2024’te Enflasyonla Mücadele
Global krizler silsilesi, ardında fiyat istikrarını bozucu etkiler bıraktı. 2020’de başlayan pandemi ve sonrasında gelen enerji krizi küresel enflasyonu tarihi yüksek seviyelere çıkardı. Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere çift hanelere çıkan tüketici fiyatları alt ve orta gelirli grupları derinden etkiledi. Türkiye’de de benzer bir süreç yaşandı. Tedarik krizi, ürünlerin tüketiciye ulaşmasını zorlaştırırken enerji fiyat artışları maliyetlerin yükselmesine neden oldu. Gıda fiyatları da Birleşmiş Milletler Gıda Fiyat Endeksi’ne göre kayıtlara alınan tarihten itibaren yüzde 65’e ulaşarak en yüksek rakama geldi. Enerji, gıda ve tedarik yönlü küresel bir krizi andıran sürece bölgesel savaşlar eklemlendi. Ukrayna’da başlayan ve farklı ülkelere yayılma riski taşıyan çatışma, maliyetlerin yukarıya doğru zıplamasına sebebiyet verdi. Merkez bankalarının 2020’den sonra küresel piyasalara enjekte ettiği 20 trilyon dolarlık kaynak da enflasyonist baskının artmasında önemli bir rol üstlendi. Global borçluluk düzeyinin üç senelik dönemde 200 trilyon dolardan 300 trilyon dolara çıkması ise yeni krizlerin meydana gelebileceğine işaret ediyor. BM, IMF ve Dünya Bankası gibi kurumlar 2024’te de enflasyonist baskının süresini ve 2025’te makul seviyelere geri çekilme ihtimaline vurgu yapıyorlar.
Devamı
Toplumun Kamu Tasarruflarından Beklentileri
Kamuda tasarrufların enflasyonun düşüşüne yardımcı olması en muhtemel sonuç olarak beklenebilir. Enflasyonun tekrar tek haneye düşürülmesi, öngörülebilirliği artırırken yabancı yatırımcıların Türkiye'ye olan bakışının veya yaklaşımının daha pozitif olmasına yardımcı olacaktır. Küresel doğrudan yabancı yatırımlardan yüzde 1'lik pay alan Türkiye'nin mevcut payını 2028'de yüzde 1,5'e çıkarma hedefi bulunmaktadır.
Devamı
SETA Ekonomi Araştırmacısı Deniz İstikbal, A Para ekranlarında yayınlanan Analiz programında, Türkiye ekonomisindeki son gelişmeleri değerlendirdi.
Mehmet Şimşek ve ekibinin göreve getirilmesiyle Türkiye'yi yeni bir ekonomik dönüşüm bekliyor. Bu dönüşüm artan refah, yükselen alım gücü ve düşük enflasyon merkezli üretimi önceliyor. Ayrıca teknolojik altyapının güçlendirilmesi ve öngörülebilirliğin artırılması temel hedefler arasında yer alıyor.
Bugünlerde belki de en fazla akla takılan sorulardan biri de Türkiye'nin özellikle de seçim sonrası enflasyonu nasıl düşürmeyi ve Türk lirasını nasıl desteklemeyi planladığı konusudur. Dahası, politika yapıcılar neden tıpkı Fed veya ECB'nin yaptığı gibi faizleri artırmıyor? Elbette, daha öncelikli olarak enflasyon konusu önemlidir. Bununla birlikte, Türkiye'de ne Merkez Bankası'nın ne de hükümetin resmi olarak belirlenmiş bir kur hedefi yok. Döviz kuru istikrarı, daha geniş finansal istikrar yetkisinin bir parçası olarak düşünülebilir.
2022’nin ilk aylarına yüzde 36 ile başlayan enflasyon rakamları Ekim ayında yüzde 85 ile zirveyi görerek düşüş eğilimine girdi. Baz etkisiyle Ocak, Şubat ve Mart aylarında yüzde 50’in altına gevşeyecek olan enflasyonun 2023 yılını yüzde 22,3 ile tamamlaması bekleniyor.
AK Parti’nin Gücü ve Geleceği
2023 seçimlerinde AK Parti yeni bir sınava tabi tutulacak. İktidardaki yıpranmasını, hatalarını ve yapamadıklarını seçmene anlatmanın yolunu bulmak ve yeni bir güçlü destek almak zorunda.
Devamı
Enflasyonla Topyekûn Mücadele
Fiyat artışlarının zaman içinde bir ücret-fiyat sarmalına dönüşmemesi önemlidir. Enflasyon özellikle de yerleşik hale gelmemelidir. Bu da topyekûn bir mücadele ile mümkündür.
Devamı
Merkez Bankası, faiz indirimiyle sürpriz yaptı. Ekonomik büyüme halihazırda oldukça güçlü ve dengeli bir seyir izlediği için kanaatimce bu faiz indiriminin ticari krediler ve ekonomik aktivite üzerinde ancak sınırlı bir pozitif etkisi olabilir
Merkez Bankası, enflasyon beklentisini yüzde 12.1’e çıkardı. Çift haneli enflasyonun yeniden kalıcı bir sorun olmasını engellemek için uzun soluklu bir mücadele dönemine girilmeli
Euro/dolar paritesi 2 yıl aradan sonra 1.20’nin üzerini gördü. ABD’deki gelişmeler doları değer kaybına sürüklediği için euro parlıyor. Euro güçlendikçe Avrupa’nın enflasyon hedefini tutturması ve dış ticarette rekabet etmesi zorlaşıyor
SETA Ekonomi Araştırmacısı Mevlüt Tatlıyer, 2019 yılında enflasyondaki düşüşün nedenleri üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Enflasyonla ilgili toplumda ciddi bir kafa karışıklığı var. Uzunca bir süre düşük enflasyona alıştıktan sonra yeniden çift haneli rakamları görmenin meydana getirdiği bu kafa karışıklığını normal karşılamak lazım. Ancak, kendi siyasi takıntılarından dolayı bilinçli bir şekilde teknik konuları çarpıtıp, ekonomik gidişata ve politikalara dair vatandaşın zihnini bulandırmaya çalışan bir kesimin olduğunu da atlamayalım.
SETA Ekonomi Araştırmacısı Mevlüt Tatlıyer, açıklanan enflasyon rakamları üzerine değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye'nin maruz kaldığı spekülatif ataklar döviz kurunda ani yükseliş ve dalgalanmaya sebep olurken döviz kurundan kaynaklanan fiyat geçişkenliği enflasyonu yükseltti. ..
SETA Ekonomi Araştırmaları Direktörü Nurullah Gür bazı firmaların enflasyonla mücadele kapsamında aldığı fiyatlarda indirim kararı hakkında değerlendirmede bulundu.
