Türkiye'nin Irak'ın kuzeyine yönelik muhtemel askerî harekâtı 2024 yılının en önemli başlıklarından biri haline geldi. Özellikle Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Irak'ı ziyaretinin ardından Türk kamuoyu konuyu gündemine aldı. Ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Irak'ı ziyareti ve operasyon için işaret edilen mevsimin gelmesiyle birlikte de beklentiler giderek arttı.

PKK son dönemlerde Irak'ın kuzeyindeki dağlık alanlarda Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)'nin ileri üslenme bölgelerine yönelik terör saldırıları gerçekleştirdi. 22-23 Aralık'ta Hakurk ve Metina bölgelerinde, 12 Ocak'ta ise Zap'ta peş peşe gelen terör saldırıları akabinde Türkiye'nin "Cezalandırma Harekatları" başladı. Ancak bazı kesimler tarafından kamuoyunda manipülatif şekilde "Irak'ta ne işimiz var?" sorusu üzerinden bir tartışma var edildi.

2023 yılı boyunca Türkiye, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi terör örgütünün faaliyetlerine son vermek ve örgüt varlığını temizlemek için kararlılık gösterdi. Fakat terörist ve terörizmle mücadelenin, salt güvenlik mekanizmaları veya askeri irade göstererek başarıya ulaşması mümkün gözükmemektedir. Bu bağlamda terör örgütünün nüfuz alanı elde ettiği çevre ülkeler ve buradaki yerel aktörler ile hassas bölge politikalarının güdülmesi elzem hale gelmiştir. Bu nedenle Irak ve Suriye, Türkiye'nin terörle mücadele resminde önemli bir konumu işgal etmektedir.

ABD’nin 11 Eylül saldırılarından sonra Afganistan’ı ve Irak’ı işgal ettiği, Türkiye’nin ise sadece terör örgütüyle mücadele şiarını ön plana çıkardığının altı çizilmeli

Irak'taki mevcut anayasal sistem devam ettiği müddetçe de çatışmaların ve gerginliklerin önünü alabilmek mümkün değildir. Kimliklerin siyasallaştığı ve kimlik siyasetinin ana belirleyici olduğu, yozlaşmanın ise yapısal bir hal aldığı bir sistemde birlik ve istikrar beklentisi beyhudedir. Irak'ı bir köşesinden ABD, bir köşesinden de İran'ın çekmeye devam ettiği bir denklemde Sadr gibi bağımsız Irak'ı savunan figürlerin ve takipçilerinin siyasal kaderleri savrulmalara gebe olacaktır.

Uzmanlar Cevaplıyor bu bölümünde Irak’taki gelişmelerin nasıl anlaşılabileceği ve mevcut durumdan kaynaklanabilecek gelecek senaryolarına dair alanında uzman isimlerin görüşlerine başvuruyor.

Seçim sonuçları ve muhtemel etkilerini daha iyi anlamak için uzman isimler merak edilen soruları yanıtladı.

PKK'nın Sincar da dahil olmak üzere Süleymaniye ve Kerkük'te de iddia ettiği gibi bir halk desteği olmadığı da net bir şekilde görülmüş oldu. Ayrıca sözde 'Sincar özerk yönetiminin' de aslında kağıt üstünde olduğu teyit edilmiş oldu.

Bu analiz son dönemde Irak’ın kuzeyinde adım adım tırmanmakta olan Peşmerge ile PKK/YPG’nin çatışmasını ve olası seyrini konu edinmektedir

Peşmerge ve PKK arasında IKBY'de başlayan çatışma ve güç mücadelesi adım adım kaçınılmaz olarak Suriye'yi de içine çekerken, ABD'nin PYD/YPG ile ENKS'yi bir araya getirerek 'Kürtler' arası birlik çabası boşa çıkmıştır.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) PKK ile yaşadığı çatışmalar ve süre giden protestolar arasında gergin günlerden geçiyor. Gerginliğin tarafı olarak bir yanda IKBY yönetimini büyük oranda elinde bulunduran KDP diğer tarafta ise PKK bulunmakta. Irak'taki bu KDP-PKK gerginliği Suriye'de de iki tarafın uzantıları olan Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ile PYD arasındaki gerginlikle karşılıklı etkileşim içerisinde seyretmekte. Irak merkezi yönetimi, Türkiye ve ABD gibi aktörler de olayları yakından takip ediyor ve yer yer bilfiil müdahil oluyorlar.

KDP, PKK terör örgütünün artan maliyeti ile her geçen gün daha fazla yüzleşirken, Türkiye açısından KDP, terörle mücadele de giderek artan öneme sahip bir partner olarak öne çıkıyor.

Türkiye-KDP yakınlığı Türkiye'yi 'Kürt düşmanı' gibi göstermeye çalışan uluslararası algı çalışmalarına sekte vuracak, Türkiye'nin probleminin PKK ile olduğu mesajını daha güçlü kılacaktır.

SETA Dış Politika Araştırmacısı Can Acun, PKK - Peşmerge çatışması üzerine değerlendirmelerde bulundu.