Çalıştay kapsamında, 30.3.2012 tarihli 6287 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile getirilen yeni eğitim düzenlemeleri ve 9.5.2012 tarihli “12 yıllık Zorunlu Eğitime Yönelik Uygulamalar” başlıklı Milli Eğitim Bakanlığı Genelgesi ele alındı. 

ÇALIŞTAY SONUÇ BİLDİRGESİ

Sakarya Üniversitesi ve SETA Vakfı işbirliğiyle yapılan çalıştayda tartışılan ve geliştirilen öneriler aşağıda özet halinde sıralanıyor.

• Ailelerin ve öğretmenlerin yeni eğitim düzenlemesi hakkında ciddi endişeleri vardır. Yeni sistem hakkında yeterli bilgilendirme yapılmalıdır.
• Anasınıfı için 48-66 aylık çocukların başlaması yerine, 54-66 ay esas alınmalıdır.
• 60-66 aylık çocukların okula başlaması, bir sisteme bağlanmalı. Veli, sınıf öğretmeni, rehber öğretmen ve müdür karar alma süreçlerinde yer almalıdır.
• Yeni eğitim sisteminde (özellikle seçmeli dersler belirlenirken), toplumsal talepler dikkate alınmalıdır. Örneğin, ilkokul öğrencilerine din eğitimi imkânı sağlanması hususu tartışılmalıdır. Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi, 1. sınıftan itibaren müfredatta yer alabilir. Ayrıca, farklı din ve mezheplere göre seçmeli dersler sunulmalıdır. Türkiye’de konuşulan dillerin öğretimi talepleri de dikkate alınmalıdır.
• Öğretmen yetiştirme programları, yeni yasal düzenlemedeki yeterlilikleri sağlayacak şekilde gözden geçirilmelidir.
• Sınıf mevcutları azaltılmalı ve ihtiyaca binaen öğretmen ataması yapılmalıdır.
• Mevcut eğitim sisteminde ciddi eşitsizlikler bulunmaktadır. Eğitim sisteminin kalitesini arttırmaya yönelik çalışmalar sürdürülmelidir.
• Eğitim sistemindeki yeniden düzenlemenin başarılı olması için, öğretmenler sürece dâhil edilmelidir. Özellikle, bu çerçevede okulda olumlu bir atmosfer oluşturulması, öğrenen okul mantığının yerleştirilmesi, idari kadronun liderlik özellikleriyle donatılması, öğretmenlerin haklarının düşünülmesi gereklidir.
• Okula devamsızlık ve terk, özellikle ortaöğretimde ciddi bir sorundur. Bu sorunun çözülmesi adına yapılan çalışmalar etkinleştirilmelidir.
• Ortaokul ara sınıflardan (6, 7 ve 8), imam hatip okullarına geçiş talebi vardır. Bu çerçevede, Milli Eğitim Bakanlığı çalışmalar yapılmalıdır.
• Bir mahalde imam-hatip ortaokulu veya lisesi için talep varsa, bu talep Bakanlık tarafından karşılanmalıdır.
• Din eğitiminin doğuracağı personel ihtiyacı hususunda, Diyanet İşleri Başkanlığında görevli 13.000 ilahiyat mezunu personelden yararlanılabilir.
• Okul yılının uzamaması ve yabancı dil eğitiminin etkinleştirilmesi için, isteyen okulların yabancı dil ağırlıklı 5. ve 9. sınıf açması sağlanmalıdır.
• Velinin isteği doğrultusunda hafızlık eğitimi veya yabancı dil eğitimi gibi gerekçelerle kademeler arası geçişlerde bir yıl ara verme, tartışılmalıdır.
• Okuldaki fiziki ortamlar, çocukların gelişimsel özelliklerine, derslerin mahiyetine uygun şekilde ve kademeler göz önüne alınarak tasarlanmalıdır.
• Kapalı köy okulları, mümkün olduğunca aktif hale getirilmelidir. Bu çerçevede, en az 10 öğrenci yerine 5 öğrencisi olan köylerde de okul/sınıf açılabilmelidir.
• Öğrenciyi taşımak yerine, öğretmeni taşıyan bir sistem değerlendirmeye ve tartışmaya açılmalıdır.
• Seçmeli derslerin verimli bir şekilde uygulanabilmesi için, okul içerisinde derslerin mahiyetine uygun yeni mekânlar oluşturulmalıdır.
• Kademeler arası geçişler sonrası öğrencilerin (5. ve 9. sınıf) uyum sorunlarını azaltmak için, çalışmalar yapılmalıdır.
• Seçmeli dersler esnek ve kur sistemi olarak kurgulanmalıdır. Buna göre, öğrenciler hangi sınıfta olursa olsun, seçmeli derslere istediği zaman başlayabilmelidir.
• Kazanılmış yeterliliklerin belgelendirilmesi ve derslerden muafiyet sağlanmalıdır.
• İlk iki sınıf programları, özellikle ilk okuma ve yazma öğretimi çerçevesinde yeniden ele alınmalı ve programların daha etkin bir şekilde uygulanması için çalışmalar yapılmalıdır.
• İlköğretim okullarının kademelendirilmesiyle öğrencilerin ilk ve ortaokulları belirlenirken, öğrencilerin ikametleri ile okullar arasındaki mesafeler dikkate alınmalıdır.
• Yeni eğitim düzenlemesinin uygulama süreci ilgili kurumlar ve bağımsız kuruluşlar tarafından izlenmeli, bu konuda yapılacak araştırmalar desteklenmeli ve sistemin geliştirilmesi için öneriler yetkililerle paylaşılmalıdır.