Seçimlere 3 gün kaldı.
Hemen herkes ErdoÄŸan’ın birinci turda seçilmesine kesin gözüyle bakıyor.
Türkiye siyasal alanı bunu dillendirebilenler ve dillendiremeyenler olarak ikiye ayrılıyor.
Fakat sonuç deÄŸiÅŸmiyor.
Önümüzde ÅŸu soru bütün gerçekliÄŸiyle duruyor: ErdoÄŸan neden birinci turda kazanır?
Her ÅŸeyden önce ErdoÄŸan olduÄŸu için.
Yani, seçmenin seveniyle sevmeyeniyle bildiÄŸi, tanıdığı bir isim olduÄŸu için.
“Kurgu” deÄŸil, “gerçek” olduÄŸu için.
Siyaseti savunduÄŸu, toplumu temsil ettiÄŸi düÅŸünüldüÄŸü için.
DeÄŸerlerine baÄŸlı, çalışkan ve savaÅŸçı bir figür olarak görüldüÄŸü için.
Bütün Türkiye’ye sesini duyurabildiÄŸi için.
Hepsinden öte, defalarca sınandığı ve baÅŸardığı için.

***

Liderlerinin izin verdiÄŸi oranda düÅŸünen, sipariÅŸ üzerine yazan, bir emirle sosyal medyadaki profil fotoÄŸraflarını deÄŸiÅŸtiren Cemaat yazarları bu yazdıklarıma hemen itiraz edecekler, “olan”ı deÄŸil, “olmasını istediÄŸim ÅŸey”i yazdığımı öne süreceklerdir.

Çünkü Cemaatin yarı aydınları eleÅŸtirel düÅŸünmeye ve analiz kültürüne olan mesafeleri dolayısıyla muarızlarını da hep kendileri gibi gördüler. Sürekli olmasını istediklerini yazdılar, dar grup çıkarlarını “milli menfaat”, korkularını “milli tehdit” olarak dayattılar. Bugün toplum da, siyaset de, entelektüeller de bunu büyük oranda görmüÅŸ durumda.

Cemaat yazarlarına göre, ErdoÄŸan toplumun bir kesimi tarafından sahiplenilse de, diÄŸer bir kesimi tarafından nefret edilen bir isim. Bir kere ErdoÄŸan’ı toplumun bir kesimi deÄŸil, toplumun büyük bir kesimi sahipleniyor. Ä°kincisi, ErdoÄŸan’ı sahiplenmeyen toplum kesimlerinin tümünün ErdoÄŸan’dan nefret ettiÄŸi iddiasının hiçbir sosyolojik karşılığı yok. Åžu anda Türkiye siyasetinde “ErdoÄŸan nefreti” diye pozisyon varsa onu Cemaatçiler temsil ediyor. Bu, “ErdoÄŸan karşıtlığı” diye bir siyasi pozisyonun olmadığı anlamına gelmiyor. Bu pozisyon, AK Parti iktidarının başından itibaren Türkiye siyasetinde karşımıza çıktı ve zaman zaman bir kimliÄŸe dönüÅŸtü. Fakat bu kitleselleÅŸmedi. En fazla kitleselleÅŸtiÄŸi nokta Cumhuriyet mitingleri ve Gezi protestolarıydı.

Neden kitleselleÅŸmedi peki?

Bunun nedeni, ideolojik kesimler hariç, ErdoÄŸan’a oy vermeyenlerin büyük bir kısmının “iÅŸlerin yolunda gittiÄŸi”ne yönelik inançlarıydı. Hatırda tutulması gereken bir diÄŸer nokta ise ErdoÄŸan’ın CumhurbaÅŸkanlığının söz konusu ideolojik karşıtlığın dozunu düÅŸürecek bir durum olduÄŸu. Öyle görünüyor ki nefretiyle ortada kalan Cemaat olacak ve bu “nefret” onları daha fazla tarihin dışına itecek.

***
Okurlarım bana kızabilir. Neden ErdoÄŸan’dan hemen sonra Cemaat’i ve onların kalemÅŸorlarını saydın diye. CHP, MHP, HDP varken neden Cemaat?

Cemaate siyasi olarak abartılı bir anlam atfetmek doÄŸru deÄŸil elbette. Cemaat yazarlarına ve medyasına atıfta bulunmamın nedeni, onların siyasi gücü ve toplumsal karşılığı deÄŸil, muhalefet partilerinin siyasal acziyeti.

Ekmeleddin Ä°hsanoÄŸlu’nun siyasal karşılığı ve temsil krizi ile ilgili daha önce yazmıştım. Siyasal karşılığı yok ve onun boÅŸluklarla dolu zihin haritasını Cemaat’in doldurmaya çalışmasında da ÅŸaşılacak bir ÅŸey yok.

Fakat, 2005 sonrasında baÅŸlayan Demokratik Açılım ve Çözüm Süreçlerinin normalleÅŸtirdiÄŸi siyasi ortam sayesinde Kürt siyasi hareketi adına cumhurbaÅŸkanı adayı olabilen Selahattin DemirtaÅŸ’ın Cemaat’in söylemlerine teslim olması üzücü bir durum. Bu eleÅŸtiriyi BDP-HPD çizgisinde yer alanlar muhtemelen KCK tutuklamalarını hatırlatarak, Cemaat ile aralarındaki mesafeye dikkat çekerek savuÅŸturmaya çalışacaklardır. Üzgünüm ama Cemaat’le organik bağınızın olması gerekmiyor. Söylemsel çerçevesine sıkışmış durumdasınız ve bu tam anlamıyla bir siyasal acziyet göstergesi.

***

Siyasal iletiÅŸimi hiçbir zaman kurucu bir mesele olarak deÄŸerlendirmedim. Siyasal iletiÅŸim kampanyaları, sizin siyasal gerçekliÄŸiniz ve gücünüz muvacehesinde anlam ifade eder. Beyin yıkama ve köpürtme hiçbir zaman gerçek bir siyasallık oluÅŸturamamıştır. Bununla birlikte siyasal iletiÅŸim kampanyasında kullanılan unsurları okuyarak siyasal aktörlerin gücünü ve acziyetini anlama imkânı bulabilir, önümüzdeki cumhurbaÅŸkanlığı seçimleri baÄŸlamında niçin ErdoÄŸan’ın birinci turda kazanacağının cevabını bulabiliriz.

Bunlar ErdoÄŸan’ın sloganları:

Milletin Adamı Recep Tayip Erdoğan
Milli Ä°rade, Milli Güç, Hedef 2023, 2053, 2071
DönüÅŸümün lideri
Milletin gücüne güç kat
Türkiye’nin gücüne güç kat
Yeni Türkiye Yolunda Demokrasi, Refah, Ä°tibar
Yeni Türkiye yolunda demokratik müreffeh öncü ülke
Aydınlığa açık, karanlığa kapalı
Artık söz milletin

Ä°hsanoÄŸlu’nun sloganları ise ÅŸunlar:

Ekmek için Ekmeleddin
Ne ekersen onu biçersin
DirliÄŸi ekmek için Ekmeleddin
Sevgiyi ekmek için Ekmeleddin
Saygıyı ekmek için Ekmeleddin
BirliÄŸi ekmek için Ekmeleddin
Vatan için Ekmeleddin’e oyunu ver
Åžu mübarek topraÄŸa sevgi, saygı ekmeli
Åžu mübarek topraÄŸa birlik, dirlik ekmeli

Bunlar da DemirtaÅŸ’ın sloganları:

Bir cumhurbaÅŸkanı düÅŸünün baÄŸlamadan baÅŸka bir ÅŸey çalmıyor
Demokratik deÄŸiÅŸim, barışçı Türkiye
Bir cumhurbaÅŸkanı düÅŸünün ayrımcılık yapmıyor. BirleÅŸtiriyor, barıştırıyor
Bir cumhurbaÅŸkanı düÅŸünün herkese demokrat
Yeni yaÅŸam çaÄŸrısı

GörebileceÄŸimiz üzere, ErdoÄŸan’ın iletiÅŸim kampanyasında kullanılan kavramların gösterenleri oldukça net ve siyasal. Karşıtlarını da destekçilerini de kolaylıkla oluÅŸturabilen cinsten kavramlar. Peki aynı yaklaşımla DemirtaÅŸ ve Ä°hsanoÄŸlu’nun sloganlarına baktığımızda ne görüyoruz: Apolitik bir hümanizma. O kadar.

[AkÅŸam, 07 AÄŸustos 2014]