PKK ile mücadele, PKK’nın ÅŸehirlerde “egemenlik” ve “özyönetim” kurma siyasetleri nedeniyle yeni bir aÅŸamaya girdi. Daha önce ağırlıklı olarak kırsal alanda olan çatışmalar, ÅŸehir hayatını yoÄŸun etkilemiyordu. PKK Suriye’de oluÅŸturduÄŸu kantonları Türkiye içinde de oluÅŸturmaya çalışınca, çatışmalar yerleÅŸim merkezlerine taşınmış oldu. Bu yeni durum Kürt meselesine yeni ve çok önemli dinamikler getirdi.
PKK 'YA KARÅžI YENÄ° PSÄ°KOLOJÄ°LER
PKK ve HDP lehine davranan Kürtler yakın zamana kadar devleti mutlak zalim ve haksız, PKK’yı ise mutlak mazlum ve haklı görme eÄŸilimindeydi. Bu psikolojik hal ilk defa ÅŸimdilerde deÄŸiÅŸmeye baÅŸladı. PKK’nın sivilleri çatışma alanında bulundurma, çatışmayı evlere çekme, evlere el koyma, araç yakma siyaseti PKK’ya yakın olduÄŸu düÅŸünülen, HDP’ye oy veren Kürtlerde karşılık bulmadı. PKK’nın ayaklanma çaÄŸrısına; sessiz kalma, sokaÄŸa çıkmama, her ÅŸeyi bırakarak göç etme tepkisi verdi. Ä°lk defa PKK’yı sorumlu tutmaya baÅŸladılar. Açıkça olmasa bile, PKK’yı eleÅŸtirmeye baÅŸladılar. PKK’ya karşı Kürt öfkesi olmaya baÅŸladı. Bu kesinlikle yeni bir durum.
DEVLETE KARÅžI YENÄ° PSÄ°KOLOJÄ°LER
Aslında GüneydoÄŸu’daki Kürtler için yeni diÄŸer ÅŸey de devlet ile ilgili algı. Kürtlerin bir kısmındaki “mutlak kötü devlet algısı” deÄŸiÅŸiyor. Bu deÄŸiÅŸimin ana nedeni demokratikleÅŸme ve çözüm süreçleri. Özellikle çatışmasızlık döneminde oluÅŸan ortam yeni dinamikler ve psikolojiler üretti. Ä°lk olarak silahlı çatışmanın durması bölgeyi daha güvenli hale getirmiÅŸti. PKK’nın gündelik hayatı kontrol etmek için uyguladığı baskıcı ve kaba siyasete karşı ise “devlet ihtiyacı” hissedildi. Ä°lk defa devlet güç kullandığı için deÄŸil, düzeni kurmadığı için eleÅŸtirildi. Bu psikolojik ortamda devletin meÅŸru güç kullanması genel kabul gördü, en azından itiraz edilmedi. Bu kesinlikle yeni bir durum, yeni bir
psikoloji.
ETKÄ°N GÜÇ VE PSÄ°KOLOJÄ°K MEÅžRUÄ°YET
Etnik temeller üzerine kurulu silahlı örgütlerle baÅŸ etmek hem “etkin güç kullanımı” hem de “psikolojilerde meÅŸruiyet” oluÅŸturmakla mümkün oluyor. Bu ikisinden birinin eksik olduÄŸu durumlarda baÅŸarılı olmak oldukça zor. 90’lı yılların zora dayalı, kaba ÅŸiddet politikalarının sonuçlarını gördük. Çözüm süreçlerinde devletin meÅŸru güç kullanımını bırakmasının da acı sonuçlarını gördük. Bu iki unsurun yerli yerinde kullanımına ihtiyacımız var.
EN AZ Ä°NSAN ÖLÜMÜ Ä°LE SONUÇ ALMAK
Etkin güç kullanabilmenin ilk ÅŸartı nitelikli güvenlik personeline sahip olmak; ikinci ÅŸart ise, teknoloji kullanımı. Amaç, bu iki unsuru etkili bir ÅŸekilde kullanarak “en az insan ölümü ile sonuç almak” olmalı. EÄŸer güvenlik personeli kaybı olursa bu psikolojilerde öfke ve intikam duyguları oluÅŸturuyor. Terörü esas organize eden ve uygulayan kiÅŸiler yerine sivillerin veya örgütle sempatizan düzeyindeki kiÅŸilerin öldürülmesi diÄŸer etnik grupta öfke oluÅŸturuyor. Bu karşılıklı öfkeler ÅŸiddet kısırdöngüsünü beslemeye baÅŸlıyor.
Ä°NSAN ONURUNA DOKUNACAK Ä°ÅžLER YAPMAMAK
Etnik temelde geliÅŸmiÅŸ ve belirli bir düzeyde kitleselleÅŸmiÅŸ örgütlerle mücadele de en önemli meselelerden biri de psikolojik meÅŸruiyeti elde tutmak. Bunun yolu da hukuk sınırlarında kalmak ve insan onuruna dokunan ÅŸiddet uygulamamak. ÖrneÄŸin, PKK’lı birinin cesedini araç arkasında sürüklemek insan onuruna dokunan bir davranıştı. Bunu yapan kiÅŸinin meslekten atılması haklı ve gerekli bir uygulama oldu.
PKK Ä°LE MÜCADELEDE YENÄ° DÖNEM, YENÄ° TARZ
Devlet PKK ile mücadelesinde yeni bir döneme girilmiÅŸ oldu. Bu yeni dönemin dinamikleri mücadelenin seyrini etkileyebilecek düzeyde. EÄŸer güvenlik güçleri güç kullanımını, teknoloji esaslı ve etkili kullanabilir, demokratik meÅŸruiyet içinde kalır ve toplum psikolojisini dikkate alarak mücadele ederlerse, halk desteÄŸini alıp, PKK’yı marjinalize edebilirler.
[Star, 21 Aralık 2015]
