ÖZET

• Rejimin Humus’ta ciddi bir direniş göstermesi beklenmediği gibi saha kaynakları şehirden ayrıldığını ifade ediyor.
• Muhalifler, Şam’a ulaşarak mevcut rejimi ortadan kaldırmak istiyor. Bu nedenle PKK öncelikleri değil.
• Muhalifler Dera’da birçok noktayı ele geçirerek hedeflerinin Şam olduğunu açıkladı. Rejim Şam’da hem kuzeyden hem de güneyden baskılanmış olacak, bu nedenle direniş göstermeyebilir.

ASKERİ GELİŞMELER

Humus Çok Yakın!

Muhalifler 5 Aralık’ta Hama şehir merkezinin tamamını ele geçirdi. Hama halkı muhalifleri sevinçle karşılarken muhalifler gece saatlerinden itibaren Humus hazırlıklarını yapmaya başladı. Nitekim sabahın erken saatlerinde muhalif gruplar Humus’un kuzeyinde rejimin boşalttığı alanlara herhangi bir çatışma olmaksızın girdi. Selimiye ilçesinde de bölgenin ileri gelenleri ile muhalifler arasında bir anlaşma söz konusu olmuştu. Böylelikle Humus önlerine kadar muhaliflerin ilerleyişi sorunsuz bir şekilde gerçekleşti.

Muhaliflerin Hama’da kontrolü tamamen sağladığı saatlerden itibaren Humus’taki rejim askerleri ya da yanlıları adeta kaçışmaya başladı. Bir kısmı yol kesilmeden Tartus-Lazkiye hattına yönelirken diğerleri ise Şam’a doğru yola çıktı. 6 Aralık itibarıyla da muhaliflerin Humus ilerleyişi sürüyor. Şehre girişe birkaç kilometre mesafenin kaldığı biliniyor. Rejimin Humus’ta direniş göstermesi beklenmediği gibi saha kaynakları şehirden ayrıldığını ifade ediyor.

Dera’da Devrimci Ateş Yeniden Yakıldı

Öte yandan Hama’nın düşüşüyle birlikte Dera’daki muhalifler adeta devrim ateşini yeniden yakarak rejimi birçok noktadan çıkardı. Aynı zamanda Dera, Kuneytra ve Suveyda kentlerini kapsayacak şekilde bir operasyon merkezi kurdular. Bazı noktalarda rejim askerleri de muhaliflere katılırken bazı yerlerde ise muhaliflerin rejim askerlerini esir aldığı görüldü. Ayrıca Ürdün sınır kapısını da muhalif unsurlar ele geçirdi. Devrimin başlangıç noktalarından ve güçlü bir muhalif kimliğe sahip olan Dera’da rejimin varlığının sonuna gelindiği ifade edilebilir. Nitekim kurulan operasyon odası da yönlerinin Şam olduğunu deklare etti.

PKK/YPG, Fırat Nehri’ni Yeniden Geçti

Ülkenin doğusunda ise rejim özellikle Fırat Nehri’nin batı yakasında kontrol ettiği kentlerden geri çekilerek söz konusu bölgeleri PKK/YPG’ye teslim etti. Halep operasyonu sırasında da PKK/YPG kentin doğusunda bazı alanları kontrol etme çabasında bulunsa da bu süreç onlar adına hüsranla sonuçlanmıştı. PKK/YPG, Halep’in Şeyh Maksud ve Eşrefiye mahallerinden tamamen tahliye edilmedi. Bu terör örgütü tahliyeyi olabildiğince geciktirmeyi ve Heyet Tahriru’ş-Şam’a (HTŞ) çağrıda bulunarak yeni düzene ayak uydurmayı istiyor. Nitekim Mazlum Abdi’nin açıklamalarında da bu minvalde ifadelere yer verilmişti.

Muhalifler hızla Şam’a ulaşarak mevcut rejimi ortadan kaldırmak istiyor. Bu nedenle PKK önceliği değil. Ancak rejim tüm kurumlarıyla ortadan kaldırıldıktan sonra muhaliflerin PKK’nın yönettiği bölgelere yönelmesi beklenebilir. Keza başta petrol olmak üzere ülkenin en önemli gaz, su, tarım ve elektrik kaynakları bu bölgede yer alıyor. Yeni yönetim bu kaynaklar olmadan ülkeyi kalkındıramaz. Bunun yanında bu bölgelerde Kürt nüfusu en iyimser yaklaşımla yüzde 15-20 dolaylarında. Demografik olarak da PKK’nın bu bölgeleri yönetme şansı bulunmuyor. Aşağıdaki haritada bu durum kolaylıkla görülebilir.

Genel Değerlendirme

Rejimin son savunma denemesini Şam’da yapması bekleniyor. Ancak Rusya bugün Şam Büyükelçiliğindeki vatandaşlarına ülkeden ayrılma çağrısı yaptı. Irak’tan beklenen desteğin gelmeyeceği de görülüyor. İran’ın da seçenek üretmesi zorlaşıyor. Öte yandan muhalifler yalnızca kuzeyden değil Dera’dan da Şam’a doğru ilerleme arzusunda. Dera kentinden birçok eski muhalif ilçe/kasaba yeniden muhaliflerin kontrolüne girdi. Rejim hem kuzeyden hem de güneyden muhaliflerle yüzleşecek. Savunma yapması oldukça zorlaşacak. Bu nedenle Şam’da direniş dahi gösterilmeyebilir. Ayrıca rejimin üst düzey isimleri ülkeden çıkma planları dahi yapıyor olabilir. Bu nedenle gelişmeleri yakinen takip etmek gerekir.