Esed rejiminin hayatta kalıp kalamayacağı sorusu artık OrtadoÄŸu’da deÄŸiÅŸim için ontolojik bir soruna dönüÅŸtü. Esed taşının OrtadoÄŸu’nun yüz yıllık köhnemiÅŸ binadan çekilerek alınması, binanın çökmesi için kritik bir hamle olacak. EndiÅŸe bu, çekinceler bundan kaynaklı ve hesaplamalar bunun üzerine yapılıyor. Mevcut bölgesel sistemde büyük yatırımları olan aktörler için kendileri açısından mantıklı bir ayak sürüme bu. Garip olanı ise bu sistemin genellikle maÄŸdur ettiÄŸi aktörlerin de Stockholm Sendromu’ndan mıdır bilinmez mevcut sistemle aralarına bir türlü koyamadıkları çizgilerdir. Esed rejiminin Suriye’de en fazla maÄŸdur ettiÄŸi gruplardandır Kürtler. AÄŸalarını bir tarafa bırakırsak Suriyeli Kürt halkı mazlumdur. Yıllarca kimliksiz, yasal çerçevenin dışında, hukukun ulaÅŸamadığı bir düzlemde yaÅŸadılar. Daha 2004’te Kamışlı’da Baas rejiminin elinden kıyıma ve göçe maruz bırakıldılar. Buna raÄŸmen Esed’e karşı muhalefetin ana gövdesine eklemlenmeleri çok uzun sürdü.

Birkaç noktayı aydınlatmakta fayda var. Birincisi eklemlenme sorununun tek muhatabı Kürtler deÄŸil. Baas rejimi Kürtlerle Araplar arasında güçlü bir ittifaka sebep olacak sosyolojik bir birlikteliÄŸi devlet eliyle engellemiÅŸ. Bu sebepten bu iki halk birbirine karşı empati kurmada ciddi sorun yaÅŸadılar. Devrimin elle tutulur hiçbir kazanımı yokken bile özerklik gibi, federalizm gibi daha sonraki aÅŸamalarda görüÅŸülmesi gereken konuları konuÅŸmaya baÅŸladılar. Bu da doÄŸal olarak halklar arasındaki birlikteliÄŸi deÄŸil, farklılıkları körükledi.

PYD KÜRTLERÄ° SURÄ°YE MUHALEFETÄ°NDEN UZAK TUTTU

Ä°kinci olarak da PYD’nin yıkıcı ve ayrıştırıcı rolü, Suriyeli Kürtlerin ana gövdeye katılımını çok geciktirdi. DeÄŸiÅŸik isimlerle siyaset sahnesine çıkan Kürt Ulusal Konseyi vari yapıların Suriye Ulusal Koalisyonu’na katılması, PYD’nin bir çok engeline takıldı. Suriye’nin Kürt bölgelerinde silahlı gücü elinde bulunduran PYD/YPG ile diÄŸer Kürt gruplar arasında bir gerginlik her zaman oldu. PYD Suriyeli Kürtler’e de zulmetti. Bu gerginliÄŸin baskın aktörü de silahı elinde bulunduran PYD oldu. Kürt bloÄŸu PYD’siz hareket etmekte zorlandı, çünkü kısa bir sürede PYD Kürtlerin yaÅŸadığı bölgelerin kontrolünü eline aldı.

PYD’nin kontrol çabaları Esed’le iÅŸbirliÄŸinden muhalif Kürt liderlere yönelik suikastlere kadar geniÅŸ bir eylem planını içerdi. ÖrneÄŸin, Suriye muhalefetinin ana gövdesine en yakın hareketlerden Kürt Gelecek Partisi Lideri MiÅŸal Temmo’nun PYD tarafından öldürüldüÄŸü artık herkesin kabul ettiÄŸi bir ÅŸey. Bunun dışında PYD, Esed rejiminin yakın zamanda gitmeyeceÄŸi düÅŸüncesi üzerinden rejimle bir ortak yaÅŸama formuna ulaÅŸtı. Kürt bölgelerinden çekilen rejim, geçici hakimiyeti PYD’ye bıraktı. Ä°lginçtir rejim bu bölgelerdeki devlet görevlilerinin maaÅŸlarını da PYD üzerinden ödemeye devam etti. Haseke’de güvenlik merkezlerini bıraktı, PYD’de bu merkezlerin güvenliÄŸini saÄŸladı.

PYD'NÄ°N ESED DIÅžINDA DOSTU YOK

Suriyeli muhaliflerin Esed’le meÅŸgul olduÄŸu bir ortamda Esed rejimi, Kürtleri muhalefete katmama ve kendisiyle savaÅŸmama karşılığında PYD’ye Afrin, Kobani ve Cezire bölgelerini kiraya verdi. PYD hızlıca buralarda kantonlarını kurup kendince özerk bir bölge ilan etti. Bu fırsatçı ve sürdürülmesi zor bir adımdı. Her ÅŸeyin ötesinde varlığını Esed rejiminin varlığına endeksleyen bir yapıydı bu. Çünkü Esed rejiminin dü