Dünya sisteminde fay hatları oldukça hızlı kayıyor, konu bir de OrtadoÄŸu olunca deÄŸiÅŸimin hızına yetiÅŸmek neredeyse mümkün deÄŸil. Son günlerde Türkiye ile Ä°srail arasında iliÅŸkilerin muhtemel bir normalleÅŸme aÅŸamasına girmesi doÄŸrultusunda yapılan görüÅŸmeler de, bölgede hızla deÄŸiÅŸen güvenlik ve enerji denkleminin bir yansıması olarak okunmalı.
Nükleer görüÅŸmeleri yoluyla Ä°ran'ı sisteme angaje edip Batılı ÅŸirketlerin enerji yatırımlarını arttırmaları üzerine kurulan plan, Rusya ve Ä°ran'ın Suriye'de ittifak yaparak sıcak savaÅŸa dahil olmaları sonucu beklemeye alınmış görünüyor. Türkiye'nin kırmızıçizgi olarak ilan ettiÄŸi Kuzey Suriye'deki Cerablus-Azez hattı, Ä°ran petrol ve doÄŸalgazının Türkiye'yi 'bypass' ederek Lazkiye civarından Akdeniz'e ulaÅŸtırılması için hayati önemde. Rusya ve Ä°ran'ın kendi enerji kaynaklarına belki Kuzey Irak ve DoÄŸu Akdeniz'deki kaynakları da ekleyerek bir enerji hegemonyası kurma planları, Türkiye ile birlikte ABD ve Avrupalı ülkeleri fena halde rahatsız etmiÅŸe benziyor.
Rusya'nın devasa askeri yığınağı sonrası askeri angajmanların yeniden tasarlandığı bölgede özellikle uçak düÅŸürme olayından sonra Türkiye'nin ABD ve NATO ile daha yakın iÅŸbirliÄŸine girmek durumunda kalmasının; Esed rejimi, Ä°ran, Rusya ve hatta Çin bloÄŸuna karşı Batı ittifakı ile net bir iÅŸbirliÄŸi görüntüsü ortaya koyduÄŸu çokça ifade edilmekte.
Ä°ÅŸte tam da bu ortamda Mavi Marmara olayının ikili iliÅŸkilerde yarattığı travmayı atlatmak için uygun bir fırsat yakaladığını düÅŸünen Ä°srail'in enerji kartını da kullanarak devreye girmesi ÅŸaşırtıcı deÄŸil. Tel Aviv rejimi için DoÄŸu Akdeniz'deki devasa doÄŸalgaz kaynaklarını Avrupa pazarlarına ulaÅŸtırmanın en makul güzergahı Türkiye üzerinden geçiyor. Akdeniz altından doÄŸrudan Yunanistan'a ulaÅŸacak bir boru hattı, iletim maliyetlerini birkaç katına çıkaracağı için pek cazip deÄŸil. Ciddi bir doÄŸalgaz ithalatçısı olan Türkiye'nin iç pazarına girmek ve ayrıca Ceyhan'daki mevcut altyapıya yapılacak eklemelerle kısa sürede Avrupa'ya doÄŸrudan gaz akışı saÄŸlayacak bir aÄŸ kurmak doÄŸal olarak Ä°srail'in iÅŸtahını kabartıyor.
Ankara'nın enerji iÅŸbirliÄŸi gibi uzun vadeli angajman gerektiren bir konuda düÄŸmeye basmadan önce Mavi Marmara olayı sonrası talep edilen ÅŸartların tam olarak saÄŸlanması konusunda ısrarcı olması beklenmeli. Rusya ile enerji konusunda kurulan stratejik ortaklığın konjonktür bozulunca nasıl bir yüke dönüÅŸtüÄŸünü gören Ankara, Ä°srail ile benzer bir angajmana girmeye mesafeli duracaktır. Bu baÄŸlamda yakın iÅŸbirliÄŸi giriÅŸimleri önünde iki tarafta oluÅŸan psikolojik bariyerlerin de aşılması pek kolay deÄŸil.
[Sabah Perspektif, 26 Aralık 2015]
