Türkiye-Somali Ekseninde Yeni Dönem: Stratejik Sessizlik ve Algı Gürültüsü

Somali, son günlerde küresel sistemde adından en çok bahsettiren ülkelerden biri. 8 Şubat 2024 tarihinde Türkiye ile Somali arasında imzalanan "Savunma ve Ekonomi Çerçeve Anlaşması", yalnızca iki ülke arasındaki ilişkiler açısından değil, aynı zamanda bölgesel ve küresel dengeler açısından da dikkat çekici bir dönüm noktası oldu. Bu anlaşma sonrasında yaşanan gelişmelerin, bölgedeki bazı dış aktörleri rahatsız ettiği açıkça gözlemlenmektedir.

Devamı
Türkiye-Somali Ekseninde Yeni Dönem Stratejik Sessizlik ve Algı Gürültüsü
Husiler ve Yemen deki İnsani Kriz

Husiler ve Yemen’deki İnsani Kriz

Yemen, 2015 yılından bu yana devam eden iç savaş ve Husilerin ülkenin kuzey bölgelerinde kurduğu kontrol nedeniyle dünyanın en ağır insani krizlerinden birini yaşamaktadır. Husilerin insani yardım operasyonlarına müdahalesi, uluslararası kuruluşların çalışanlarını keyfi olarak gözaltına alması ve insani yardımın siyasi amaçlarla manipüle edilmesi, Yemen’deki krizin derinleşmesine neden olmuştur. Bu durum, uluslararası hukukun ihlali ve insani yardımın siyasallaşması gibi ciddi sorunları beraberinde getirmektedir.

Devamı

ABD Başkanı Trump, ikinci defa başkan seçilir seçilmez birçok kararname yayımladı. Bu kararlardan en dikkati çekeni, Trump’ın, Yemen’deki İran destekli Husi milislerini yeniden “terör örgütleri” listesine aldığını duyurması oldu. Trump'ın Husileri yeniden “terör örgütü” olarak tanımlaması, bölgesel güç dengelerini ve Yemen iç savaşının seyrini etkileyebilecek kritik bir karar olarak öne çıkmaktadır. Nitekim bu adım, yalnızca Husiler ve Yemen üzerindeki doğrudan etkileriyle değil, aynı zamanda İran’ın bölgedeki rolü, ABD’nin müttefikleriyle ilişkileri ve Kızıldeniz’deki uluslararası deniz ticaretine yönelik güvenlik tehditleri bağlamında da önemli sonuçlar doğurabilir.

21. yüzyılın ilk çeyreği tamamlanırken küresel belirsizlik ortamının bir sahası olan Afrika, sürekli gelişen potansiyeli ve derin zorluklarıyla dikkat çekiyor. 2025 yılı itibariyle kıta, ekonomik, politik ve sosyal alanlarda kritik gelişmelerin kesişim noktasında bulunacak. Bu dinamikler, iç ve dış güçler tarafından şekillendirilerek Afrika'nın önümüzdeki on yıllar için yönünü yeniden tanımlayabilir.

15. Uluslararası Rusya-İslam Dünyası Kazan Ekonomi Forumu–KazanForum 2024, 14-19 Mayıs 2024 arasında Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da düzenlenecektir. Forum kapsamında İslam dünyasının önde gelen ekonomi ve finans uzmanlarının bir araya gelmesi planlanmaktadır. 2023’teki foruma 57’si İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyesi olmak üzere 80 ülkeden 16 binden fazla kişi katılmıştır. KazanForum 2023’te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in imzaladığı kararname ile federal statü elde etmiştir. Böylece forum, Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu ve Vladivostok’taki Doğu Ekonomik Forumu ile Rusya’da her yıl düzenlenen uluslararası ekonomik forumlar arasında katılımcı sayısı ve önemi bakımından en büyük üç forumdan birisi olmuştur.

Batılı hükümetler dört aydır masum Filistin halkına yönelik devam eden İsrail vahşetine ve soykırım siyasetine kayıtsız ve şartsız destek vermeye devam ediyor. Batı'nın sağladığı askeri, siyasi, diplomatik ve ekonomik desteğin İsrail'in güvenliğinin sağlanması için değil, bilakis İsrail'in masum sivillere yönelik soykırım zulmünün devamı için olduğu açık. Batı'nın desteği olmadan İsrail'in Filistinlilere yönelik saldırgan, yayılmacı ve sömürgeci politikalarını sürdüremeyeceğini herkes çok iyi biliyor. Bundan dolayı da Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve diğer Batılı ülkeler İsrail'in soykırım suçunun suç ortağı olduğu rahatlıkla iddia edilebilir.

"Patlamaya Hazır" Ortadoğu ve ABD

Bu hafta sonu ABD Dışişleri Bakanı Blinken 7 Ekim sonrası beşinci kez Ortadoğu turuna çıkıyor.

Devamı
quot Patlamaya Hazır quot Ortadoğu ve ABD
İran Güçleniyor mu Yalnızlaşıyor mu

İran Güçleniyor mu Yalnızlaşıyor mu?

İsrail'in Gazze'deki katliamları devam ederken Ortadoğu'da dikkatler giderek İran'a yoğunlaşıyor. Kızıldeniz'de seyrüseferi engellediği için Husilerin ABD-Britanya tarafından vurulmasından sonra İran ve Pakistan arasında karşılıklı füzelerin ateşlendiği bir terörle mücadele gerilimi yaşandı. Geçtiğimiz cumartesi de İsrail, Şam'da İran Devrim Muhafızları'ndan beş yetkiliyi öldürdü. Bu saldırı İsrail'in Suriye'deki İran varlığına önceki operasyonlarının devamı. Temel gerekçesi İran'ın Direniş Ekseni unsurlarına (Hizbullah ve Hamas'a) askeri destek temin etmesini engellemek. Ancak daha önemli husus, Biden yönetiminin aksine Netanyahu, İsrail-Filistin çatışmasının bölgeye yayılmasını istemesi.

Devamı

SETA Ekonomi Araştırmacısı Deniz İstikbal, A Para ekranlarında yayınlanan Analiz programında, Kızıldeniz’de yaşanan gerilimler ve küresel ticaretine etkisi üzerine değerlendirmelerde bulundu.

2024'ün henüz ilk haftasında Afrika'da yaşanan gelişmeler kıtanın bu yıl hareketli geçeceğinin sinyallerini veriyor. Kızıldeniz jeopolitiğinin 2024 yılında önem kazanması beklenmekte. Bu kapsamda Etiyopya ve Mısır'ın BRICS'e dahil olması Afrika'da Kızıldeniz ve Nil Havzasının adından sıkça söz ettirmesi muhtemel. Ancak 54 ülkenin yer aldığı Afrika'da tek önemli bölge buralar olmayacaktır.

Kriter Dergisi Yayın Koordinatörü Mustafa Caner, Haber Global ekranlarında yayınlanan Gece Ajansı programında, Kızıldeniz’de yaşanan son gelişmeleri değerlendirdi.

2024 yılı Afrika için oldukça hızlı başladı. Etiyopya, kıtada bu anlamda en öne çıkan ülke. Denize çıkışı bulunmayan ve uzun zamandır denize çıkış yolları arayan Etiyopya, 1 Ocak 2024’te Somali’den bağımsızlık isteyen Somaliland ile bir mutabakat zaptı imzaladı. Bu mutabakat zaptı bağlamında Etiyopya, Somaliland’da 20 kilometrelik bir kıyı şeridi kiralayacak. Etiyopya’nın, Somaliland’daki Berbera Limanı ya da Awdal’da bir limandan faydalanması muhtemel. Ancak Awdal’da altyapı ve yollar yeterince gelişmiş değil.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi İsmail Sarı ve Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Akademi Direktörü Ferhat Pirinççi, ABD yönetiminin kurulduğunu açıkladığı çok uluslu misyona ilişkin değerlendirmede bulundu.