük, hendek kazma tünel kazma işlemleri vardı burada da var mı?
Burada da var. Özellikle yapılan nokta atışları gerek uçak gerek obüslerden doğrudan tünellere yönelik yapılıyor ve bu tüneller sadece bir ulaşım kanalı olarak kullanılmıyor maalesef. Çok ciddi bir şekilde silah deposu olarak da kullanıldığı ortaya çıkıyor. Çünkü vurulan yerlerden birkaç saat duman çıkıyor. Dolayısıyla yapılan tuzaklar da bu kanallardan yapıldığı için muhtemelen buraların temizlenmesi belli bir süre alacak gibi
RESULAYN VE TELABYAD EN KRİTİK YERLER
Siz bölgedesiniz gözlemleriniz nedir, neresi en kritik noktadır?
Bence Rasulayn merkez ve Telabyad merkez kritik noktalar. Bu harekât bölgesindeki en kritik merkezler buralar. Ayrıca bu bahsettiğimiz yerler harekât bölgesinin iki uç noktasını işaret ediyor. Tabiki Kobani'ye Haseke ve Kamışlı'ya da harekat gerçekleşecek. Fakat ilk etapta buralarda PYD'nin bertaraf edilmesi özellikle bizim terör koridoru dediğimiz sınır hattımız boyunca oluşturulmaya çalışılan terör koridorunun tam da ortasına Türkiye'den müdahil unsurlar yerleşmiş olacak. Fakat biraz daha zor olabilecek taraflar ise bence Kobani ve Haseke olacak gibi. Çünkü buralarda pkk ve pyd çok daha fazla hazırlık yaptı.
Kandilden bu tarafa direniş için terör gruplarının geçtiği konusunda bir bilgi var mı?
Barış Pınarı Harekâtı başlamadan bir iki gün önce Irak-Suriye sınırı Türkiye tarafından operasyon yapılmıştı. Bunun temel sebebi hareket başladıktan sonra geçişlerin önüne geçmek. Irak'tan Kamışlı üzerinden gelebilecek yardımların kesilmesi burada temel amaçtı. Bu şuan sağlanmış oldu. PKK için 20 kilometrelik hatta geçiş imkansız hale gelecek.
Sizce bu bölge ne kadar sürede terör örgütünden temizlenir?
Doğrusu 13 Kasım'daki Erdoğan- Trump görüşmesine kadar çok ciddi ilerleme sağlanacağını düşünüyorum.
30 kilometrelik derinlikte bir operasyon yapılıyor onun dışındaki bölgeler ne oluyor, kimler var?
30 kilometre sonrasında artık Şam rejiminin kontrol ettiği bölgeler başlıyor. Irak sınırından derinliklere doğru PYD'nin kontrolü var. Şuanki operasyon bölgesi ve alt tarafı şuanda büyük oranda rejimin kontörlü olduğunu söyleyebiliriz. Kandil'den ve daha doğudan gelen yardımları kesmek adına M4 karayolu oldukça önem taşıyor. Dolayısıyla Türkiye için M4 karayolu hem sınır hattı hem de PKK'nın ihmal ve destek hatlarını kestiği için kritik bir bölge halinde
Diğer 150 kilometre derinliğe doğru PKK/PYD'nin kontrolündeki yerlere de operasyon düzenlenecek mi?
İlk etapta olmayabilir. Zaten buraya operasyon düzenlenmesi için bu bölgenin kontrol altına alınması lazım. Çünkü çok aşağıda. Güneyde rejim var Irak'tan girmek mümkün değil. Fakat öncelikle ilk etabın tamamlanması gerekiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın zaten BM'de sunduğu plan iki aşamadan oluşuyordu. Eğer Rakka'yı da katabilirsek artık mülteci meselesini büyük oranda halledebiliriz demişti. Dolayısıyla Türkiye'nin önünde bu bir seçenek olarak duruyor tabiki…
Rejimle alanda bir sorun yaşanıyor mu?
Şimdiye kadar retorik düzeyde gösterdiği tepkiler dışında Türkiye'nin işini zorlaştıracak herhangi bir adım attığını söyleyemeyiz. Zaten bu bölgelerde kontrollü değil. Eğer 30 kilometreye çıkılacaksa belki rejimle karşı karşıya kalınan bölgelerde sorunlarla karşı karşıya kalınabilir. Şuan Türkiye'nin yaptığı harekât aslında Suriye'yi bölünmekten kurtarıyor. Dolayısıyla rejimin buna karşı çıkabilecek kapasitesi de yok. Karşı çıkmasını gerektirecek bir durum da yok.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov rejimle Türkiye arasında bir görüşmek yapmak istiyoruz dedi. Buna benzer bir duyum var mı?
Böyle bir durum yok. Daha önce istihbarat kanalların çalıştığı ve görüşmelerin yapıldığı açıklanmıştı. Eğer açık ve üst düzey bir siyasi görüşmeden söz ediyorsak ben bunun olacağını düşünmüyorum çünkü buna gerek yok. Türkiye'nin şuanda çözemeyip rejimle görüştüğünde çözeceği herhangi bir sorun yok.
İstihbarat paylaşımı var mı?
Açık bir bilgi değil ama istihbarat kanalları açıksa belli bir koordinasyon söz konusudur diye düşünüyorum.
[Takvim, 14 Ekim 2019, Röportaj: Ali Değirmenci]
