7 Haziran seçiminin ardından, tek parti hükümetini mümkün kılmayan bir sonucun ortaya çıkmasıyla birlikte siyasi tartışmaların merkezine koalisyon hükümeti tartışmaları yerleÅŸti. Hafta içinde arama motorlarında en çok merak edilen kelimelerden birisi koalisyon sözcüÄŸüydü. Ayrıca, internet bilgileri yeterince açıklayıcı olmamış ki, bazı öÄŸretim üyeleri, sosyal medyada kendi öÄŸrencilerine esprili anlatımlarla koalisyon hükümetinin ne demek olduÄŸunu açıklamaya çalıştılar.

Halbuki seçimlerden önce “koalisyoncu cepheyi” oluÅŸturan siyasi analizciler, seçimlerden koalisyon çıkması halinde bir batı Avrupa ülkesi haline geleceÄŸimizi ve uzlaÅŸmacı demokratik siyasetin ülkemize teÅŸrif edeceÄŸini söylemiÅŸlerdi. Hatta, daha da ileri giderek Avrupa’nın demokratik ve istikrarlı yapısını, uygulanan uzlaÅŸmacı koalisyon hükümetlerine baÄŸlayıvermiÅŸlerdi. Biraz daha ileri gidip, Avrupa’nın siyaset sosyolojisinin Türkiye’ye uymayabileceÄŸini söyleyenleri ise anti-demokratlıkla suçlamışlardı.

Oysa batı Avrupa’da uygulanan koalisyonun ne kadar çaÄŸdaÅŸ, demokratik ve geliÅŸmiÅŸ olduÄŸu Türkiye’de pazarlanırken, Ä°talya ve Ä°ngiltere’de koalisyonla yönetilmenin olumsuzlukları tartışılıyordu. 1948 yılından itibaren 69 farklı hükümetle yönetilen Ä°talya’da, son 4 yılda 3’ü halk tarafından seçilmemiÅŸ olmak üzere 4 hükümet göreve geldi. Çok partili fakat istikrarsız koalisyon yönetimlerinden kurtulmak için geçen ay Ä°talyan Meclisi bir karar alarak koalisyonları yasakladı. Söz konusu yasa kapsamında, seçimlerden yüzde 40 ve üzeri oy alan partinin, Temsilciler Meclisi’nde 340 sandalyeye sahip olması garanti altına alındı. Herhangi bir partinin bu orana ulaÅŸamaması halinde ise, en çok oyu alan iki parti, ikinci turda yarışacak ve böylece tek parti iktidarı zorunlu olarak mümkün olacak. 

Aynı dönemde, Ä°ngiltere’de de yapılacak seçimlerde bir koalisyon hükümetinin çıkma ihtimali yoÄŸun bir ÅŸekilde gündem oldu. Ä°kinci Dünya Savaşı’ndan sonra ikinci defa koalisyon hükümeti kurulma ve iki partili sistemin sona erme ihtimali, ülkenin dar bölgeli seçim sistemini bu baÄŸlamda tartışmaya açtı. Milliyetçi partilerin oyunun artmasının bu duruma yol açtığını düÅŸünen BaÅŸbakan ve Muhafazakar Parti lideri David Cameron, seçimi kazanması halinde Ä°ngiltere’nin AB üyeliÄŸini en geç 2017’ye kadar referanduma götüreceÄŸi vaadinde bulundu. Seçimin sonuçlanmasının ardından ortaya çıkan tablo ise ülkede bir koalisyon hükümetine ihtiyaç duyulmayacak mahiyetteydi.

Yine Belçika’da koalisyonla yönetilmenin krizleri uzun dönemdir tartışılmaktadır. ÖrneÄŸin 2010 genel seçimlerinden tam 541 gün sonra, birçok krizli sürecin ardından 6 parti hükümet kurmuÅŸtur. 2013 seçimlerinde ise ancak 135 gün sonra partiler uzlaÅŸmaya vararak hükümet kurabilmiÅŸlerdir. Dolayısıyla bu örneklerden de kolayca anlaşılabileceÄŸi gibi, Türkiye’de koalisyonların kutsanması sadece bugün deÄŸil tarihsel olarak da ideolojik ve pragmatik bir tartışmaya tekabül etmektedir.

TÜRKÄ°YE TECRÜBESÄ°

7 Haziran seçimlerinin ardından tek parti hükümetinin kurulamayacağı ortaya çıkınca, “koalisyoncu cephe” hükümetin hangi partiler arasında kurulması gerektiÄŸine de el attı. Yeni kurulacak koalisyon hükümetinde onlara göre yüzde 41’e yakın oy alan AK Parti yer almamalıydı. Bu baÄŸlamda AK Parti’siz koalisyo