SETA > 5 Soru |
5 Soru İtalya'da Hükümet Krizi

5 Soru: İtalya'da Hükümet Krizi

İtalya’da 2018 genel seçimi nasıl sonuçlanmıştı? Hükümet krizi nasıl başladı ve nedenleri nelerdir? Salvini hükümetinin kurulması hangi sonuçları doğurur? İtalya’da erken seçim kaçınılmaz mı? Krizin sonuçları ne olacak?

  1. İtalya’da 2018 genel seçimi nasıl sonuçlanmıştı?

    4 Mart 2018 tarihinde İtalya’da gerçekleşen genel seçimlerin sonucunda Luigi Di Maio liderliğindeki popülist parti Beş Yıldız Hareketi (M5S) oyların yaklaşık üçte birini alarak 221 milletvekili ve 112 senatör ile meclis üyesi en yüksek parti olmayı başarmıştır.[1] Matteo Salvini’nin aşırı sağ partisi Kuzey Ligi (Lega Nord, LN) ise 2013’te ulaştığı oy oranını beş yılda dörde katlayıp yüzde 17 ile seçimlerden üçüncü parti olarak çıkmıştır. Bu başarının, göçmen karşıtlığı ve “euroscepticism” politikalarının bir sonucu olduğu düşünülmektedir. LN sadece AB tarafından mülteciler konusunda yeterince yardım alamadıklarını düşünen küçük bir kesimin değil aynı zamanda Renzi ve Berlusconi döneminde yürütülen politikalara tepkili vatandaşların da oylarını çekmeyi başarmıştır.

    Bu sonuçlar karşısında hiçbir partinin tek başına iktidar olmasının mümkün olmaması nedeniyle koalisyon görüşmeleri seçimlerden hemen sonra başlamıştır ve 2018 Haziran ayında M5S ve LN koalisyonu iktidara geçmiştir.

    1. Hükümet krizi nasıl başladı ve nedenleri nelerdir?

    İktidar koalisyonu içindeki gerginlikler mayıs ayında gerçekleşen AB Parlamentosu seçimleri sonrası ortaya çıkan sonuçlarla başlamıştır. Salvini’nin aşırı sağ partisi, seçimlerde puanını yüzde 17,35’ten yüzde 33,6’ya çıkarırken, M5S ise yüzde 32,68’den yüzde 16,70’e düşürmüştür. Böylelikle iktidar partileri arasındaki güç dengesi LN’nin lehine dönmüştür.[2] M5S lideri Di Maio’ya göre, parti çıkarlarını ülke çıkarlarından üstün kabul eden Salvini, seçimlerden sonra hükümeti devirmek için neden aramaya başlamıştır.[3]M5S, muhalefetteki Demokrat Parti (merkez sol) ve Forza Italia (merkez sağ) Avrupa Komisyonu Başkanlığı yolunda Ursula von der Leyen’i destekliyorken, LN’nin bu fikre karşı çıkması ilk büyük anlaşmazlığa yol açmıştır. Bu ihtilafın çözüme kavuşamaması nedeniyle, AB Parlamentosunda gerçekleşen komisyon başkanlığı oylamasında LN’ye bağlı yirmi sekiz milletvekili von der Leyen’in aleyhinde oy kullanırken, M5S’li on dört milletvekiliyse destek oyu vermiştir. Oylama sonrasında Salvini Almanya’nın Avrupa Komisyonu başkan adayını destekleyen M5S’yi İtalyan ulusal çıkarlarına ihanet etmekle suçlamıştır.[4]Koalisyon ortakları arasındaki gerginlikte bardağı taşıran son damla ise, M5S tarafından Lyon-Torino demiryolu hakkında parlamentoya sunulan tasarının LN tarafından reddedilmesi olmuştur. Salvini, bundan bir gün sonra artık parlamenter çoğunluğa sahip olan bir hükümetin olmadığını açıklamış ve yeni seçim çağrısında bulunmuştur.[5] Sonuç olarak 20 Ağustos 2019 günü koalisyonun bağımsız başbakanı Conte, Mecliste istifasını sunmuştur.

    1. Salvini hükümetinin kurulması hangi sonuçları doğurur?

    On dört ay içerisinde neredeyse ikiye katlanan popülerliğine güvenen Salvini, erken seçim sonucu bir başka aşırı sağcı parti Fratelli d’Italia ile çoğunluğu sağlayacak seçmen potansiyeline sahip olduğuna inanmaktadır. Böylesi bir koalisyonun kurulması halinde aşırı sağ politikaları daha da güçlenecek ve bu durum en çok İtalya’da yaşayan Müslümanların özgürlüğünü olumsuz yönde etkileyecektir.[6]

    2018 Ağustos ayında katıldığı bir programda İçişleri Bakanı Salvini şu ifadeleri kullanmıştır:

    Tüm camiler izlenmeli, belgelenmeli, kontrol edilmeli, İtalyanlaştırılmalı. Kimin fon sağladığını bilmek istiyorum, para nereden geliyor? İmamlık görevini kim üstlenecek? İsimler, adresler istiyorum. Bunlara cevap alamaz isem yeni cami inşaatlarına yarım metrekarelik bir arazi bile vermeyeceğim. Dinlerle ilgili bir sorunumuz yok; Milano, Paris, Londra, Berlin’de İslam’la bir sorunumuz var.[7]

    Bir yıl sonra ise Macaristan televizyonuna verdiği bir röportajda “Ata topraklarımızın kontrolünü geri alamazsak, Avrupa İslami bir halifelik olacak”[8]ifadelerini kullanmıştır. İslam düşmanlığının yanı sıra göçmen karşıtlığı da Salvini politikalarının mihenk taşları arasındadır. Ağustos ayının başında Salvini tarafından Meclise sunulan ve kabul edilen yasa tasarısının ardından, Akdeniz’de yardıma muhtaç mültecileri kurtaran gemilerin İtalyan limanlarına girişi yasaklanmıştır. Ağustos ayından bu yana mültecilerin yardımına koşan gemilerin kaptanları, 150 bin ile 1 milyon euro arasında değişen cezalarla yargılanmaktadır.[9]

    1. İtalyada erken seçim kaçınılmaz mı?

    İtalya Anayasası’na göre başbakanın istifasını müteakiben cumhurbaşkanı,hükümet kurabilecek çoğunluğu sağlayabilmek amacıyla parlamentoda yer alan siyasi partilerin liderleriyle istişare etmek zorundadır. Ancak 29 Ağustos 2019 tarihine kadar hükümeti kuracak yeni bir çoğunluğun ortaya çıkmaması durumunda erken seçim kaçınılmaz hale gelecektir.

    Salvini, halk içerisinde en popüler siyasi figür olmasına rağmen mevcut Parlamentoda destek bulmakta zorlanmaktadır. Onun hamlesine karşılık olarak Meclisin en kalabalık iki partisi olan M5S ile Merkez Sol Partisi’nin (PD) yeni bir koalisyon kurma ihtimali gündeme gelmiştir. İdeolojik olarak büyük farklılıklar gösteren bu iki parti, çevre ve sosyal haklar gibi konularda aykırı görüşlere sahiptir. Ancak yapılan ikili görüşmeler neticesinde anlaşmazlıkların birçoğunu aşan bu iki parti, görüşmelerin donmasına neden olan başbakan adayı hakkında da mutabakata varmıştır. Bakanlıkların dağılımı geriye kalan en büyük tartışma konusudur. Bu engellerin aşılması halinde, bir sonraki seçimlere kadar olan dört yıllık dönemde yeni bir hükümet kurulabilir. Bunun yanı sıra eski Başbakan ve Avrupa Komisyonu Başkanı Romano Prodi tarafından yeni Komisyon Başkanı Alman Ursula von der Leyen’e ithafen “Ursula” adında Berlusconi’nin Forza İtalya Partisi’nin de katılacağı başka bir koalisyon önerilmiştir ancak bu koalisyonun oluşmasına ihtimal verilmemektedir.

    1. Krizin sonuçları ne olacak?

    M5S, Matteo Salvini’yi ülke ekonomisini tehlikeye atmakla suçlamaktadır. Siyasi belirsizlikler, Yunanistan’dan sonra Avro bölgesindeki borç oranı en yüksek ikinci ülke olan İtalya (GSYİH’nın yüzde 132’si) ekonomisi ile ilgili endişeleri artırmıştır. Hükümetin çoğunluğu kaybettiğine dair yapılan açıklamadan sonra, Milano Menkul Kıymetler Borsası bir günde yüzde 2,48 oranında değer kaybetmiştir. İtalyan ve Alman yayılma oranları (spread rate) yeniden artmış ve bu artış otomatik olarak yıllık faiz artışına neden olmuştur. Yani koalisyondaki belirsizlik, ülke borcuna 5 milyar euro daha eklemiştir. Buna ek olarak derecelendirme kuruluşlarının İtalya’nın notunu düşürmesi beklenmektedir. Gözlemciler, İtalya’da doğup tüm Avro bölgesi üzerinde etki yaratabilecek olan olası kriz hakkında uyarılar yapmaktadır.

    Son bir yılda Belçika ve İspanya’dan sonra İtalya’nın da aşırıcı partilerin sebep olduğu bir hükümet krizine girmesi AB’nin aşırıcı politikalarla mücadelesinin ne kadar zayıf kaldığının göstergesidir.

    [1] “Résultats et quelques commentaires sur les élections du 4 mars 2018 en  Italie”, Mediapart, https://blogs.mediapart.fr/salvatore-palidda/blog/070318/resultats-et-quelques-commentaires-sur-les-elections-du-4-mars-2018-en-italie, (Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019);  “Qui sont le M5S et la Ligue, les partis qui vont gouverner l'Italie?”, L’express,https://www.lexpress.fr/actualite/monde/europe/qui-sont-le-m5s-et-la-ligue-les-partis-qui-vont-gouverner-l-italie_2010255.html (Erişim tarihi : 20 Ağustos 2019).

    [2] Gerardo Fortuna, “Salvini wins over Italy as Five Star Movement falls apart”, Euractiv, https://www.euractiv.com/section/eu-elections-2019/news/salvini-wins-over-italy-as-five-star-movement-falls-apart/, (Erişimtarihi: 20 Ağustos 2019).

    [3]“Italy government crisis: PM Conte quits amid coalition row”, BBC, https://www.bbc.com/news/world-europe-49411760, (Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019).

    [4] Ciaran Mcgrath, “Italy vs EU: Why Salvini’s failure to back von der Leyen leaves Italy on collision course”, Express, www.express.co.uk/news/world/1155568/italy-eu-salvini-von-der-leyen-european-commission-di-maio-5sm,(Erişimtarihi: 20 Ağustos 2019).

    [5]“Liaison Lyon-Turin: le train qui a fait dérailler la coalition populiste en Italie”, France24, www.france24.com/fr/20190809-italie-liaison-lyon-turin-lgv-salvini-fin-coalition-M5S-ligue(Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019).

    [6]“Italian government on the brink — what happens next?”, Financial Times, https://www.ft.com/content/14c00e1e-be82-11e9-89e2-41e555e96722, (Erişim tarihi: 29 Ağustos 2019).

    [7]Matteo Salvini,"Nous avons un problème avec l’islam. Je veux surveiller les mosquées", Les Observateurs, https://lesobservateurs.ch/2018/08/16/matteo-salvini-nous-avons-un-probleme-avec-lislam-je-veux-surveiller-les-mosquees-video/,(Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019).

    [8]Lillo MontaltoMonella, Sandrine Amiel, “Salvini claims he is saving Europe from Islam, what are the facts?”,Euronews, www.euronews.com/2019/05/03/europe-will-become-an-islamic-caliphate-if-we-don-t-take-back-control-salvini-tells-hunga,(Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019).

    [9]“Migrants : ce que dit le décret de Salvini contre les ONG en mer”, La Croix, www.la-croix.com/Monde/Europe/Migrants-dit-decret-Salvini-contre-ONG-mer-2019-08-07-1201039869, (Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019).