2024 yerel seçimleri, ittifak sistemi ve siyasetinin AK Parti ve CHP açısından ürettiği farklı kazanma yöntemlerini de görünür kıldı. Buna göre AK Parti kaybettiği seçmenlerini blok içinde tutarak (2018-2023), CHP ise muhalif blok seçmenlerini kendisine geçişken kılarak (2019-2024) kazanabildiği bir ittifak modeli üretti. Söz konusu modellerin ne kadar sürdürülebilir olduğu ve siyasi kırılmanın ne zaman yaşanacağını ise zaman gösterecek.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter dergisinin 89. sayısı raflarda yerini aldı.

Geride bıraktığımız yerel seçimler, İYİ Parti için hem 2023 seçimlerinde aldığı mağlubiyeti telafi etme fırsatı sunması hem de "hür ve müstakil siyaset" iddiasının sınanması bakımından oldukça önemliydi. Nitekim yerel seçim stratejisi de tamamen bu iddia üzerinden şekillenmişti. Ancak İYİ Parti'nin kuruluşundan bugüne miras kalan, 2023'te çözümü ertelenen veya halı altına süpürülen sorunlar, yerel seçimlerde çok daha güçlü bir şekilde ortaya çıktı.

Erdoğan ve Cumhur İttifakı blokunun beklenmeyen bir hata yapmadığı ve kendi seçmenini tekrar sandığa götürmeyi başardığı senaryoda ikinci turda cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanması kuvvetle muhtemeldir. Bu noktada “şapkadan tavşan çıkarması” gerekenler Kılıçdaroğlu ve muhalefet blokudur.

Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kapsamında, cumhurbaşkanının %50+1 oy oranı ile seçilmeye devam edildiği sürece milliyetçi partiler kazanabilen ittifakların bir unsuru olmaya devam edecektir. Ancak önümüzdeki dönemde farklı milliyetçilik yaklaşımları arasında rekabet kızışacaktır. Birleştirici milliyetçilik ile ayrıştırıcı ve ötekileştirici milliyetçilik çizgisi arasındaki rekabet artarak devam edecektir.

21 yıllık iktidarın yüküne rağmen AK Parti 35'in üzerinde oy alırken Cumhur İttifakı yüzde 50'ye ve Meclis çoğunluğuna ulaştı. Erdoğan, ikinci tura çok rahat gidiyor. Yine MHP'nin yüzde 10, Yeniden Refah'ın 2.8 ve BBP'nin yüzde 1 alması Erdoğan ile birlikte hareket eden partilerin kazandığını gösteriyor. Erdoğan'ın yeni zaferi sadece kendisinin önceki seçim başarılarıyla yarışıyor.

Sadece Türkiye'nin değil, dünyanın en önemli seçimlerinden biri için seçmenler yarın sandığa gidecek. Türkiye'nin aşağı yukarı 150 yıllık seçim tarihi var. 70 yıllık demokrasi tarihimizde seçimlere, hep "kritik" ya da "hayati önemde" betimlemeleriyle gidilmiştir. Cumhuriyetimizin yüzüncü yılındaki bu seçimler gerçek anlamda "hayati" tanımlamasını hak edecek bir mahiyet arz ediyor.

Dünyada yükselişte olan milliyetçiliğin terörle mücadele yürüten Türkiye'de de kritik öneme sahip olması şaşırtıcı değil.

Sonuç fark etmeksizin, 2023 seçimleri sonrasında kamuoyunda tartışılacak en önemli konuların başında siyasal sistem gelmektedir. Öyle ki gerek Cumhur İttifakı, gerekse muhalefet blokunun seçim sonrası planlarında ağırlıkları değişmekle birlikte siyasal sistem reformu veya değişikliği önemli yer tutmaktadır.

Tamamen karşıtlık üzerinde kurulmuş İttifakların uzun süreli olacağını düşünmek fazlaca iyimserlik olacaktır.

14 Mayıs seçimlerinin ülkemizin "tarihi yol ayrımındaki kritik bir seçimi" olacağında hemfikiriz. Bu ortak anlayış adayların ve partilerin eteklerindeki tüm taşları dökeceği bir kampanya ile karşılaşacağımızı düşündürüyor. Ramazan ayı ile ittifakların genişleme ve liste dizilim görüşmelerinin yoğunluğunun getirdiği kampanya sakinliği sizi aldatmasın. 9 Nisan sonrası ortam giderek hareketlenir; bayram sonrası üç hafta ise temposu yüksek kampanyalara sahne olur. Cumhur İttifakı ve 6'lı Masa (Millet İttifakı) arasındaki 2 yıla yaklaşan seçim maratonunun son düzlüğü yüz metre formunda koşulur. Liste ve beyannamelerin açıklanması ile birlikte vaatlerin, mitinglerin ve polemiklerin gündemi gündelik hayatımıza ağırlığını koyar.

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları hangi tarihten bu yana Türkiye’deki seçimlerde oy kullanabiliyor? 7 Haziran ve 1 Kasım 2015 milletvekili seçimlerinde yurt dışı seçmenlerin tercihi nasıldı? 16 Nisan 2017 referandumu ile 24 Haziran 2018 cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde yurt dışı seçmenlerin tercihi nasıldı? 14 Mayıs 2023 seçimlerine yönelik yurt dışı seçmenlerle ilgili güncel bilgiler nelerdir? 14 Mayıs seçimlerinde yurt dışı oylarının önemi nedir?

Seçim tarihi netleşti. Seçimde yarışacak iki aday belli. İttifaklara, dışarda kalan partilerden hangilerinin dahil olacağı ve nasıl eklemleneceği birkaç gün içinde netleşir. Yeniden Refah Partisi'nin Cumhur İttifakı ile seçime girme ihtimali yüksek. HDP'nin, Millet İttifakı ile pazarlıkları sürüyor. Önümüzdeki günlerin ittifaklar açısından en önemli gündemi millet vekilleri listeleri. Millet İttifakı içinde küçük partilerin milletvekili kontenjanlarının dağılımı, seçim sonrasına ertelenmiş tartışmaları tekrar alevlendirebilir.

Yeni Anayasada da din ve vicdan özgürlüğü bu kazanımlar korunarak toplumsal barışı sağlayacak ve keyfi sınırlamaları önleyecek şekilde düzenlenmelidir.

Türkiye'de gündemin yoğunluğu ve hızla değişmesi artık alelade bir olgudan ibaret.

MHP Genel Başkanı Bahçeli'nin Meclis'te grubu bulunan partilere ziyaretin "son derece doğal ve doğru bir adım olduğunu" söylemesi Cumhur İttifakı içinde kritik politika konularındaki istişarenin güçlü olduğunu gösterdi. Kriz beklentileri suya düştüğü gibi seçimlere giderken HDP konusunda yeni bir siyaset alanı açıldı.