SETA > Perspektif |
İran Cumhurbaşkanlığı Seçimi Sürecinin Analizi

İran Cumhurbaşkanlığı Seçimi Sürecinin Analizi

İran’da cumhurbaşkanı seçim süreci nasıl işlemektedir? Cumhurbaşkanının İran yönetim sistemindeki yeri ve yetkileri nelerdir? Mevcut seçimde öne çıkan tartışmalar nelerdir?

Paylaş
Dosyayı İndir

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin 19 Mayıs 2024’te bir helikopter kazası sonucunda hayatını kaybetmesiyle birlikte İran Anayasası’nın 131. maddesi devreye girmiştir. Bu maddeye göre cumhurbaşkanının beklenmedik vefatı durumunda cumhurbaşkanı birinci yardımcısı dini liderin onayı ile cumhurbaşkanının yetki ve sorumluluklarını üstlenir; meclis başkanı, yargı erki başkanı ve cumhurbaşkanı birinci yardımcısından oluşan bir konsey en geç elli gün içinde yeni cumhurbaşkanının belirlenmesi için bir seçim organize eder.

Anayasa’nın söz konusu maddesi uyarınca İran’da yeni cumhurbaşkanının belirlenmesi için seçim sürecine girilmiştir. İran seçimlerinde diğer ülkelerdeki seçimlerden farklı olarak adayların belirli başvuru koşullarını karşılamalarının yanı sıra on iki üyeden oluşan “Anayasayı Koruyucular Konseyi”nin onayından da geçmesi gerekmektedir. Dolayısıyla bir kişinin İran cumhurbaşkanı olabilmesi için şu dört aşamadan geçmesi gerekmektedir:

• Başvuru esnasında başvuru formel koşullarını karşılaması
• Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından onaylanması
• Seçimde ilk turda veya ikinci turda yüzde 50+1 çoğunluk oyunu alabilmesi
• Parlamentoda ant içip mazbatasını alması

Çalışmayı incelemek için burayı tıklayın.