CumhurbaÅŸkanını halkın doÄŸrudan seçecek olması Türkiye siyasetinin kodlarını dönüÅŸtürüyor. SaÄŸ ve sol ayrımı tümüyle buharlaşırken dindar-laik ayrımı yeni bir anlam kazanıyor.
CHP ve MHP'nin cumhurbaÅŸkanlığına kendi adayları yerine çatı adayı olarak Ekmeleddin Ä°hsanoÄŸlu'nu göstermesi yaÅŸadığımız dönüÅŸümün son örneÄŸi. Ä°hsanoÄŸlu'nun çatı aday gösterilmesinin anlamı baÅŸkanlık sistemi arayışında olan "aktif, terleyen cumhurbaÅŸkanı" profili yerine klasik parlamenter sisteme inanan bir cumhurbaÅŸkanı seçme isteÄŸi.
Muhalefet partileri bunu daha önceden ilan etmiÅŸti. Ä°hsanoÄŸlu, uluslararası diplomatik birikimiyle buna oldukça uygun görünüyor. KuÅŸkusuz Ä°hsanoÄŸlu'nun en büyük zaafı, siyasetçi olmaması. ÖÄŸrenmek için de çok az zamanı olacak.
Ancak ben bu yazıda baÅŸka bir noktaya dikkat çekmek istiyorum. Ä°slami-muhafazakâr kesimin aristokratik kısmından gelen Ä°hsanoÄŸlu'nun adaylığı Türkiye'nin siyasal konularının ele alınma biçiminin yeniden harmanlanacağı bir seçim dönemini getiriyor.
Öncelikle CHP ve MHP, cumhurbaÅŸkanlığı seçim propagandalarında yeni bir iÅŸbölümüne yönelecek gibi görünüyor. Ana strateji ErdoÄŸan ve AK Parti karşıtlığına dayalı kutuplaÅŸtırıcı dili Ä°hsanoÄŸlu'nun adaylığı ile yeni bir evreye taşımak.
SoÄŸuk kutuplaÅŸma diyebilirim buna. SoÄŸuk dememin sebebi kutuplaÅŸmanın çatı aday Ä°hsanoÄŸlu tarafından deÄŸil muhalefet parti liderlerince yapılacak olması.
Ä°hsanoÄŸlu'nun adaylığı ile ikili bir kullanımın avantajlarına rahatlıkla baÅŸvurmak mümkün. CHP ve MHP liderleri KılıçdaroÄŸlu ve Bahçeli, ErdoÄŸan'ı diktatörlük ve ülkeyi germek ile suçlamaya devam edeceklerdir. Ä°hsanoÄŸlu ise "bilge" bir profil olarak "ılımlı, makul ve kucaklayıcı" bir dille ihtiyaç duyulan uzlaÅŸmaya seslenen muhafazakâr cumhurbaÅŸkanı adayı olarak resmedilecektir.
ErdoÄŸan'ın CHP ve MHP'ye yönelik sert eleÅŸtirilerinin tabanını konsolide ettiÄŸini biliyoruz. Ancak Ä°slam Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilatı genel sekreterliÄŸi yapmış Ä°hsanoÄŸlu'na yöneltilecek sert eleÅŸtirilerin ErdoÄŸan'ın muhafazakâr tabandaki imajına zarar vermesi umuluyor.
Kavgacı-sert bir muhafazakâra karşı ılımlı, devlet adamı sorumluluÄŸu taşıyan baÅŸka bir muhafazakâr... KılıçdaroÄŸlu ve Bahçeli kutuplaÅŸma siyasetine devam ederken çatı aday uzlaÅŸma ve gerginlikleri aÅŸma söylemini kullanabilecektir.
Ä°hsanoÄŸlu'nun seçim meydanlarında karşılaÅŸacağı en büyük sorun seçmenlerin karşısına hangi vaatlerle ve projelerle geleceÄŸi deÄŸil.
Zira projesizlik, "pasif parlamenter cumhurbaÅŸkanı" profilinin gerekli bir öÄŸesi olarak sunulabilir. Ancak asıl sorun, Ä°hsanoÄŸlu'nun AK Parti adayı karşısında üreteceÄŸi yeni siyasal dilin bulunmasıdır. Bu yeni dil öncelikle adaylığı konusunda ikna edilmesi gereken CHP ve MHP tabanına seslenmek zorunda.
Laiklikten çözüm sürecine, birçok siyasal konuda ortak, uzlaÅŸmacı bir dil üretmesi gerekiyor. Bu yeni dil AK Parti'nin reformcu konumuna yaklaÅŸtıkça muhalefetin ulusalcı-laikçi kesimlerinden tepki çekecektir. Daha milliyetçi bir söylem Kürtleri, daha laik bir söylem ise muhafazakârları yabancılaÅŸtıracaktır. Türkiye siyasetinin yapamadığını Ä°hsanoÄŸlu'ndan bu kadar kısa sürede beklemek haksızlık.
Ancak muhalefetin soÄŸuk kutuplaÅŸma stratejisinin imkânlarını hiç de yabana atmamak lazım. Ä°hsanoÄŸlu'nun arzu edilen yeni ortak dili üretmede zorluk yaÅŸadığı yerde soÄŸuk kutuplaÅŸma taktikleri yardıma koÅŸacaktır.
KılıçdaroÄŸlu ve Bahçeli'nin bir türlü tüketemedikleri ErdoÄŸan karşıtlığı sermayesi ceplerinde zaten.
ErdoÄŸan aday olsa da olmasa da seçimin gündemi ErdoÄŸan karşıtlığı olacak.
[Sabah, 20 Haziran 2014]
