19 Mayıs 2024'te İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile iki ülke sınır hattını oluşturan Aras Nehri üzerinde inşa edilen Kız Kalesi ve Hudaferin barajların açılışından dönerken geçirdiği helikopter kazası sonucunda hayatını kaybetmişti. Bu hadiseyle birlikte İran Cumhurbaşkanı seçimleri bir kez daha dünya gündemine oturdu. Zira cumhurbaşkanı seçimleri dünyaya açılmaya çalışan "reformcu" ve bu tür açılımlara sıcak bakmayan "muhafazakar" cenahlar arasında gerçekleşen politik hesaplaşma alanına dönmüş durumdadır. Bu nedenle İran Cumhurbaşkanlık seçimleri yurt içinde tartışıldığı gibi dünya gündeminde de tartışmalara neden oldu.

İran’da cumhurbaşkanı seçim süreci nasıl işlemektedir? Cumhurbaşkanının İran yönetim sistemindeki yeri ve yetkileri nelerdir? Mevcut seçimde öne çıkan tartışmalar nelerdir?

İran Cumhurbaşkanlığı Seçimleri

İran halkı 28 Haziran'da 14. kez cumhurbaşkanını belirlemek üzere sandığa gitmeye hazırlanıyor. Geçtiğimiz günlerde ülkenin en güçlü siyasal organlarından Anayasayı Koruyucular Konseyi, 80 aday adayından altısına cumhurbaşkanlığı adaylığı vizesi verdi. Adaylardan beşi muhafazakar biri ise reformist olarak sınıflandırılsa da aslında bu sınıflandırmanın gözden kaçırdığı önemli detaylar bulunmakta. Bu detayların seçmen tercihini kuvvetli bir şekilde etkileme ihtimali de bir hayli yüksek.

İran’daki protestoların arkasında yatan sebepleri, protestocuların taleplerini, Tahran yönetiminin tavrını, protestoların muhtemel geleceğini ve bu ülkeye etkilerini Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen İran uzmanlarından değerlendirmelerini istedik. Uzmanlar Cevaplıyor çalışmasının bu bölümünde İran uzmanlarının bu konudaki değerlendirmelerini sunuyoruz. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İran ziyaretinin amaçları nelerdir? Ziyaretin önemine ve sonucuna dair neler söylenebilir? Türkiye-İran ilişkilerinde güncel konu başlıkları nelerdir? İran, Türkiye’nin Suriye operasyonuna nasıl bakıyor? Türkiye-İran ilişkilerini yakın gelecekte neler bekliyor?