27 Åžubat'ta vefat etmesinden bu yana kamuoyu, merhum Necmettin Erbakan'ın Türkiye siyasetindeki yerini ve anlamını tartışıyor. Medyanın günceli önceleyen yapısı dolayısıyla, tartışmalarda en fazla yer bulan konu, 28 Åžubat süreci ve askerlerin cenazedeki tavrı oldu. Ancak, Erbakan'ın siyasal yaÅŸamdaki yerine iliÅŸkin deÄŸerlendirmeleri, belki de siyasal yaÅŸama katkısının en az olduÄŸu son on yıldaki geliÅŸmelerle sınırlayıp, Ä°slami kesimin Türkiye'deki siyasal mücadele serüvenine ve Erbakan'ın buna katkısına deÄŸinmemek eksiklik olur. Türkiye'de özgün bir düÅŸünsel- siyasal mecraya yaslanan toplumsal hareketler, çok partili hayatın baÅŸlarında, merkez-saÄŸ ve sol partilerin ÅŸemsiyesine sığınarak siyasal yaÅŸama katıldılar.
27 Mayıs 1960 darbesinden sonra siyaset, geniÅŸ bir spektrumdaki eÄŸilimleri içeren merkez partilerin dışında örgütlenen, sınırları belirlenmiÅŸ sahici siyasal partilerle tanıştı. CHP'nin solunda TÄ°P (1961), AP'nin sağında CKMP (1958, 1965) ve MNP (1970) kuruldu. Radikal-sol, milliyetçi ve muhafazakârdindar kesimlerin taleplerini siyasal merkeze taşımak üzere kurulan bu partilerden TÄ°P, 1980 sonrasında siyasal hayattan çekildi, ancak CKMP ve MNP bugüne kadar farklı isimler altında siyasal yaÅŸamı etkilemeye devam ettiler. 1980 sonrasında, soldaki radikal partiler küçülüp merkez-sol partileri solun ana mecrası haline getirirken, saÄŸdaki radikal partiler merkez-sağı zayıflatıp merkeze yerleÅŸtiler.
Milli GörüÅŸ'ün iktidar yürüyüÅŸü
Türkiye'de çok partili hayatın baÅŸlangıcından beri, toplumsal eÄŸilimlerin ana mecrası merkez-saÄŸ/muhafazakâr partiler oldular. 1970'te Milli Nizam Partisi'ni kuran Erbakan, CHP, DP, AP, ANAP örneÄŸinde olduÄŸu gibi hazır bir siyasal mirastan ve gelenekten yoksun olmasına raÄŸmen, tarihsel derinliÄŸe sahip sahih bir toplumsal damara yaslandı. Milli GörüÅŸ, inançlarından ötürü dışlanmış dindarları ve iktisadi çıkarları merkez partilerce karşılanmayan küçük esnafı temsil ediyordu. Erbakan'ın geleneksel Ä°slami cemaatlerle yakın iliÅŸkisi ve TOBB serüveni, dinsel ve ekonomik gerekçelerle çevreye itilmiÅŸ bu kesimleri merkeze taşıma hedefine uygun düÅŸüyordu. Milli GörüÅŸ hareketi, Türkiye'nin siyasal gündemine, merkez saÄŸ ve sol partilerin Batıcılığına karşı yerli/Ä°slami bir alternatif vaat ediyordu. 1970'lerde Türkiye'nin siyasal gündeminde yer bulan kalkınma ve bağımsızlık tartışmalarını, "ağır sanayi hamlesi", "milli kalkınma" ve "Yeniden Büyük Türkiye" idealiyle karşılayan Erbakan, 1990'ların özgürlük ve demokrasi gündemine "adil düzen" vaadini taşıdı. Her iki dönemde de, maddi sorunları manevi deÄŸerlerle, kalkınmayı ahlakla, kimlik taleplerini adaletle iliÅŸkilendirerek, dünyevi sorunları dini bir çerçeve içinde anlamlandırdı. Milli GörüÅŸ, bu söylemi ve siyasal çizgisi ile kendisini diÄŸer siyasal partilerden ayrıştırmayı baÅŸardı ve tabanını geniÅŸletti. Bu çerçevede, Erbakan'ın Türkiye siyasal yaÅŸamına en büyük katkısı, Milli GörüÅŸ hareketidir. 1969 seçimlerinde bağımsız milletvekili olarak girdiÄŸi Meclis'te, MNP'yi kurarak birkaç kiÅŸiyle baÅŸlattığı hareketini, çeyrek asır sonra, 1995'te birinci parti yaptı ve iktidara taşıdı. Erbakan'ın temellerini atıp büyüttüÄŸü Milli GörüÅŸ'ün 2001'de ayrışmasıyla kurulan AK Parti de, 2002'den beri iktidarda. 
Laik düzende Ä°slami siyaset imkânları
Necmettin Erbakan'ın siyasal yaÅŸama katkısı baÄŸlamında, vurgulanması gereken bir diÄŸer önemli husus, Ä°slami hareketi demokratik siyaset kulvarına sokmasıdır. Türkiye'de ve dü
