Türkiye, NATO çatısı altında Batı ile bir ittifak ilişkisine girmişti. Ancak şimdi Türkiye’nin güvenliğine yönelik tehditler daha çok Batı’dan geliyor.

Cumhurbaşkanı başka bir partinin genel başkanı, başbakan başka bir partinin genel başkanı olunca ne olacak? Alın size kavga!

Gözlemcilerin gözden kaçırdıkları temel nokta, aşırı sağın oldukça uzun bir süredir Avrupa'da siyasi gündemi belirleyen esas güç haline geldiği gerçeğidir.

Siviller artık dayatılan listelerin altına imza atmıyor. Siyasal sorumluluğu sırtlananlar artık yetkiyi de eline aldı.

Birleşik Krallık'taki erken genel seçimlerde, parlamentoda çoğunluk için gereken 326 milletvekiline hiçbir parti ulaşamadı. Seçim sonrası Avrupa Komisyonu Başkanı Juncker'ın 'Breturn' açıklaması ise Brexit müzakereleri hakkında yeni gündem oluşturdu.

Bir ülkenin sosyal ve kültürel kodları siyasi istikrarı sağlamada ve öngörülebilir politikaları sunmada hangi sistemi daha başarılı kılıyorsa, o sistem ülkenin ekonomik gelişmesi açısından faydalıdır.

Analiz Türk tipi parlamenter sistemin kırk yıla yakındır tartışılan krizini aşmaya yönelik ortaya çıkan Cumhurbaşkanlığı sisteminin anayasal tasarımına odaklanmaktadır.

Bütün Avrupa’da bir tedirginlik hâkim. Ulusal Cephe lideri Marine Le Pen’in yeni Fransız Cumhurbaşkanı olması ihtimali Avrupa Birliği için felaket senaryosunun başlangıcı anlamına gelecek.

Angela Merkel 12 yıllık Almanya Şansölyeliği nam-ı diğer Başbakanlığı ile ülke siyasetine şimdiden damgasını vurmuş durumda. Gençlik yıllarını Doğu Almanya’da yaşamış ve Berlin Duvarı’nın yıkılmasının etkilerini derinden hisseden Merkel, 2017’de önemli sınamalarla karşı karşıya.

Yürürlükteki 1982 Anayasası’na göre mevcut hükumet sisteminin parlamentarizm ilkeleri üzerine inşa edildiği varsayılsa da, mevcut sistem sorumsuz bir Cumhurbaşkanlığı kurumunu merkeze alan vesayet yanlısı bir anlayış üzerine temellendirilmiştir.

Özellikle tarafların motivasyonlarında dönemlere ve iktidarlara göre önemli değişiklikler gözlense de Türkiye’nin üyelik hedefinin iktidarlara göre çok fazla değişmediği ancak bu hedefe ulaşma yöntemlerinin ve Brüksel’den gelen taleplere karşı tutumların önemli farklılıklar gösterdiği görülmektedir.

Avrupa’yı, yönetim istikrarı açısından Türkiye’ye örnek gösterecekseniz, siyasal krizleri aşmak için sistemini değiştiren Fransa’nın deneyimini ya da diğer ülkelerdeki mevcut sistem krizlerini anlatarak işe başlayın.

Bazı ülkelerde “siyasetin başkanlıklaşma” dönemlerinde, siyasal istikrarın arttığı, ekonomik gelişmelerin canlandığı ve iktidar süresinin uzadığına yönelik bulguların ardından, Avrupa’da bazı ülkeler önemli yasal ve anayasal değişikliklere gitmişlerdir.

Yarı başkanlık sistemi ile ilgili bazı temel bilgileri yeniden hatırlamak, avantaj ve dezavantajlarını Türkiye’nin siyaset tecrübesi bağlamında kapsamlı olarak ele almak ve geleneksel başkanlık sistemi uygulaması ile karşılaştırmak gerekmektedir.

AK Parti sistem değişikliği ihtiyacını ve farklı çözüm önerilerini tartışarak bu meselede yol almaya devam edecek. Meclis aritmetiği aşılmaz bir engel gibi duruyor ama siyaset dinamiktir.

1 Kasım akşamı sandıktan tekrar parçalanmış bir meclis yapısı ve dolayısı ile bir koalisyon hükümeti çıktığını düşünelim.

Muhtemel bir koalisyon hükümeti durumunda AK Parti döneminde başlatılan çok boyutlu, dinamik ve inisiyatif alan dış politika anlayışı yerini düşük profilli, pasif ve reaktif bir dış politikaya terk edecektir.