Raporda, başkanlık sisteminin parlamenter sistemden ayrılan yönleri, devlet yönetiminde farklılaşan ve ortaklaşan noktaları, seçilmiş bazı ülke örnekleri üzerinden ele alınmıştır.

Aslan: CHP başta olmak üzere muhalefetin parlamenter sistemi savunmasının temel nedeni, parlamentoda hükümetin zor kurulup kolay düşürülmesi ve irade parçalandığı için rejim krizlerine gebe olmasıdır. CHP asker ve sivil bürokrasiye yol açmak istiyor.

Yeni Başbakan için öncelikli olan Türkiye’nin ihtiyacı olan sistem dönüşümünü sağlamaktır. Kalkınma politikalarını devam ettirmektir, tehditlerle yüzleşmektir. Bu anlamda güçlü bir figür beklenebilir. Koordinasyon da önemlidir fakat karizmatik liderlik beklemek anlamlı değil.

İsmail Çağlar, başkanlık sistemiyle parlamenter sistem arasındaki benzerlik ve farklılıklar üzerine ayrıntılı değerlendirmelerde bulundu.

Ali Aslan: “Parlamenter sistemin en önemli özelliği uzlaşma ile ülkenin yönetilmesi demek. En temel mesele olan anayasa da siz eğer uzlaşma eğilimi göstermiyorsanız o zaman parlamenter sistemi gerçekten istiyor musunuz?”

Ekonomik krize bel bağlayanların, sistem krizini siyasi kriz olarak lanse etmelerinin bir anlamı yok. Bu kesimin kriz tellâllığı yapmak yerine, yönetim sistemindeki değişim zorunluluğunu tartışmaları ülke için daha faydalı olacaktır.

Siyasal dönüşümün kurumsallaşması ve kendi düzenini kurması gerekir. Yeni düzen yeni anayasa demektir.

Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerde, siyasetten bağımsız bir ekonomiden bahsedemeyiz. Aslında bu durum, yalnızca gelişmekte olan ülkeler için geçerli değil.

Erdoğan'ın başlattığı "milli çözüm süreci" hesapları bozdu. Erdoğan, iktidar mücadelesinden galip çıktı.

Mevcut siyasi hamlelerine bakıldığında CHP, başkanlığa karşı olduğu gibi, bir başka demokratik yönetim sistemi olan parlamenter demokrasiye de karşıdır.

Siyasetin alanını demokratik-diyalojik tartışma ile açmak yerine güvenlik sorunları üzerinden daraltmak kötü bir tercih. Hükümeti de "otoriter" önlemler almaya zorlama yönelimli negatif bir siyaset tarzı.

Burhanettin Duran: “Yeni bir anayasa, demokrasinin konsolide olması, sistem değişimi, 12 Eylül’ün kötü mirasından kurtulma düzlemlerinde biz meseleleri tartışıp ama bir taraftan da güvenlik meselelerini çözmeye ve terörle mücadeleye devam edersek bölgedeki tek demokrasi olarak ayakta kalmaya devam edebiliriz.”

Türkiye’deki başkanlık sistemine getirilen eleştirilerin bağlamını başkanlık sisteminin ontolojisinden çok dizaynı üzerine odaklamak, hükümet sistemi tartışmalarının önyargılara teslim edilmesini engelleyebilir.

Tüm manevraların CHP açısından tek bir hedefi olduğunu belirtmeliyiz: AK Parti öncülüğünde yeni ve sivil bir anayasa yapılmasını engellemek.

CHP'nin, Türkiye'nin sahici sorunları karşısında, eleştiriden başka somut ve uygulanabilir bir siyaset üretemediği son uzlaşma komisyonu deneyiminde de netleşmiştir.

Önümüzdeki süreçte farklı anayasa önerilerinin "sözde" uzlaşı çabalarına değil, "sahici" rekabetine şahit olacağız.

Kamuoyunda yeniden tartışılmaya başlanan “Başkanlık Sistemi” tartışmalarını daha iyi anlamak için SETA uzmanlarının analizlerini ve SETA’da yayımlanan raporları bir arada sunuyoruz.