2015'de Azerbaycan'dan gelecek doÄŸal gazın Türkiye aracılığıyla Avrupa'ya taşınmasını amaçlayan TANAP projesinin temelleri atılmıştı. Salı günü ise, TANAP'ın bitiÅŸ noktasında TAP'ın temel atma töreni vardı. Böylelikle Azerbaycan doÄŸalgazının Türkiye'ye, Türkiye'den de Avrupa'ya transferini saÄŸlayacak TANAP ve TAP, birbirini tamamlayarak ilerliyor.

TAP'ın Selanik'teki temel atma törenine TAP'ın ev sahibi konumunda olan Yunanistan BaÅŸbakanı'nın yanı sıra TANAP'ın ev sahibi olan Türkiye'den Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak katıldı. Ayrıca törene Gürcistan'dan Bulgaristan'a, Arnavutluk'tan Ä°talya'ya kadar üst düzeyde bir katılımın gerçekleÅŸmesi, projenin uluslararası arenadaki gücünü göstermektedir.

Hem TANAP hem de TAP, bölgede bir baÅŸarı hikâyesine imza atıyor.

TANAP ve TAP projelerinin Türkiye'nin alternatif olarak geliÅŸtirmeye çalıştığı Güney Gaz Koridoru (GGK) için iki önemli sac ayağı oluÅŸturduÄŸunu, bölgesel enerji denkleminde dinamikleri deÄŸiÅŸtirme potansiyelini hem bu köÅŸede hem de SETA bünyesinde hazırladığımız “Enerji Arz GüvenliÄŸi ve Güney Gaz Koridoru (GGK)" ve “Türkiye'nin Enerjide Merkez Ülke Olma Arayışı" raporunda dile getirdik.

Güney Gaz Koridorunun bu iki projeyle öne çıkması ve kendini dünyaya duyurması, bölge ülkeleri için de bir çıkış noktası ve önemli bir fırsat oluÅŸturuyor. TANAP ve TAP'ın uygulanabilirliÄŸinin görülmesi, enerjide alternatif adresleri de cesaretlendirecektir. Ä°ki projenin adım adım ve baÅŸarıyla ilerlemesi, enerji alanında önemli potansiyeli olan Türkmenistan, Ä°ran, Irak ve IKBY ve DoÄŸu Akdeniz ülkelerinin uzun dönemde GGK'nın parçası olabileceÄŸi süreci baÅŸlatmıştır.

Dolayısıyla, Azerbaycan'ın yanında Türkmenistan'ın, Ä°ran'ın, Kuzey Irak Kürt Bölgesi Yönetimi'nin ve DoÄŸu Akdeniz'deki aktörlerden beklenti ÅŸu: Enerji denkleminde ağırlığını artırmak veya gücünü kaybetmek istemeyen bu aktörler, Güney Gaz Koridoruna katılım için daha hızlı hareket edecek.

TÜRKÄ°YE'NÄ°N ENERJÄ°DE ROLÜ

Enerjinin politik ve ekonomik manevralarda mihenk taşı olduÄŸu, enerji arz eden ülkeler kadar enerji talep eden ülkelerin de dengeleri deÄŸiÅŸtirdiÄŸi bir gerçek. Zaten bu nedenle, enerji kaynaklarına sahip olan ülkeler kadar bu enerjiyi tüketen ve uluslararası pazara açılmasını saÄŸlayan ülkelerin önemi arttı. Türkiye de son dönemdeki enerji hamleleriyle ayrışıyor.

Türkiye'yi öncelikli kılan birçok unsur var. Bir defa doÄŸu ve batı arasında hem jeopolitik hem de kültürel açıdan bir köprü. Enerjinin kaynak ülkeden kullanılacağı ülkeye kadarki yolculuÄŸunun güvenli olması zorunluluÄŸu da Türkiye'yi bir adım öne çıkarıyor. Ayrıca Türkiye güzergâhı, coÄŸrafi konum açısından maliyetin azaltılması demek.

TANAP'la baÅŸarılı bir performans gösteren Türkiye'nin enerji ticaret üssü olabilmesi için, TANAP gibi büyük projelerde yer alması zorunlu. Böylece, tarihinde ilk kez bu denli büyük bir enerji projesinde baÅŸ aktörlerden birisi olan Türkiye, bölgede enerji üssü haline gelebilir.

Ayrıca, Türkiye'nin bugününü ve geleceÄŸini belirleyecek olan TANAP ve TAP yalnızca bir enerji transferi projesi olarak görülmemeli. Bunun yanı sıra, iki projenin geçiÅŸ güzergâhında bulunan ülkelerle Türkiye arasındaki ekonomik, siyasi ve kültürel iliÅŸkilerin geliÅŸtirilmesinde bir araç olması, Türkiye'nin bölgedeki rolünün artmasına ve enerjide merkez ülke olmasına katkı yapacak.

RUSYA'NIN AVRUPA'YA GÄ°DEN ENERJÄ° YOLU TIKANIYOR

Rusya'nın baÅŸta doÄŸal gaz olmak üzere enerjideki baskın gücü, enerji ihtiyacı olan ülkeler için, özellikle Avrupa ülkeleri için büyük bir sorun. Bu sorun, makro düzeyde Avrupa'nın enerji arz güvenliÄŸini tehdit ederken, mikro düzeyde ise ekonomik büyüme, istihdam, yatırım gibi birçok göstergeyi olumsuz etkileme potansiyeline sahip.

Tek ülkeye bağımlılık döngüsünün kırılması için, TANAP ve TAP büyük bir fırsat oluÅŸturuyor. Rusya'nın en büyük doÄŸal gaz partneri olan, siyasi arenada enerji gücünü kullanmaktan çekinmeyen Rusya için TANAP ve TAP, enerji tekelinin yara alması demek. Azerbaycan, Türkmenistan, Kuzey Irak Kürt Bölgesi, DoÄŸu Akdeniz enerji talep eden ülkeler için Rusya dışında yeni adresler oluÅŸturuyor.

Rusya yıllarca tek başına olduÄŸu enerji liginde, yeni rakiplerle karşı karşıya. Üstelik, yeni rakipler enerji talep eden ülkelere hem daha ucuz hem de daha güvenli bir enerji vaat ediyor. Bu ÅŸekilde devam ederse, orta vadede Rusya'nın Avrupa'ya giden enerji yolunun tıkanabileceÄŸini söylemek mümkün.

GGK kapsamında yeni alternatifler bir bir hayata geçirilmeye baÅŸlandığında, Rusya'nın doÄŸalgazdaki tekelinin kırılması uzak olmayacak.

[Yeni Şafak, 19 Mayıs 2016]