1982 Anayasası, yürürlüğe girdiği günden beri sürekli tartışılan bir metin oldu. Çünkü devleti merkeze alan ve özgürlüğe karşı duran bir zihniyetin eseri olan bu anayasa, toplumsal sorunları çözüme kavuşturmak bir yana, sürekli sorun üreten bir işlev gördü. Yirmi bir kez değişikliğe uğradı ama yapılan geniş çaplı değişikliklere rağmen, otoriter ve antidemokratik özünü muhafaza etti.
Bugün gelinen noktada, Türkiye’de toplumun çok büyük bir kesimi, bu Anayasa’yla devletin ve toplumun yol alamayacağını düşünüyor. Anayasa’ya kaynaklık eden düşüncenin, artık çağın dışına düştüğünü görüyor, dolayısıyla ne kadar değişikliğe uğrarsa uğrasın, bu Anayasa ile değişime ayak uydurulamayacağını ve farklı toplumsal kesimlerin taleplerinin karşılanamayacağını biliyor. Bundan ötürü de, bir “anayasa değişikliği” değil, “yeni bir anayasa” talep ediyor ve bu talebini her geçen gün daha yükselen bir sesle dillendiriyor.
Yeni anayasa talebi, aslında yeni bir talep değil. Türkiye, anayasa tartışmasına yeni başlayacak da değil. Bu konuda toplumun hatırı sayılır bir birikimi bulunuyor. Sivil toplum örgütleri, siyasi partiler, akademisyenler, düşünce kuruluşları, çeşitli platformlar ve inisiyatifler, öteden beri, Türkiye’nin yeni toplumsal sözleşmesinin nasıl olması gerektiği konusunda önemli çalışmalar yaptılar ve son derece değerli bir külliyatın oluşumuna katkıda bulundular. Anayasaya ilişkin birçok sorunun cevabını bu çalışmalarda görmek mümkün.
Ancak bu çalışmaların dağınık olması, anayasa çalışmaları yürütenler için önemli bir sorun oluşturuyor. Çünkü Türkiye’nin anayasal arayışlarını derli-toplu bir biçimde bir arada görmek ve anayasal taleplerin izlediği seyri karşılaştırmalı olarak gözleyebilmek mümkün olmuyor. Özellikle yeni bir anayasa yapma konusunda toplumsal irade ile siyasi iradenin kesiştiği bu zamanda, Türkiye’de bugüne kadar yapılan anayasa çalışmalarını bir araya getirerek kamuya sunmanın ne kadar yararlı olacağı açıktır.
Bu düşünceden hareketle hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları ve Anayasa Önerileri (Madde Karşılaştırmalı) adlı çalışma, sadece değişik önerileri madde karşılaştırmalı olarak bir araya getirmekle kalmıyor, aynı zamanda, hem farklı grupların üzerinde uzlaştığı ve ayrıştığı noktaların tespitini hem de anayasa önerilerinin/taleplerinin, zaman içinde nasıl bir değişim çizgisi izlediğinin görülmesini de sağlıyor..
