ErdoÄŸan’a dostluk veya düÅŸmanlık edenler onun kutsallığına veya insani kötülüÄŸüne deÄŸil, siyasal fonksiyonuna tavır alıyorlar. ErdoÄŸan’ın siyasal hayatımız için önemli olmasının en az beÅŸ nedeni var. ErdoÄŸan bu toplumda %50 civarında sosyolojik karşılığı olan tek kiÅŸi. 13 yıl buyunca iktidarda kalan ve iktidar mücadelesini muhafazakar dindarlar lehine çevirebilen bir fonksiyon gördü. AK Parti’yi bir disiplin altında ve bir arada tutmayı baÅŸardı. Türkiye gibi yönetimi oldukça zor bir ülkeyi yönetebilme becerisi gösterdi. Bu süreçte, diÄŸer coÄŸrafyalarda de etki alanı oluÅŸturdu. Tüm bunlar muazzam siyasal fonksiyonlar. ErdoÄŸan’ın önemi iÅŸte bu fonksiyonlarından geliyor. ErdoÄŸan’ın bu siyasal fonksiyonlarına karşı mücadele edenler, onu alaÅŸağı etmek veya sınırlamak için fırsat yakaladıklarını düÅŸünüyorlar. Ve bizden ErdoÄŸan’ı istiyorlar.

ERDOÄžAN NE YAPACAK?

ErdoÄŸan’ın zihin dünyası ve kiÅŸilik özelliklerinden anladığım kadarıyla ErdoÄŸan, siyasal fonksiyonunu sınırlayacak çabalara boyun eÄŸmez. EÄŸer partiler ErdoÄŸan’la iÅŸbirliÄŸi içinde çalışma perspektifinde olursa, ErdoÄŸan radikal kararlar almaksızın, uyumlu çalışabilir. Aksi durumda ise tepkiler verir.

Kanaatimce, hangi koalisyon seçeneÄŸi olursa olsun, ErdoÄŸan’ın siyasal fonksiyonunu sınırlamak isteyecektir. Bu durumda ErdoÄŸan’ın radikal kararlar alarak, siyasal mücadelesine devam edeceÄŸini tahmin ediyorum. Dünya oldukça realist iÅŸliyor. ErdoÄŸan da realist davranmazsa, hem kiÅŸisel hem de temsil ettiÄŸi kitle acı hallere düÅŸürülür.

HDP NASIL BÄ°R SÄ°YASET Ä°ZLEYECEK?

HDP’nin bu seçimdeki baÅŸarısını takdir etmek gerekiyor. Oldukça realist bir politika izlediler. Hem Kürt seçmeninde “Kürtlük için hayati seçim psikolojisi” ile pozitif bir psikoloji, tehdit ile de “korku psikolojisi” oluÅŸturdular. Bu ikisi bir araya gelince Kürt seçmeni ikna etmeyi baÅŸardılar. Kürt olmayan AK Parti karşıtı kesimlere de ErdoÄŸan ve AK Parti’yi durdurabilecek tek güç oldukları mesajını verdiler. Bu mesajları kabul görünce de ErdoÄŸan ve AK Parti’nin siyasal fonksiyonuna karşı olanların platformu haline geldiler. Sosyalist solun, Gezi muhalefetinin, Cihangir Türklerinin ve DoÄŸan Medya’sının aktif desteÄŸini almak da meÅŸruiyet sorunlarının azalmasına sebep oldu. Bu kesimlerin oy sayısı yüksek olmasa da bu destek HDP’nin PKK baÄŸlantısını ve DoÄŸu’daki realist ÅŸiddet politikasını gizledi. Sonuçta, Batı da pozitif bir kampanya açığa çıktı. HDP’li olmak pozitif anlamlara dönüÅŸtü.

HDP için yeni dönem önemli zorluklar içeriyor. Yıkma becerileri kadar inÅŸa etme becerilerinin olup olmadığını göreceÄŸiz. HDP ve DemirtaÅŸ’ın bağımsız ve özgün siyasetler mi üreteceÄŸi yoksa, PKK vesayeti altında mı kalacağı açığa çıkacak. Ä°lk iÅŸaretler PKK vesayetinin devam edeceÄŸini gösteriyor.

HDP kampanyası sebebiyle AK Parti kitlesinden psikolojik olarak iyice uzaklaÅŸtı ve tam karşıt pozisyonuna düÅŸtü. MHP ile seçim döneminde sürdürdükleri karşılıklı çatışmama politikasını sürdürüp sürdüremeyeceklerini de göreceÄŸiz. Karşılıklı gerilimin ilk sinyalleri oluÅŸmaya baÅŸladı. Sonuçta, çözüm sürecini mümkün kılan tüm yapısal faktörler dağılmış oldu.

LÄ°BERAL SOL HDP KOALÄ°SYONU NE OLACAK?

Türkiye’nin önemli sorunlarından biri de liberal sol elitleri. Bu kiÅŸiler sayıları az olmalarına raÄŸmen, siyasal öznelikleri ve iddiaları çok yüksek. Söylem üretebiliyorlar. Avrupa ile yakın iliÅŸkileri var. Patronaj hakkı istiyorlar. Bir dönem AK Parti ile bu türden bir iliÅŸki kurmaya çalıştılar. Åžimdi aynı patronajı Kürt hareketine yapmaya baÅŸladılar. Kürt hareketinin ise kendi ajandası var. Bu konjuktürel iÅŸbirliÄŸinin ne kadar süreceÄŸini göreceÄŸiz. Ä°ÅŸbirliÄŸinin devam edip etmeyeceÄŸinin ilk göstergesi de, bu kesimin ErdoÄŸan’a karşı “intikam arayışına” HDP’nin nasıl cevap vereceÄŸi üzerinden olacak.

[Star, 13 Haziran 2015]