Suriye’de Esad sonrası halkın iradesine dayanan istikrarlı bir yönetim oluşması zaman alacak. Suriyeli farklı gruplar arasında milli bir uzlaşma sağlanmasının önünde hem iç hem de dış engeller var. Bu engellerin aşılması veya yönetilmesi hem pragmatik hem de soğukkanlı bir siyasi irade gerektiriyor

Suriye devrimi amacına ulaştı ancak her şey yeni başlıyor. Devrimin birincil amacı Esed rejimini devirmekti. 13 yıl boyunca rejimi devirmeye zaman zaman çok yaklaşılmıştı. Ancak yıllar boyunca başarılamayan 12 günde gerçekleşti ve 61 yıllık Baas rejimi devrildi. 13 yılda akan göz yaşı ve kanın en büyük sorumlusu Suriye’de çöken Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esed ise ülkeden kaçarak Rusya’ya sığınmak zorunda kaldı.

Bugünden geriye bakınca Arap ayaklanmaları sonrası, ülkelerin içine düştüğü durumu açıklamakta zorlanmayız. 13 yıllık Suriye iç savaşında yaşananları, gelinen noktada rejimin niçin çöktüğünü, muhaliflerin nasıl başarılı olduğunu da bugün için kolay izah edebiliriz.

Suriye'de Geçiş Dönemi

Suriye sahasındaki hareketlilik hatta belirsizlik bir süre daha devam edecek. Rejim muhalifleri sahada beklenmedik bir ilerleme sağladı. Sadece askeri olarak değil, ele geçirilen yerlerin yönetimi, Suriye içi farklı yapı ve gruplarla yürütülecek ilişki biçimi, içeriye ve dışarıya yönelik iletişim kampanyasının yürütülmesine kadar farklı konularda muhalefetin bir hazırlığının olduğu anlaşılıyor.

Son bir hafta içinde Suriyeli muhaliflerin Halep ve Tel Rıfat’taki ilerlemeleri, bölgesel dengelerin ne kadar değiştiğini gösterdi. Rusya’nın Ukrayna’yla meşguliyeti ve Hizbullah’ın da İsrail tarafından yoğun baskı altında olması, Suriye’nin adeta unutulmasına neden oldu

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) tarafından düzenlenen "Suriye'de Yeni Dönem: Bundan Sonra Ne Olacak?" panelinde sahadaki mevcut gelişmeler ve Suriye'nin geleceği ele alındı.

Suriye’de Yeni Dönem | Bundan Sonra Ne Olacak?

Suriye sahasında devrimin başından bu yana muhalifler en büyük ilerleyişi kaydediyor. Bir diğer deyişle 2020’den bu yana durağan bir görünüm sergileyen çatışma hatları, dört yıl aradan sonra ilk kez önemli bir şekilde yeniden şekillenmiştir.

Türkiye'nin normalleşme ile ilgili uzattığı el Esad rejimi için bir fırsattı. 2023 yılının ilk aylarından itibaren Türkiye bu konuda kararlılığını gösterdi. Toprak bütünlüğün sağlanması, terörden arındırılması, sığınmacıların geri dönüşü ve en nihayetinde rejimi de dışlamayan Suriye'de kapsayıcı ve istikrarlı bir yönetimin kurulması Esad için iyi bir çıkış yoluydu.

27 Kasım'da başlayan 'Saldırganlığı Caydırma' operasyonu, bu yazının yazıldığı tarih itibariyle üçüncü gününü dolduruyor. Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) öncülüğünde oluşturulan "Feth-ul Mubin" operasyon odasıyla muhalifler, neredeyse iki buçuk gün içerisinde beklenmedik bir ilerleyiş sağlayarak Halep'in dış mahallelerine kadar ulaştılar.

Muhaliflerin 27 Kasım’da başlattığı “saldırganlığı caydırma” operasyonu kısa sürede beklentilerin çok ötesine geçerek Halep’in muhaliflerin kontrolüne geçmesine neden oldu. Güneyde ise ilerlemeler Hama eyaletinin sınırlarına kadar ulaştı. Ayrıca El Bab’dan da cephe açan muhalifler, Halep yönüne doğru ilerlemeye başladı. Adeta Suriye devrimi yeniden başladı da denilebilir. Dakikalar içerisinde haritaların değiştiği bu yeni çatışma ortamını uzmanlara sorduk.

Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e karşı başlattığı Aksa Tufanı operasyonu, İsrail'in hava ve kara saldırıları eşliğinde devam ediyor. İsrail'in ülke içinde yaşanan şoku atlatmak, askeri caydırıcılığı yeniden tesis etmek ve Hamas'ı Gazze halkını toplu cezalandırma yöntemiyle bertaraf etmek için gerçekleştirdiği askeri saldırılar 36. gününü doldurdu.