Seçim sonuçlarında beklenenin üzerinde deÄŸiÅŸim oldu. 7 Haziran seçimlerinde nasıl özel ve güçlü bir psikoloji oluÅŸmuÅŸsa, bu sefer de tersinden özel bir psikoloji oluÅŸtu. Seçmen son beÅŸ ayda Türkiye’de oluÅŸan hale güçlü bir tepki verdi. AK Parti’yi Türkiye’nin istikrarı için vazgeçilmez gördü. Seçime % 88 gibi yüksek oranda katıldı. HDP, MHP oldukça fazla, CHP’ye ise sınırlı bir olumsuz tepki verdi.
BeÅŸ ayda ne deÄŸiÅŸir diyenler fena halde yanıldı. Önemli olanın zaman deÄŸil, seçimi etkileyecek dinamiklerin ve psikolojinin olduÄŸunu unuttular. Seçim sonuçlarını etkileyecek yeni psikolojilerin oluÅŸtuÄŸunu göremediler. Yeni seçim için risk alanlar kazandı. Yeni seçimin dinamikleri ile AK Parti’den giden oylar daha fazlasıyla geri döndü. Muhafazakar Kürtler geri döndü. Muhafazakar Türk milliyetçiler geri döndü. Sandığa gitmeyenler sandığa güçlü bir ÅŸekilde gittiler. Saadet Partisi ve BBP seçmeni AK Parti’ye yöneldi.
AK PARTÄ° SEÇÄ°MÄ°N TEK BAÅžINA BÜYÜK KAZANANI
Bu seçimin açık ve net kazananı AK Parti. Son altı ayda AK Parti’siz bir Türkiye’nin terör, ekonomi ve yönetim açısından riskli hale geldiÄŸi açıkça görüldü. Seçmen DavutoÄŸlu’nun genel baÅŸkan olduÄŸu AK Parti’ye güçlü bir ÅŸekilde yöneldi. AK Parti 7 Haziran seçimlerindeki hatalarını düzeltti. Güven verici ÅŸekilde seçmen karşısına çıktı. Türkiye’nin istikrarı için tek alternatif olduÄŸunu gösterdi. Bu baÅŸarısında PKK ile baÅŸarılı mücadelesinin önemli etkisi oldu.
HDP SEÇÄ°MÄ°N EN BÜYÜK KAYBEDENÄ°
Bu seçimin en açık kaybedeni HDP. PKK’nın parçası olmanın bedelini ağır ödediler. Åžehirleri savaÅŸ alanına çevirmenin, Suriye’de olup bitenleri Türkiye’ye taşıma yanlışının, çözüm sürecini bozan cephede yer almanın bedelini ağır ödediler. Hem oylarını, hem meÅŸruiyetlerini, hem de pozitif psikolojilerini kaybettiler. “Ölümüz bile %13 oy alır” söylemlerinin boÅŸ olduÄŸunu gördüler. Seçmenin dinamik olduÄŸunu, yeniden karar verebileceÄŸini onlar da görmüÅŸ oldu.
MHP HAYIR SÄ°YASETÄ°NÄ°N BEDELÄ°NÄ° ÖDEDÄ°
MHP “hayır” siyasetinin, olumlu katkıda bulunmamanın, AK Parti ile iÅŸbirliÄŸi yapmamanın bedelini ağır ödedi. Türkiye’nin zor ve kritik döneminde olumlu siyaset üretme ÅŸansını fena halde harcamanın bedelini ödediler. Bu kadar kritik ve tarihi bir fırsatı kaçırmanın siyasal sonuçları olacaktır. Altı ayda önemli oranda oy ve milletvekili kaybetme, içeride tartışma baÅŸlatacaktır. Bahçeli’nin liderliÄŸi de tartışılmaya baÅŸlanacaktır.
CHP DEĞİŞİM ARAYAN SEÇMENÄ°N Ä°LGÄ° ALANINA GÄ°RMÄ°YOR
Ardışık iki seçimde de bu kadar radikal oy deÄŸiÅŸimi olmasına raÄŸmen, CHP’nin oy deÄŸiÅŸimine uÄŸramaması statik bir parti olduÄŸu, umut vermediÄŸi, arayışı olan seçmenin ilgi duymadığı bir parti olduÄŸu anlaşıldı. Kendisine sabit ve baÄŸlı bir seçmen kitlesi var ama deÄŸiÅŸim arayan seçmene ümit vermediÄŸi açığa çıktı. Ä°ki seçimdeki bu deÄŸiÅŸmeme durumuna bir arada bakıldığında, CHP’nin yen siyasetlere ihtiyaç duyduÄŸu açık. Bu sonuçlarla, CHP içinde de liderlik tartışması baÅŸlayacaktır.
SEÇÄ°MÄ°N DOÄžURACAÄžI SONUÇLAR
Bu sonuçlar AK Parti’nin Türkiye siyasetinde kalıcılığı saÄŸlam hale geldi. ErdoÄŸan ve DavutoÄŸlu birlikteliÄŸinin önü kalıcı ÅŸekilde açılmış oldu. ErdoÄŸan’ın yeniden seçime gitme sürecine önderlik etmesi unutulmaz bir siyasal liderlik örneÄŸi oldu. DavutoÄŸlu ise bu kadar yüksek oy oranı ile seçim kazanarak siyasal kariyerini kalıcı hale getirmiÅŸ oldu.
Bu seçim sonuçları ile yeni Türkiye’yi inÅŸa etme sürecine girmiÅŸ olduk. Muhalefet partileri iç sorunlarıyla uÄŸraşırken, AK Parti yeni anayasa dahil Türkiye’nin yapısal problemlerini çözmeye odaklanmalıdır.
[Star 2 Kasım 2015]
