Kriter'in Ocak Sayısı Çıktı: Büyük Seçimlerin Yılı 2024

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter dergisinin 86. sayısı raflarda yerini aldı.

Devamı
Kriter'in Ocak Sayısı Çıktı Büyük Seçimlerin Yılı 2024
Süper Kupa Krizinden İran daki Terör Saldırısına

Süper Kupa Krizinden İran’daki Terör Saldırısına...

Yeni yıla çok yoğun bir gündemle girdik. Suudi Arabistan'da oynanacak Süper Kupa maçının ertelenmesi, 1 Ocak sabahı yapılan "Şehitlerimize rahmet, Filistin'e destek, İsrail'e lanet" yürüyüşü ve bu yürüyüşte tevhid bayrağı taşıyan bir katılımcıya yumruklu saldırı, Anıtkabir'deki provokasyon, AYM-Yargıtay yetki tartışması, MİT'in 34 İsrail casusunu yakalaması, Hamas liderlerinden Aruri'nin Beyrut'ta İsrail tarafından öldürülmesi Kızıldeniz'de Husilerin seyrüseferi engellemesi, Suriye'de Devrim Muhafızı lider kadrosundan birisinin öldürülmesi ve Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin dördüncü yıldönümünde İran'da 95 kişinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan iki bombalı terör saldırısı. Bu olaylar içeride yerel seçimlere giderken geride bıraktığımızı sandığımız rejim tartışmasını laiklik, hilafet, Cumhuriyet değerleri ve Arap düşmanlığı üzerinden yeniden alevlendiriyor. Dışarıda ise bölgesel düzlemde İsrail-Filistin çatışmasının yayılması riskini yükselten gerilimler olarak öne çıkıyor. İlki seçim ortamının gerginliği ve kampanyaları ile ilgili. İkincisi uluslararası sistemdeki belirsizliklerin ve güç rekabetlerinin Ortadoğu'ya tehlikeli yansımaları ile alakalı.

Devamı

Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz pazar günü partisinin İstanbul dahil 26 ilin belediye başkan adaylarını açıkladı. İBB adayı olarak Murat Kurum'un seçilmesi AK Parti'nin İstanbul'da konut, kentsel dönüşüm, depreme hazırlık ve proje/ eser siyasetini öne çıkaracağını düşündürdü. Erdoğan'ın aday tanıtım toplantısındaki konuşmasında "şehre hizmet," "gerçek belediyecilik," "Türkiye Yüzyılı hedefine ulaşmak için yerel seçimlerin kazanılması," "muhalefetin ideolojik dayatmaları ve korku siyaseti" vurguları dikkat çekti. Bu vurgular AK Parti kampanyasının pozitif olanı göstererek CHP belediyelerinin başarısızlığını anlatma yaklaşımına işaret ediyordu. Nitekim Erdoğan konuşmasında CHP Genel Başkanı Özel'i doğrudan hedef alırken İmamoğlu'nu hiç anmadı. Bunu da CHP'deki "eş başkanlık" durumunu eleştiri odağına koyarak yaptı: "Elde edeceğimiz zaferle aynı zamanda Özgür efendiyi de özgürleştireceğiz", "Boynunda diyet borcuyla siyaset yapılmaz" ve "Özgür efendi siyasi ehliyetini almak istiyorsa bizimle uğraşmak yerine önce vasilerinden, efendilerinden kurtulsun." Erdoğan, Özel'in DEM Parti'yi işbirliğine ikna etmek için gösterdiği çabaları da gündem yapmayı ihmal etmedi: "Bölücülere her fırsatta boncuk dağıtarak CHP genel başkanlık koltuğuna hangi şartlarda oturtulduğunu ve hangi prangalarla tutulduğunun unutturabileceğini sanıyor."

AK Parti, 2024 yerel seçimleri İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı adayı olarak Murat Kurum'u açıkladı. İstanbul'da düzenlenen büyük bir törenle ve bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulan Kurum'un adaylığı aslında sürpriz olmadı. Zira 2023 seçimlerinin ardından başlayan süreçte İstanbul için birçok isim kamuoyunda tartışılıyordu. Nitekim Kurum da bu tartışmalarda öne çıkan birkaç isimden biriydi.

Yerel seçimler yaklaştıkça gündem ısınmaya devam ediyor. Özellikle büyükşehirler açısından ciddi tartışmaların olması muhakkak. Seçim dönemi boyunca özellikle hizmetler ve vaatler açısından bu tartışmaları izlemeye devam edeceğiz.

TBMM Genel Kurulu bugün PKK terörü gündemi ile mesaisine yeniden başlıyor. Pençe-Kilit harekât bölgesinde 22 Aralık ve 12 Ocak'ta PKK intihar saldırılarında 21 askerimizin şehit olması çok yönlü bir tartışmayı beraberinde getirdi. Metina ve Zap bölgeleri Irak'tan gelen "terörü yerinde kurutma" amacı açısından önem taşıyor. Yine benzer şekilde Suriye'deki dört operasyon da cumartesi günü gerçekleştirilen güvenlik zirvesinin bildirisinde yer alan ifadeyle Türkiye'nin sınırlarında "teröristan" kurulmasına müsaade edilmeyeceğinin kararlılığının göstergeleri.

AK Parti ve İYİ Parti’nin Sertleşen Dilinin CHP’ye Maliyeti

Yerel seçimlere yaklaşık 70 gün kala kampanyaların dili sertleşiyor. AK Parti ve İYİ Parti'nin seçim söylemlerinin CHP'yi zorlayacak bir noktaya doğru gittiğini düşünüyorum. Cumhurbaşkanı Erdoğan 18 Ocak günkü aday tanıtım toplantısı konuşmasında CHP eleştirilerini ileri düzeye taşıdı. Erdoğan yeni CHP yönetimi ile ilgili olarak "emperyalistlerin koç başlığına soyunmak", "bölücü terör örgütünün güdümünden çıkamamak", "Kandil uzantılarının ayakları altına kırmızı halılar sermek", "Özgür Efendi'nin iradesini ve ipini terör örgütlerinin temsilcilerine teslim etmek" ve "Gazi Mustafa Kemal'in kurduğu partinin tabutuna son çiviyi çakmak" cümlelerini kullandı.

Devamı
AK Parti ve Ä°YÄ° Parti nin SertleÅŸen Dilinin CHP ye
AK Parti Adaylar ve Öne Çıkan Başlıklar

AK Parti, Adaylar ve Öne Çıkan Başlıklar

31 Mart'ta gerçekleştirilecek 2024 Mahalli İdareler Genel Seçimleri için aday belirleme süreçlerinde sona yaklaşılıyor. Siyasal partiler büyük oranda adaylarını açıklamış durumda. Yüksek Seçim Kurulu'nun ilan ettiği seçim takvimi 1 Ocak itibariyle işlemeye başlamıştı. Temayül yoklamaları, kamuoyu araştırmaları ve parti içi görüşmelerin akabinde AK Parti de adaylarını açıklamaya devam ediyor. Bu kapsamda 7 Ocak'ta İstanbul'da düzenlenen aday tanıtım toplantısında 11'i büyükşehir olmak üzere toplam 26 ilde AK Parti'nin adayları açıklanmıştı.

Devamı

20. yüzyılda işlediği soykırımın kurbanı Yahudilere ve İsrail'e milyarlarca dolar tazminat ödeyen Almanya, aynı yüzyılda işlediği bir başka soykırım karşılığında Herero ve Nama halklarına tazminat ödemeye neden yanaşmıyor?

Çatışmalarda insani değerlerin görmezden gelindiği ve çıkarların evrensel normlara tercih edildiği bir saldırganlığa "sabırlı" diplomasi ile yanıt verilebileceği görülüyor

SETA Genel Koordinatörü Burhanettin Duran, NTV ekranlarında yayınlanan Siyasi İşler programında, DEM Parti’nin yerel seçimler stratejisi üzerine değerlendirmelerde bulundu.

31 Mart yerel seçimlerine 56 gün kala siyasi rüzgâr Cumhur İttifakı lehine esiyor. Cumhur İttifakı bu seçimde de ittifak yapısını korurken (bu satırlar yazılırken YRP'nin kararı henüz belli değildi) muhalefet işbirliği yapamadan sandığa gidiyor. 2019 ve 2023 seçimlerinde ittifak kurabilen CHP'nin önünde bu seçimde sadece DEM Parti ile bazı şehirlerde işbirliği yapma fırsatı kaldı. İstanbul özelinde CHP-DEM Parti işbirliği gerçekleşirse bunun İmamoğlu etkisi ile olacağı açık. Bu da İmamoğlu'nun sadece Cumhur İttifakı tarafından değil İyi Parti tarafından da "demlenmekle" ilgili eleştirilere muhatap olacağını düşündürüyor. Kaldı ki DEM Parti'den gelen sinyaller (Başak Demirtaş'ın adaylığı ihtimali) İstanbul da bile CHP'nin yalnız başına kalabileceğini gösteriyor. Böylece CHP için geriye "partilerle olmayan işbirliğini seçmen tabanında yapma" seçeneği kalıyor. Ancak bu seçenek için bile süreç yönetimi çok dağınık ve aleyhte gidiyor.

Önümüzdeki hafta, ülkece büyük acılar yaşadığımız Kahramanmaraş Depremlerinin birinci yıldönümü. 6 Şubat sabahına milyonlarca insanımız hüzünle, kayıplarla ve acılarla uyanmıştı geçen sene. Yaklaşık 53 bin insanımız yaşamını kaybetti, kimimiz akrabasını kimimiz arkadaşını kimimiz komşularını kaybetti. Hep birlikte hüzünle doluyuz. Devlet bir yandan millet bir yandan yaraları sarmak için çabaladı ve hala yapılacak çok şey var. Ama şüphesiz bunlardan en mühimi bir daha böyle bir acı yaşamamak için çabalamak olmalı. Muhakkak Allah'ın kaderine teslimiz ve tevekkül edeceğiz, ancak biz üzerimize düşeni yaptıktan sonra rızaya yöneleceğiz. Peki bu acıları bir kez daha yaşamamak için, afetlerle mücadele için neler yapabiliriz? Ne yapmalıyız?

İYİ Parti'den sonra YRP ve DEM Parti'nin kendi adayları ile seçime girme kararı siyasi partilerin konumlanmasını değiştiren bir trende işaret ediyor. Üçüncü yol tartışmasının canlanacağı bir yeni siyasi topoğrafya oluşuyor. Cumhur İttifakı cenahında YRP haricinde ittifak olgusu kendisini korurken muhalefette yepyeni bir müstakil siyaset arayışı öne çıkıyor. Partiler kendi özgül ağırlıklarını gösterme niyetindeler. Bu ağırlığın 2028 seçimlerindeki olası ittifak ve işbirliği pazarlıklarında etkili olacağını düşünüyorlar. "Ötekinin kaybetmesi için bunu destekleyelim" havası büyük oranda kayboldu. Önce muhalefetteki panorama ile başlayalım.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mart 2024 yerel seçim kampanyası iki ana unsur üzerine oturuyor. İlki, seçim beyannamesinde vurgulanan dirençli şehirler ve hizmet-eser belediyeciliği gibi AK Parti'nin mevcut başarısına ve gelecek vizyonuna dayanıyor. Bunu da 6 Şubat depremlerini yaşayan illerde deprem konutlarını hak sahiplerine teslim ederek gösteriyor. Depremin birinci yılında 75 bin konutu tamamlıyor olmak ve 2024 sonuna kadar bunu 200 bine çıkarma hedefi seçmene somut mesajlar veriyor: "Sorunlara çözüm üretmek, proje yapmak ve hizmet üretmek AK Parti'nin işidir. Bunlarda hiçbir parti AK Parti ile yarışamaz."

Ekrem İmamoğlu ve CHP, Başak Demirtaş'ın adaylık çıkışı sonrası büyük bir paniğe kapıldı. Zira "Demirtaş" soyadı, İstanbul'daki DEM Partili seçmenleri kendine çekebilecek bir albeniye sahipti. Dolayısıyla CHP'nin kurumsal olarak kurmayı başaramadığı ittifakı İstanbul'da ve "taban"da oluşturacağını söyleyen İmamoğlu'nun iddiası boşa düşecek, diğer bir ifadeyle seçimleri kazanma şansına büyük bir darbe olacaktı. Bu riski fark eden İmamoğlu ve ekibi, CHP'nin artık klasikleşmiş mekanizmasını hemen işletti. Tıpkı 2023 seçimlerinde olduğu gibi tehdit unsuru olarak görülen kurum ve/veya isimler kamuoyu nezdinde hedef haline getirildi. CHP'nin sahip olduğu tüm kurumsal kapasite ve medya gücü kullanılarak DEM Parti ve Demirtaşlara yönelik doğrudan ve dolaylı saldırıları ve bir tür itibarsızlaştırma hareketi başladı.

SETA Siyaset Araştırmacısı Metin Özkan, A Haber ekranlarında yayınlanan Ajans Hafta Sonu programında, Dem Partinin İstanbul’da aday çıkarma kararı ve Dem Parti ile CHP arasındaki ilişki üzerine değerlendirmelerde bulundu.

SETA Genel Koordinatörü Burhanettin Duran, TRT 1 ekranlarında yayınlanan Enine Boyuna programında, Dem Parti özelinde yerel seçim gündeminde yaşanan gelişmeler üzerine değerlendirmelerde bulundu.

Mayıs 2023 zaferinin verdiği özgüvenle Erdoğan, partisinin önümüzdeki seçimlerden başarıyla çıkacağından emin. Muhalefetin dağınıklığını ve CHP içindeki çekişmeyi bir süredir gündem yapan Erdoğan, iddiasında bir adım daha ileri gitti: "31 Mart kesinlikle bazılarının siyaset sahnesinden tamamen silindiğini göreceğimiz gün olacaktır. Nasıl ki 28 Mayıs'ta bazıları silindiyse, bazıları şu anda yarım yamalak ayakta durmaya çalışıyorsa bunların neticesi de benzer olacak."

Her yerel seçim döneminde olduğu gibi 2024 seçimleri için de en çok konuşulan büyükşehirlerin başında İstanbul geliyor. Birçok partinin adayını açıklamasına rağmen İstanbul'da seçim yarışı esas olarak Murat Kurum ile Ekrem İmamoğlu arasında. Bu noktada Kurum, seçim kampanyasını büyük oranda sahada sürdürürken söylemlerinde ise proje ve vaatlere odaklanıyor. İmamoğlu'nun ise 2019 yerel seçimlerindeki strateji ve söylemini büyük oranda tekrar ettiği görülüyor. Özellikle 2019'da kullandığı "Ya Kanal Ya İstanbul" sloganı etrafında şekillendirdiği ve geniş bir seçmen kesiminde ortak bir tepki oluşturma amacı taşıyan stratejisini yeniden kullanıyor.