31 Mart yerel seçimleri, çarpıcı sonuçları ve seçmenin vermek istediği mesajlar ekseninde tartışılmaya devam ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan da seçim sonrası kapsamlı bir muhasebeye ve değişime gidileceğinden söz etmişti. Bu muhasebenin siyasi sonuçlarının neler olacağını yakında göreceğiz. Ancak hemen herkesin üzerinde uzlaştığı belli başlı reform beklentilerinin olduğu açık. Yargı, ceza adaleti, hak ve özgürlükler, yasama organının işleyişi ve hükümet sistemi reform beklentisinin yoğunlaştığı alanlar olarak sıralanabilir. Bu reform başlıkları anayasa, yasal ve uygulama düzeyinde değişiklikler gerektiriyor.
Devamı
Insight Turkey'in “Yol Ayrımında Türkiye: 2023 Seçimi” başlıklı bu sayısının, Türkiye'de son dönemde siyaset gündemine yön veren bazı konuları ele alacağına inanıyor ve umut ediyoruz ve inanıyoruz ki, konuyla ilgili ortaya atılan anlayışlı ve teşvik edici tartışmalar okuyucularımıza faydalı olacaktır.
Devamı
Cumhuriyetin ikinci yüzyılı temasını Türkiye Yüzyılı vizyonu ile etkili söyleme çeviren Erdoğan şimdi de 'Yeter söz milletin' sloganını yeniden temellük ediyor. Bu slogan 'Erdoğan karşıtlığı ve güçlendirilmiş parlamenter sistem' dışında neden bir araya geldiklerini ideolojik olarak açıklayamayan partilerden ziyade AK Parti'ye yarar.
6'lı masa geçiş dönemine ve ortak politikalara odaklanarak aday konusunu erteliyor. Hatta CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, bu programları oluşturmadan aday belirlemenin doğru olmayacağını şu cümlelerle rasyonelleştirdi: 'Seçimden sonra seçilecek cumhurbaşkanının altılı masayı da götürmesi lazım. Cumhurbaşkanı adayını belirledikten sonra eğer liderlerle uyum gibi bir sorun çıkarsa o başka felakete yol açar. Seçimden sonraki süreç çok daha önemli.'
Türkiye'nin çoğulcu demokrasiyi, temel hak ve özgürlükleri güçlendirecek yeni ve sivil bir anayasaya ihtiyacı olduğu konusunda toplum da siyasi karar alıcılar da hemfikir. Fakat salt politik karşıtlık üzerinden bir parlamenter sistem savunusu yapmak yeni anayasa arayışına katkı sunmayacağı gibi geçmişte yaşanan bazı sistemik sorunların tekrarına da yol açabilir.
Adaylık çekişmesiyle dağınık görüntü veren 6’lı masa bileşenleri şimdi de farklı (ve muhtemelen birbirleriyle çelişkileri olan) vizyon belgeleriyle sahneye çıkıyor.
Altılı masa, güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş için uzun süredir üzerinde çalıştıkları anayasa değişiklik teklifini kamuoyuyla paylaştı. Açıkladıkları 84 maddelik teklif, dokuz ay önce açıklanan mutabakat metninde yer alan vaatleri anayasa maddeleri şeklinde sıralamanın ötesine geçemedi. Teklifteki yegâne yenilik ise vaat edilen sistem değişikliğinin doğasına aykırı bir şekilde cumhurbaşkanının halk tarafından seçileceği oldu.
Devamı
Başkanlık ya da parlamenter sistem önerilerinin tartışılması elbette demokrasimize katkı verir.
Devamı
Aday profili meselesi 6'lı masanın dört çelişkisinden sadece birisi. Masayı bir araya getiren tutkalın (Erdoğan karşıtlığı ve güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisi) seçmene umut vermek için yetersiz olduğu görüldükçe bu çelişkiler daha fazla öne çıkıyor.
Siyasi gündemimizde 10 fırtınası esiyor. Önce 29 Mayıs'ta dördüncü buluşmasını gerçekleştiren 6 muhalefet genel başkanı 10 maddelik 'temel ilkeler ve hedefler bildirgesi' yayımladı.
Muhalefetin çetin bir gündemi var. Yeni seçim yasasından sonra hem muhalefet partileri hem de akıl verenleri hummalı şekilde senaryoları çalışıyorlar ve nasıl bir ittifak yapısı oluşturulmalı üzerine kafa yoruyorlar.
Aday belirlenmedikçe aday çekişmeleri bitmez. Hatta belirlense bile küskünleri çıkar. Muhalefete akıl verenlerin toparlanmak için öne sürdükleri 'demokrasi cephesi' formülü ya da 'otoriterlik-demokratlık' ayrımı seçmende bekledikleri karşılığı üretemez. Uluslararası sistemin belirsizliğinin arttığı bir dönemde Türkiye'yi 2023 sonrasına taşıyacak politikalarda uzlaşıp bunu seçmene etkili bir isim etrafında ulaştırabilmeleri lazım.
Macaristan seçimlerinin sonucu bizdeki muhalefetin sistem- aday çelişkisini yeniden göz önüne getirdi. 6'lı masadaki genel başkanlar iki sistem önerisi getirmek ve buna uygun bir ortak aday bulmak durumundalar. 2023 seçimleri için alternatif bir cumhurbaşkanlığı sistemi önerisi ve sonrası için de güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisi. İkincisi için bir öneri getirdiler ancak yeterli ilgiyi görmedi. Zira seçmen belirsizlik değil netlik ister. Asıl merak edilen nasıl bir cumhurbaşkanlığı sistemi önerecekleri.
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter dergisinin 67. sayısı çıktı.
Bu analiz Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemin içeriğini teknik ve siyasi açılardan irdelemeyi amaçlamaktadır.
Bu teklifle yapılan rasyonelleştirme, muhalefeti seçim pazarlıklarının ötesine geçmeye, stratejik bir ittifak oluşturmaya yöneltiyor.
Altı muhalefet partisi, 28 Şubat'ta bir araya gelerek 'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem' adını verdikleri ve parlamenter sistemi geri getirmek adına üzerinde uzlaştıkları 'ilkesel mutabakat metni'ni kamuoyuyla paylaştı
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter dergisinin 66. sayısı çıktı.
Seçmenin, 'iki sistem önerili, 6 genel başkan artı iki eş başkanlı ve 1 cumhurbaşkanı adaylı' bu oligarşik formüle ikna edilmesi çok zor.
6 muhalefet partisinin genel başkanlarının yuvarlak masa toplantıları 12 Şubat'ta başlıyor.