1. DAÄ°Åž kısa zaman aralıkları içinde kritik noktalarda nasıl bu büyüklükte eylemler gerçekleÅŸtirebiliyor?

DAÄ°Åž bu eylemleri örgütlenme biçimi sayesinde gerçekleÅŸtirebiliyor. Siyasal otoritenin zayıfladığı alanlara bir su gibi akarak o alanları adam devÅŸirme merkezlerine çeviriyor. Bu merkezlerde eÄŸitim alan örgüt üyeleri dünyanın dört bir tarafına yayılıyor. Özellikle Suriye gibi bir zemin bulduktan sonra DAÄ°Åž Avrupalı gençlerin bir kısmı için cazibe merkezi haline geldi. ÇeÅŸitli yöntemlerle bölgeye gelen gençler kendi ülkelerine döndüklerinde kullanışlı bir silah haline dönüÅŸüyor. Yerel ÅŸartlarda gerekli malzeme ve imkânı bulduÄŸunda da gevÅŸek aÄŸlardan kendine gelebilecek bir emirle intihar saldırıları gerçekleÅŸtiriyor. Ä°ntihar saldırıları hem ucuz hem etkili hem de mümkün. Küçük boyuttaki patlayıcılar dahi hayatı derinden sarsabiliyor.

Bunun yanında özellikle Batılı ülkelerin hala terörü bir OrtadoÄŸu sorunu olarak görmeleri sorunu derinleÅŸtiriyor. Terörü kendilerine arada sırada uÄŸrayan bir geçici bela olarak düÅŸündüklerinden durumu ciddiye aldıklarını söylemek mümkün deÄŸil. Halbuki OrtadoÄŸu'daki sorun terör deÄŸil iç savaÅŸ. Ve bu iç savaÅŸ terörü çevresine ihraç ediyor. Önce Türkiye gibi yakın çevre sonra Brüksel gibi uzak çevre sırayla terör saldırılarına uÄŸruyor.

2. Brüksel'deki terör eylemlerinin daha önce Ä°stanbul'da gerçekleÅŸen saldırılarla iliÅŸkisi ne?

Hepsi Suriye'den doÄŸuyor. Ve hepsi uluslararası. Toplumları korkutmak ve sarsmaktan baÅŸka hedefleri yok. Kısa vadede elde edilebilir ve somut hedeflere odaklanmıyor. MuÄŸlak bir düÅŸmanlık imgesine dayanıyor. Åžiddeti kullanmasının tek gerekçesi daha fazla güçlenmek. Ne için? ÇoÄŸunlukla kendileri bile bilmiyor. Dikkat ederseniz terör örgütlerinin hemen hepsi kendi savunduklarını söyledikleri deÄŸerleri bile tehdit eden eylem biçimlerine giriÅŸiyor. PKK Kürtlerin hayatını zorlaÅŸtırırken, DAÄ°Åž öncelikle Müslümanlara zarar veriyor. Bu sonuçları çok da umursadıklarını söylemek mümkün deÄŸil. Çünkü artık bu örgütler kendi örgüt çıkarlarını temsil ettikleri iddiasında oldukları grupların çıkarlarından daha öncelikli görüyor. Bu nedenle de her fırsat bulduklarında mevcudiyetlerinin gerekçesi olarak gördükleri eylemleri gerçekleÅŸtiriyorlar. Brüksel ve Ä°stanbul'da neyi hedefledikleri ve ne mesaj verdikleri tartışılabilir. Fakat asıl önemlisi ne yaptıkları. Gittikçe radikalleÅŸmek ve güç göstererek güç elde etmeye çalışmak asıl ilgi alanları haline geldi. Hem Brüksel hem de Ä°stanbul saldırıları DAÄ°Åž'in ideolojik pozisyonuna somut anlamda hiçbir katkı sunmaz. Var olmak için fırsat buldukları her yere saldırıyorlar. Gidebildikleri kadar uzaÄŸa gitmek istiyor, gidemedikleri yerde kendilerini patlatıyorlar. New York olmadı, Paris. Paris olmadı Brüksel. Olmadı Ä°stanbul, Ankara ve hatta Kilis.

3. Kalabalık alanlarda sivilleri hedef alan terör eylemleri nasıl engellenebilir?

Aslında bu konuda basit bir reçete yok. Bir adam kendini patlatmak istiyorsa, bunu bir ÅŸekilde yapar. Bununla mücadele etmek çok kolay bir iÅŸ deÄŸildir. On tanesini engellersiniz, bir tanesini kaçırırsınız. Daha azını kaçırmak asıl hedef olmalı. Siyasal otorite kendisine terörün kökünü kazıma hedefini deÄŸil idare edilebilir hale getirme hedefini koymalıdır. Bunun için de yapılabilecek çok temel iki ÅŸey vardır. Birincisi iyi istihbarat, ikincisi terörü merkezinde vurmaktır. Uluslararası teröre karşı da uluslararası istihbarat iÅŸbirliÄŸi gerekir. Fakat görünen o ki henüz devletler bu iÅŸbirliÄŸini geliÅŸtirmedi. Türkiye'nin Belçika'ya bildirdiÄŸi istihbarat Brüksel'de ciddi bir deÄŸerlendirmeye bile alınmamış. Ä°kincisi bu tür teröre kaynaklık saÄŸlayan Suriye gibi alanlar kurutulmadıkça böylesi terör örgütleriyle kendi topraklarınızda savunmada kalarak baÅŸ etmek çok mümkün deÄŸil. Sürekli ve durmadan akarak gelen tehdit bir ÅŸekilde kendine boÅŸluk bulacaktır. Mücadele için terör örgütlerini kendi güvenli bölgelerinde rahatsız edecek tedbirler alınması gerekir.

4. Türkiye'den 'yabancı terörist savaÅŸçı' notuyla ülkesine gönderilen bir ÅŸahıs Avrupa'nın baÅŸkentinde nasıl terör saldırısı yapabiliyor?

Çünkü Avrupalılar çok ciddiymiÅŸ gibi görünmelerine raÄŸmen bu terörün ciddiyetinin farkına varabilmiÅŸ deÄŸiller. Terörü Suriye'ye veya Libya'ya ait bir durum olarak görüyorlar. Oradan da en fazla Türkiye'ye veya Tunus'a sıçrar diye düÅŸünüyorlar. Zaman zaman sarsılmalarına raÄŸmen, bir gerçeÄŸi görmeyi ısrarla reddediyorlar. Bu terör uluslararası bir olgu ve gün gelip herkesi vuracak. PKK'nın çadır kurduÄŸu Brüksel'i de vurduÄŸu gibi. Çünkü terörün dini, mezhebi, ırkı, milleti yok. Varsa ÅŸiddeti var. Fransa'da da gördük bu ciddiyetsizliÄŸi. Hem de iki kez. Åžimdi de Belçika'da. Ders alırlar mı? Korkarım, hayır.

5. Terörle mücadelede uluslararası iÅŸbirliÄŸi ne anlama geliyor, baÅŸarılı olması mümkün mü?

Uluslararası iÅŸbirliÄŸi demek istihbarat paylaşımı ve ortak operasyon anlamına geliyor. Fakat böyle bir iÅŸbirliÄŸi için öncelikle ortak siyasal hedefler olması gerekir. Devletler arasında böyle bir uyumdan bahsetmek maalesef mümkün deÄŸil. Aksine kaotik bir ortamda yoÄŸun bir çıkar çatışması yaÅŸandığını ve hatta terörün bu amaçla araçsallaÅŸtırıldığını söyleyebiliriz. Terör üzerinden de vekâlet savaşı yapılıyor. Uluslararası zeminde teröre karşı tutarlı, kapsamlı ve samimi bir tavır maalesef yok.

6. PKK ve DAÄ°Åž gibi terör örgütleri Suriye iç savaşından nasıl faydalanıyor, bu durum sonaermeden terör biter mi?

Bu durum sona ermeden terör bitmez. Suriye'de silah var. Ä°nsan kaynağı var. EÄŸitim var. Kaos var. Åžiddet var. Çünkü merkezi otorite yok. Bu nedenle terör örgütlerinin her biri kendisine güvenli alanlar buluyor. Dikkat ederseniz PKK artık Kandil'den Suriye'ye doÄŸru kaydı. Aynı ÅŸekilde DAÄ°Åž de Irak'tan Suriye'ye doÄŸru kaydıkça güçlendi. Dolayısıyla Suriye çözülmeden terörle mücadelede ilerleme kaydedilemez.

[Sabah Perspektif, 26 Mart 2016]