BaÅŸkan Obama nihayet eleÅŸtirilere dayanamayarak IŞİD ile savaÅŸ stratejisini geçen çarÅŸamba günü açıkladı.

KonuÅŸmanın tamamından anlaşılan IŞİD ile savaÅŸ uzun sürecek...

Bu savaÅŸ ABD liderliÄŸinde geniÅŸ bir uluslararası koalisyon ile yürütülecek ve Amerikan muharip kara birlikleri kullanılmayacak.

Obama yönetiminin IŞİD'i zayıflatma ve ortadan kaldırma hedefinin iki ayağı var.

Ä°lk ayak Irak'ta Sünnileri de kapsayan Abadi hükümetinin kurulmasıydı. Bu gerçekleÅŸtirildi. Ä°kinci ayak ise uluslararası, geniÅŸ bir "çekirdek" koalisyon oluÅŸturmak. Ä°ÅŸte Obama, bu koalisyon ile yürütülecek dört parçalı bir stratejiyi tüm Amerikan halkına ve dünyaya ilan etti.

Ä°lk parçası Irak ordusunun ilerleyiÅŸini mümkün kılmak için IÅžID hedeflerine yönelik koordineli hava saldırıları düzenlenmesi. Bu halen devam ediyor, bugüne kadar 150'yi aÅŸkın hava saldırısı düzenlendi. Daha koordineli ve sistematik olarak yürütülecek.

Ä°kinci olarak Irak ordusuna ve PeÅŸmerge'ye ABD'li uzmanlar kanalıyla eÄŸitim, istihbarat ve malzeme desteÄŸi verilecek. Yine, Suriye'de de IŞİD mevzileri bombalanacak. Ancak bu, Esad rejimini güçlendirmeden ve Suriye'li muhalifleri destekleyerek yapılacak.

Üçüncü olarak koalisyon üyeleri ile birlikte IÅžID'in finans kaynaklarının kurutulması ve yabancı savaÅŸçı devÅŸirmesinin önüne geçilmesi için çalışılacak. Bunun için Güvenlik Konseyinde toplantı yapılması planlandı.

Obama'nın stratejisinin dördüncü parçasını ise sivillere yapılan insani yardıma devam edilmesi oluÅŸturuyor. Görünen o ki uzun bir süre hepimiz, 9 Eylül 2014 tarihli Obama konuÅŸmasıyla baÅŸlayan yeni bir savaşın altına kimin elini koyduÄŸunu tartışacağız. Obama konuÅŸmasında terörizmle savaÅŸta dünyanın ABD liderliÄŸine olan ihtiyacına deÄŸinse de, IŞİD ile savaÅŸta "Sünni" bölge ülkelerinin ve Iraklıların asıl yükü yüklenmesini bekliyor. Zira ABD'yi iki savaÅŸtan (Irak ve Afganistan) çıkarmayı kendine ilke edinen Obama, IŞİD ile mücadele yüzünden OrtadoÄŸu'da uzun sürecek baÅŸka bir savaÅŸa sürüklenmek istemiyor. Halbuki IŞİD tehdidinin de bölge ve dünya için taşınamaz hale gelmesinde asıl sorumluluk sahibi ABD...

Esad konusunda Türkiye'nin ısrarlı uyarılarına kulak tıkayan Obama yönetimi...

Hatırlayalım, Obama iki yıl önce Suriyeli muhalifleri silahlandırmayı silahların El Kaide baÄŸlantılı aşırı örgütlerin eline geçmesi ihtimali nedeniyle reddetmiÅŸti.

Bugün gelinen noktada IŞİD, ABD'nin Irak ordusuna verdiÄŸi silahlara sahip. Ve ÅŸimdi IŞİD'in El Kaide'den daha tehlikeli olduÄŸu tezi iÅŸleniyor ABD kamuoyunda.

Ancak büyümesine müsaade edilen IŞİD ile bu savaÅŸta asıl beklenti bölge ülkelerinden. Bu aÅŸamada S. Arabistan ve Türkiye dahil koalisyona katılacak bölge ülkeleri, hatta dışardan destek veren Ä°ran, IŞİD'in bertaraf edilmesinde anlaÅŸmış durumda. Ä°lerleyen aÅŸamalarda ise ABD için Ä°ran, S. Arabistan ve Türkiye'nin menfaatlerini telif etmek zor olacak. Zira IŞİD ile savaşın Suriye ayağında Esad rejiminin güçlenmesi S. Arabistan ve Türkiye'yi rahatsız ederken Ä°ran'ı memnun edecektir.

IŞİD'in tasfiyesi Suriye'de ne olacağı konusunu daha da öne çıkaracaktır. Obama, Yemen ve Somali'deki terör örgütleri ile yaptığı mücadeleyi örnek verse de IŞİD ile savaÅŸ daha farklı sonuçlar üretebilir.

Öncelikle Abadi yönetiminin Sünni aÅŸiretleri IŞİD'e destek vermekten caydıracak bir etkinliÄŸe ulaÅŸması gerekiyor. Asıl soru IŞİD yenildikten sonra ne olacağıdır. Yani ele geçirilen bölgelerde siyasi otorite kim tarafından ve nasıl kurulacak? Bu itibarla, Åžii ağırlıklı Irak ordusunun ya da Åžii milislerin intikam amaçlı olarak Sünnilere katliamı yapma tehlikesi de yönetilmesi gereken konulardan birisi. Elbette en kritik konu, savaÅŸçılarını tüm dünyada savaÅŸmak üzere bünyesine alan IÅžID'in nasıl bir tepki vereceÄŸi. Suriye'de bitmeyen iç savaÅŸ sebebiyle, yenilse de IŞİD yeni versiyonlarıyla ve daha kanlı bir ÅŸekilde dönebilir.

Bir coÄŸrafyayı ele geçirme hedefini terk ederek canlı bombalarla yeni bir mücadele stratejisine yönelebilir. Batılı pasaportlara sahip savaÅŸçıların Avrupa ve ABD hedeflerine rahatlıkla saldırabileceÄŸi biliniyor. Obama yönetimi istemeyerek de olsa gerçekten, "kapsamlı ve uzun vadeli bir mücadeleye" soyunuyor. Filistin sorunu da dahil bölgenin sorunlarını çözecek yeni bir düzen kurulmadıkça bu mücadele çok uzun olacak gibi.

[Sabah, 12 Eylül 2014]