Seçim Dönemlerinde Ekonomik Büyüme Neden Önemli?

7 Haziran seçiminde Türkiye 13 yıldır görmediği bir sonuçla karşı karşıya kaldı. Beklenmeyen ve birçok kesim açısından sürpriz olan bu sonucun nedenlerini siyasi, toplumsal ve ekonomik açıdan birçok faktör ile açıklayabiliriz.

Özellikle ekonomik faktörler içinde yer alan ekonomik büyümenin seçim sonuçları üzerindeki etkisine ayrı bir başlık açmak gerekiyor. Çünkü ekonomik büyüme salt bir rakamdan ibaret değil.

Ekonomik büyüme aynı zamanda üretim, refah ve refahın paylaşılması da demek. Bütçe hazırlanırken, bütçeden kalemlere ayrılacak miktarları belirlerken, ülkenin geliri neyse paylaşım ona göre yapılıyor. Herhangi bir ekonomik göstergenin seviyesinden bahsederken, bu göstergenin milli gelir içindeki payına göre değerlendirmede bulunuyoruz.

Bu yüzden ekonomik büyümenin hem ülke ekonomisi için hem de kişisel ve toplumsal refah düzeyi için ne denli önemli olduğu ortada. Dolayısıyla, büyüme artışı veya azalışı refah üzerindeki etkisini sandıkta gösteriyor. Son seçim ve 2015 yılı ilk çeyrek büyüme rakamı, bu ilişkinin gücünü bir kez daha kanıtladı.

EKONOMİK BÜYÜME OYU DA ARTIRIYOR

AK Parti'nin 2002 yılında sandıktan tek başına iktidar olmasının ardından ekonomide gösterdiği başarı, sonraki her seçimden birinci parti olarak çıkmasının başlıca sebeplerinden birisidir.

Hatırlarsak, AK Parti'nin 2002 genel seçiminde aldığı yüzde 34 oya karşılık o yıl ekonomik büyüme oranı yüzde 6,2 idi. 2002 genel seçiminin ardından 2004'de yapılan yerel seçimde ise AK Parti'nin oy oranı artmıştı. Çünkü 2004 yılında gerçekleşen yüzde 9,4 büyüme oranıyla birlikte oy oranı yüzde 41,6'ya yükselmiştir.

2007 genel seçiminde ise oy oranı yüzde 46 iken büyüme rakamı yüzde 4,7 oldu. Ancak 2007 yılı genel seçimlerinde artan oy oranına rağmen, ekonomik büyümenin yavaşlamasında TBMM'nin Cumhurbaşkanı seçiminde engellenmesi ve statüko tarafından siyasi istikrarsızlık oluşturma çabaları gibi faktörler etkili olmuştur.

Küresel ekonomik krizin birçok gelişmiş ülkenin kâbusu olduğu 2008 ve 2009 yıllarında ise Türkiye ekonomisinin büyümesinin yüzde -4,8'e düşmesi, 2009'daki yerel seçimde AK Parti'nin oy oranının yüzde 38,3 olmasındaki önemli etkenlerden birisidir. Oy oranındaki düşme, 2009'daki ülke ekonomisindeki küçülme ile birlikte ilişkilendirilebilir.
2011 yılında ise ekonomik büyüme yüzde 8,8 olurken, bu ekonomik büyümenin oy oranında meydana getirdiği değişiklikle AK Parti'nin aldığı oy oranı yüzde 49,8'e yükselmiştir.

Bunun yanı sıra, 2014 yerel seçimlerde AK Parti'nin oy oranı bir önceki seçime göre düşüktü, yüzde 45,5. Aynı düşük oran büyüme rakamında da yaşandı, 2014 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 3,3 büyüdü.

AÇIKLANAN BÜYÜME ORANLARI VE SEÇİM SONUCU İLİŞKİSİ

Dün açıklanan 2015 ilk çeyrek ekonomik büyüme oranının yüzde 2,3 olarak gelmesi ise, oy oranı ve ekonomik büyümenin bisikletteki arka ve ön tekerlek gibi çalıştığının kanıtı. Oyunu artırmak isteyen partilerin son seçim kampanyalarını ekonomi üzerine, daha doğrusu ekonomik vaatler üzerine kurmalarının temel gerekçesi de budur. Çünkü milli gelirin artacağına yönelik bir vaat, kişisel gelirin de artacağını söylüyor aynı zamanda.

Seçim dönemi öncesinde faiz ve Merkez Bankası tartışmalarında sürekli olarak üzerinde durduğumuz konu ekonomik büyüme olmuştu. Ekonomik büyümenin siyasi ve ekonomik aktörler tarafından öncelikli konulardan biri olması gerektiğini, aksi takdirde siyasi istikrarın yara alabileceği ifade edilmişti. Görünen o ki büyümenin yavaşlaması ya da Türkiye'nin alıştığı yüksek büyüme rakamlarının gerçekleşmemesi, ne yazık ki seçmenin oy davranışını değiştirmiştir.

Diğer taraftan, ekonomik büyümenin yavaşlaması ile ortaya çıkan refah kaybı kamu maliyesinin güçlü olduğu, özellikle de bütçe açığının bu kadar düşük olduğu bir dönemde kolayca ortadan kaldırılabilirdi. Seçmen tarafından talep edilen bazı iyileşmelerin ertelenmesinin nedenleri üzerinde de ayrıca konuşulmalıdır.

Bu nedenle, 7 Haziran seçiminde AK Parti'nin birinci parti olmasında ekonomideki başarısı veya ekonomik büyümenin sürekli olması ne derece etkinse, oy kaybetmesinde de ekonomik büyümedeki yavaşlamanın etkisinin olduğunu söyleyebiliriz.

[Yeni Şafak, 11 Haziran 2015]