Sadece Erbil'de değil, Irak'ın genelinde siyasi açıdan hareketli günler yaşanıyor. Sebebi de Irak'ı önümüzdeki dönemde yönetecek olan hükümetlerin belirlenecek olması. Hükümet kurma çalışmaları, Irak cumhurbaşkanlığı seçimleri ve bölgesel yönetim seçimleri başlıca gündem maddeleri.

Terör örgütlerinin bütün devletler tarafından bir tehdit olarak görülmediğini, bazı ülkelerin bu örgütleri bir fırsat ve araç olarak gördüklerini İran da giderek artan bir şekilde tecrübe ediyor.

25 Eylül 2017’de yapılan referandumun Türkiye-IKBY ilişkilerine etkisi ne olmuştur? Referandum sonrası Kuzey Irak ve Irak’ta siyasi dengeler nasıl şekillenmiştir? Türkiye-IKBY ilişkilerinin geleceğini hangi parametreler belirleyecektir?

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) tarafından Ankara'da "Irak Genel Seçimleri: Süreklilik mi, Değişim mi?" konulu panel düzenlendi.

SETA Dış Politika Araştırmacısı Emrah Kekilli Barzani’nin geri çekilmesinin ardından Kuzey Irak’ta yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.

Önce Kerkük ve petrollerini kaybetti. Kerkük'ün kaybı basit bir alan kaybı olmaktan öte bir anlama sahip. "Kürtlerin Kudüs"ü dedikleri bu şehir aynı zamanda bir petrol hazinesi. Yıllık 8 milyar dolar civarında bir gelirin kaynağı olarak adım adım ilerleyen bağımsızlık sürecinin son halkasıydı denebilir. Dolayısıyla Kerkük'ün kaybı merkezi hükümete bağımlılık demek. Kısacası önemli bir stratejik kayıp.

Bağdat ve İran’ın Süleymaniye merkezli aktörlere Barzani karşısında destek vermeyi sürdüreceğini öngörebiliriz. Barzani yönetimi bir taraftan Bağdat’la krizi yönetmeye çalışırken, diğer taraftan iç siyasi aktörlerin baskılarını omuzlamak zorunda kalacaktır. ABD ise bütün bu süreçlerde İran destekli Kürt aktörlerin IKBY siyaseti içindeki belirleyiciliğini engellemek için hamleler yapacaktır.

IKBY’nin yapısı gereği KDP nüfuzunu belli ölçülerde koruyacak. Fakat Mesud Barzani’nin kendisinden sonra KDP’nin başına geçecek diğer bir Barzani’ye bir enkaz devrettiği söylenebilir.

Irak ordusunun Kerkük’e yönelik operasyonlarının amacı nedir? Tartışmalı bölgeleri “tartışmalı” kılan unsurlar nelerdir? Türkiye’nin tartışmalı bölgelerdeki krize ilişkin tavrı nedir? Kerkük’te başlayan krizin muhtemel neticeleri nelerdir?

Türkiye’nin Irak’ın toprak bütünlüğü konusunda Bağdat’a verdiği destek karşılığında en somut talebi PKK ile mücadeledir.

PKK kendisini en güçlü hissettiği zamanda kündeye getirilebilir. Yeter ki bütüncül bir mücadele stratejisi ortaya koyulabilsin.

Kerkük konusunda İran'ı değil, Barzani'yi tercih ettiklerini açık açık dile getirenler, Barzani'nin ısrar ettiği bağımsızlık hülyasını Türkiye'ye rağmen gerçekleştirmek istediğini çabuk unuttular.

Kuzey Irak Yönetimi tüm tavsiye, ikaz ve tehditlere rağmen 25 Eylül’de gitti referanduma. Olacaklara dair bir öngörü de vardı. Referandumdan sonra yaşananlar o ihtimaller dâhilinde olan şeyler mi, yoksa sürprizler de var mı?

Kürt milliyetçiliği hala birleştirici bir ideoloji olmaya devam etse de, kişi ve grup çıkarları, Kuzey Irak’ın bölgesel rekabetin kristalize olduğu bir alana dönüşmesi milliyetçi retoriğin jeopolitik karşısında başarıya ulaşmasını imkânsız hale getirecektir.

Türkiye, yeni Bağdat- Erbil denklemindeki müzakerelerin ve olası uzlaşmaların kilit ülkesi durumunda.

Türkiye, İran ve Irak Merkezi Hükümeti için PKK üzerinden ortaklaştırılacak silahlı tehdit IKBY’ye fiili müdahale anlamı taşıyor.

Türkiye, İran ve Irak’ın IKBY konusunda ortak hareket etmeyi sürdürmesi IKBY’nin mevcut özerk statüsünü korumakta bile zorlanmasına yol açabilir.