Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter dergisinin 60. sayısı çıktı.

Taliban'ın dışlayıcı, bağnaz İslam anlayışı ile Türkiye'nin İslami hayat tecrübesi birbirinden çok uzakta. Anlamsız bir İslamcılık benzetmesi üretilmesi gerçekten garabet. Taliban'ın kazanmasına sevinenler de aynı hatalı bakışın diğer yüzü.

Türkiye'nin Netflix ile başlayan ve sosyal ağ sağlayıcıları ile devam eden internet alanının regüle edilmesi konusu öğretici olduğu kadar zorlu bir süreci de ihtiva etmektedir.

Seçimlere müdahale iddiaları, aşırı sağ ve İslam karşıtı fikirlerin serbest biçimde dolaşımı, şiddet ve pornografinin yanı sıra fake news konusundaki artış dijital platformlarda karşılaşılan en önemli sorun alanları olmuştur

Bu analiz Avrupa Birliği’nin (AB) dezenformasyonla mücadele stratejisini koronavirüs (Covid-19) salgını bağlamında ele almaktadır.

Cumhuriyet gazetesi adı uzun zamandan bu yana yalan haber ile yan yan gündeme geliyor. Hatta bu konuda belki Türk basın tarihi içerisinde bir rekora da imza atıldı ve gazetenin birinci sayfasının neredeyse tamamı düzeltme ibareleriyle çıktı. Yani önceden yaptığı ve yalan olduğu kanıtlanan haberler konusunda tarafların hukuki yollara başvurması sonucunda gazete yönetimi zorunlu olarak birinci sayfasından düzeltme açıklamalarına yer verdi.

Bu analiz İngiltere’nin koronavirüse dair kendi içerisindeki bilgi kirliliği kaynaklarını, İngiliz hükümetinin bu alandaki mücadelesini, ülkede dijital medyanın denetlenmesi ve düzenlenmesine yönelik tartışmaları ve bazı İngiliz medya kuruluşlarının Türkiye aleyhinde yürüttükleri dezenformasyon faaliyetlerini irdelemektedir.

Türkiye'de özgürlüklerin sınırlandırılması olarak yorumlanan ve Kemalist dönemin otoriter politikaları ile karşılaştırılan bu regülasyon girişimlerine yönelik eleştiriler, mevcut dünya reel-politiğini dikkate almamakta ve gelişen dünyanın dinamiklerine ayak uyduramamaktadır.

Sosyal medya düzenlemesi devletlerin egemenliğinin gereğidir. Birçok site internetin sağladığı ulaşım imkanları ve özgürlük dilinin arkasına saklanarak devletin koyduğu kanunları tanımamakta, mahkeme kararlarını yerine getirmemekte ve vergi vermekten kaçınmaktadır. Bütün bunlara karşılık, sosyal medyanın sınırsız ve hukuk dışı bir özgürlük alanı olmadığını belirtmek gerekir.

SETA Strateji Araştırmaları Direktörü Hasan Basri Yalçın, sosyal medyada son zamanlarda artışa geçen organize hakaretler hakkında değerlendirmelerde bulundu.

SETA Toplum ve Medya Araştırmaları Direktörü İsmail Çağlar, sosyal medya platformları üzerinden yürütülen hakaret kampanyaları üzerine değerlendirmelerde bulundu.

Sosyal medyanın algılanış ve algılatılış biçiminde bir sorun var. Bu mecradaki özgürlüklerin sınırsız olması gerektiği gibi bir ima sürekli yapılıyor. Halbuki ister sosyal medyada olsun ister sokakta kimsenin kimseye küfür etme gibi bir hakkı olamaz. Örgütlenerek insanlara yönelik itibar suikastları yapılamaz. Tehdit edilemez. Ülkenin ulusal güvenliğini ilgilendiren meselelerde ülkeye operasyon yapılamaz.

Türkiye gibi küresel iletişim akışı ile entegre ülkelerin bir taraftan ilgili şirketlerin çifte standardıyla uğraşırken diğer taraftan küresel enformasyon akışı ile bağlantılı kalma durumları devam edecektir.

Bu analizde koronavirüs (Covid-19) salgını sürecindeki medya paylaşımları ve haberler incelenmektedir. Özellikle Mart ve Nisan aylarını kapsayan zorlu sürecin Türkiye’de kendilerini 'muhalif' olarak kodlayan sol ve seküler referanslı medya organlarının söylemlerinde nasıl karşılık bulduğu araştırılmaktadır.

Muhalefetin 'sosyal medyama dokunma' veya 'özgürlükler kısıtlanıyor' tavrı sorunu çözmediği gibi tüm dünyanın gündemindeki bir meseleyi de ötelemek demek. Evet, tam da "bizim ailemizin başına gelenler 83 milyon Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının başına gelebilir" bilinciyle sosyal medya mecralarıyla ilgili yasal düzenleme yapılmalı. Bu platformlarının Türkiye'de ofis açma zorunluluğu getirilerek vergi vermeleri sağlanmalı. Sahte hesapların önüne geçilmeli. Bu şirketler, suç içeren paylaşımlar hakkında Türk yargısına hızlıca bilgi vermeli. Bunlara uymayan şirketler de tıpkı Fransa, Almaya ve İtalya'da olduğu gibi cezalandırılmalı. Regülasyon bu mecraları kapatma anlamına gelmiyor.

Twitter hala Türkiye ile işbirliği yapmıyor. ABD, Fransa, Çin, İngiltere, Almanya ve diğer bazı devletler bu Twitter'dan hesap sorabiliyor ama iş bize gelince nedense özgürlük meselesi haline dönüşüyor.

Türkiye’de sosyal medya ile ilgili düzenleme yapılmadığı müddetçe, sırayla her gün birileri nefret söylemi ve düşmanlıkla saldırıya uğrayacak. Düzenlemenin gecikmesi, sosyal medya alışkanlıklarında kötülüğün ve saldırganlığın normalleşmesini yaygınlaştırıyor.