İnsanlar, belirsizlikten dolayı, şimdilik çoğunlukla rakamlara odaklanmış durumda. Her akşam hangi ülkede ne kadar insanın COVID-19’a yakalandığını, ne kadarının öldüğünü ya da iyileştiğini kendi ülkelerimizle karşılaştırıyoruz. Yayılma hızına bakıyoruz. Benzer ülke karşılaştırması üzerinden iyimser ya da kötümser ruh hâline bürünüyoruz.

Başkan Trump'ın "ABD'nin bencil çıkarlarını öne alırım, küresel sorumluluk tanımam" diyen kibrinin yarattığı belirsizlikler bile yeterli endişe doğuruyordu. Şimdi Trump, Johnson, Merkel dahil, dünya liderlerinin hiçbirisi konuşmalarındaki "yönetememe, kontrol edememe" hissiyatını örtemiyor.

Virüs önlemleri bir süredir konuşulan küresel resesyon için adeta bahane oldu. Koronanın dünyada ekonomik durgunluğa neden olacağını düşünenlerin oranı artıyor. Tedbiri elden bırakmamalıyız

Güney Kore’de Koronavirüs ne zaman ve nasıl ortaya çıktı? Koronavirüsün ülke geneline yayılmamasının arkasında hangi nedenler var? Güney Kore hükümeti Koronavirüs ile mücadelede nasıl başarı elde etti? Güney Kore’nin Koronavirüs ile mücadelesini diğer ülkelerden ayıran özellikler nelerdir? Güney Kore’yi Koronavirüsle mücadelede zorlayan etmenler nelerdir?

Tayvan’da Koronavirüs salgını nasıl başladı? Tayvan’da vaka sayısındaki artış hızının diğer ülkelere göre yavaş olmasının nedenleri nelerdir? Tayvan salgınla nasıl mücadele ediyor? Tayvan’ın salgınla mücadelesini diğer ülkelerden ayıran özellikler nelerdir? Salgın sonrası Tayvan’da durum nasıldır?

Belçika’nın Koronavirüs bilançosu nedir? Belçika’nın Koronavirüs ile mücadelede aldığı önlemler nelerdir? Belçika hükümetinin Koronavirüs ile mücadelede aldığı önlemler yeterli mi? Belçika’nın sağlık altyapısı Koronavirüsü kaldırabilir mi? Koronavirüsün Belçika ekonomisine etkileri nelerdir?

Hollanda’nın Koronavirüs bilançosu nedir? Hollanda Koronavirüsün yayılmasını engellemek için hangi önlemleri aldı? Hükümetin aldığı önlemlerin halkın farklı kesimlerine etkisi ne oldu? Hollanda sağlık sistemi krizi aşabilecek kapasiteye sahip mi? Hollanda ekonomisi bu krizi kaldırabilir mi?

Fransa’daki Koronavirüs salgınında genel durum nedir? Şubat’ın ortasında gerçekleşen sağlık bakanı değişikliğinin nedeni nedir? Fransız hastaneleri salgına hazır mıydı? Koronavirüs salgınına rağmen yerel seçimler gerçekleşmeli miydi? Fransız hükümetine karşı 600 doktorun açtığı davanın gerekçesi nedir?

Koronavirüs salgını İngiltere’de nasıl ortaya çıktı? Salgın ülkeyi nasıl etkiledi? Ulusal Sağlık Sistemi salgınla mücadele noktasında yeterli mi? Salgına yönelik bugüne kadar hangi tedbirler alındı? Salgın krizine yönelik hükümetin tutumu nasıl yorumlanabilir?

COVID-19 salgını çerçevesinde ABD-Çin rekabeti yeni bir boyut kazanmış oldu. Mevcut salgın nedeniyle diğer sorunların üstü örtülmüş durumda. Gündemi ve sağlığımızı işgal eden COVID-19'la birlikte ABD-Çin arasında iş birliği sinyalleri görünmüyor. Aksine, itham edici söylemler ve komplo teorileri arasında sıkışıp kalmış bir büyük güç rekabetine şahitlik ediyoruz.

Salgının dünyada bazı dengeleri yerinden oynatabileceğini hesaba katmak gerek. Ulus-devlet sisteminin ve kapitalizmin çökmesi gibi büyük yapısal değişimler beklemek doğru değil. Ancak salgının uluslararası güç dengesinde bazı kaymalara katkı sunması mümkün.

Virüs krizinin mirası olacak çaresizlik, güvensizlik ve korku ortamının siyasi yansımalarını ancak kriz sonrası dönemde göreceğiz. Devletlerin kriz fırsatçılarının yalan haberlerine, korku yayan komplo teorilerine karşıysa ellerinde iki kalkanı var: Şeffaflık ve soğukkanlılık.

Hem devlet hem de toplum olarak şimdilik iyi bir sınav veriyoruz. Dünyanın birçok gelişmiş ülkesini esir alan virüse karşı devlet her türlü önlemi titizlikle alıyor. Toplum duyarlılığı da gayet yüksek. Salgın hastalık konusunun dini, ideolojisi, toplumsal sınıf farklılığı falan yok. Hepimizi vurabilir. Bu bilincin yaygınlaşmış olduğunu görmek güzel.

Dezenformasyon amaçlı üretilen manipülatif içerikler de bu tür bir medya mantığı ile kitlelere sunulmakta ve kitleleri neyin doğru neyin yanlış olduğunu ayırt edecek bir vasattan mahrum bırakılmaktadırlar. Son dönemde özellikle Batı medyası ve söz konusu medyanın Türkiye uzantılarının, ülkemizin virüsle mücadeledeki etkisini kırmaya dönük haberleri, manipülasyonun en kaba biçimlerini göstermektedir.

Uluslararası tüm mekanizmaların, kolektif, koordineli ve kapsamlı bir yaklaşımla mücadeleyi yürütmesinin kaçınılmaz olduğunun altı çiziliyor. Güçlü ve etkin uluslararası koordinasyon olmadan, salgın hastalıkla mücadele bir yana, resesyona girmiş küresel ekonominin bu krizden çıkmasının mümkün olmayacağı öngörülüyor.

Türk ekonomisi olarak gerçekten ilginç bir dönemden geçiyoruz. Normalde ülke ekonomileri belirli bir dönemde tek bir şok yaşar. Örneğin 2018 Ağustos'ta yaşadığımız bir arz şoku idi. Türk lirası kısa sürece ciddi bir şekilde değer yitirdi ve daha sonraki süreçte bunun sonuçlarıyla yüzleştik. Yaşadığımız Korona krizinin temel özelliği ise çok boyutlu olması. Ekonominin her iki cephesi (arz ve talep) kendi şoklarını ayrı ayrı ve çok katmanlı bir şekilde yaşıyor. Birçok krizi aynı anda yaşıyor gibiyiz.

Mesele ABD ve Çin arasındaki propaganda savaşına bırakılamaz. Uluslararası iş birliğine, dayanışmaya ve koordinasyona geçmek gerekecek. Yoğun korona diplomasisi için liderler geç kalıyor. Erdoğan'ın üç Avrupalı liderle yaptığı toplantı bunun ilk örneklerinden birisi olarak görülebilir. Doğru, ilk bencil, sorumsuz hatalar yapıldı. Çin, virüs hakkındaki bilgileri saklayarak salgını pandemi haline getirdi. İtalya ve İran tedbir almakta geciktiği için çok sayıda ölümle yüzleşti. Salgını en başta "ufak bir sorun" olarak gören ABD Başkanı Trump da nihayet pandemiyi kabullendi. Herkes bir yandan başının çaresine bakarken diğer yandan virüsle ortak mücadelenin yollarını aramalı. Geç kalmayalım, şimdi korona diplomasi zamanı.