Hafta içinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yerel seçimlerle ilgili olarak “gönüllü ittifak”a olumlu baktığı medyada geniş bir şekilde ele alındı.

2019’da milletvekilliği ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ittifak yapan AK Parti ve MHP arasındaki iş birliğinin yerel seçimlere olumlu ve olumsuz yansımalarının neler olabileceği de uzun süredir gündemde.

Şimdiden yerel seçimlerde “AK Parti ve MHP’nin bazı yerlerde karşı karşıya gelebileceği ve bunun da ittifak ilişkilerine zarar verebileceği”ne ilişkin bazı tartışmalar yapılmakta.

Böyle bir durum ihtimal dâhilinde olsa da, ittifakın dinamiğini etkileyecek bir boyuta ulaşmaz. Çünkü hem AK Parti hem de MHP, parti disiplininin en güçlü olduğu partilerdir. Muhtemel bir krizde sorun derinleşmeden parti liderleri sürece müdahale edeceklerdir. Geçtiğimiz hafta Manisa özelinde yaşananlar bunun göstergesi. Sorun, büyümeden iki liderin müdahalesiyle giderildi.

Her ne kadar şimdiden net bir tutum ortaya çıkmasa da 2019 yerel seçimlerinde farklı partiler arasında ittifakların kurulması ihtimal dâhilindedir. Partiler, mevcut durumda avantajlı olduğu illerde bir diğeri lehine ittifak seçeneklerini konuşacaklardır. Özellikle ittifak blokları arasında oy geçişkenliğine göre bu ittifaklar şekillenecektir.

Kuşkusuz yerel seçimlerin her anlamda dinamiği farklıdır. Bu seçimlerde parti tercihlerinin yanında “aday tercihi ve profili” en önemli unsurlardan biridir. Ayrıca yerel akrabalık ilişkileri, hemşehricilik ve bölgecilik etkenleri gibi çok farklı faktörler de yerel seçimlerde belirleyici olmaktadır.

Meseleye “Cumhur ittifakı” açısından baktığımızda, AK Parti ve MHP arasında yerel seçimlerde ortaya çıkacak “gönüllü” ya da “kurumsal bir çerçevede” ittifak birlikteliği, bazı yerlerde seçim sonuçlarını önemli oranda değiştirecek bir etki ortaya çıkarabilir.

Partiler, kendi tabanlarına yerelde ittifakı iyi anlattıklarında CHP aleyhine birçok yerde sonuçlar değişebilir.

Tablo’da açıkça görülebileceği gibi şu anda CHP’li belediye başkanlarının olduğu büyükşehirlerin ve illerin birçoğunda, 2014 yerel seçim sonuçlarına göre AK Parti ve MHP’nin oylarının toplamı, CHP’nin aldığı oyların çok üzerindedir.

Kuşkusuz İyi Parti değişkeni başta olmak üzere, birçok faktör seçmen davranışına etki edecektir. Ancak tüm bu değişkenlere rağmen bugün CHP’de olan Edirne, Kırklareli, Aydın, Giresun, Hatay, Zonguldak, Burdur gibi belediyeler kolayca “Cumhur ittifakı” lehine değişebilir. Hatta Eskişehir ve Yalova bile bu illere eklenebilir.

Son üç yerel seçimlerin sonuçları üzerinden bir karşılaştırma yapıldığında, AK Parti ve MHP arasında oy geçişkenliği nispeten yüksek iken; CHP ve MHP arasında ise çok sınırlıdır. Dolayısıyla da bu sabite üzerinden de meseleye bakıldığında, yerelde “Cumhur ittifakı” CHP karşısında avantajlı konumdadır.

CHP’li Belediyeler, 2014 Yerel Seçim Sonuçları (%)

Yine Ankara ve Antalya gibi şu anda AK Parti’de olan, ancak CHP oylarının da epeyce yakın olduğu illerde olası bir ittifak durumunda “Cumhur ittifakı” lehine çok büyük avantaj ortaya çıkmaktadır.

İstanbul’da ise Kürt seçmen faktörü seçim sonuçları üzerinde önemli bir belirleyen olsa da ittifak açısından MHP oylarını da göz önünde bulundurduğumuzda, AK Parti ve CHP arasındaki makas epeyce açılacaktır.

İstanbul, Ankara, Antalya, 2014 Yerel Seçim Sonuçları (%)

AK Parti ve MHP açısından yerel seçim ittifakında önemli bir zorluk, AK Parti ve MHP’nin oylarının birbirine çok yakın olduğu illerde hangi partinin bir diğeri lehine feragat göstereceği meselesidir. Ancak seçim ittifaklarının doğası “kazan kazan” dinamiğine dayandığı için bu sorun da kolayca aşılabilecektir.

Bu açıdan da,

MHP’li Belediyeler, 2014 Yerel Seçim Sonuçları (%)

[Türkiye, 24 Mart 2018]

 .