Tarihinde ilk defa negatif fiyatı gören Teksas Tipi Ham Petrol (Wti), enerji piyasalarındaki krizin ne kadar ileri boyutlara ulaştığını gözler önüne sermektedir. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının dünya genelinde yaygınlaşmasıyla birlikte petrol tüketiminin yüzde 30 gibi yüksek oranda gerilemesi bu durumun en önemli nedeni olarak gösterilmektedir.

Ortadoğu'nun çatışma bölgelerindeki hareketlilik devam ediyor. Koronavirüs salgınının uluslararası sistemin yapısını, dünya ekonomisini ve devletlerin istikrarını nasıl etkileyeceği tartışmaları sürerken özellikle Libya'da sıcak gelişmeler yaşandığını belirtmek gerekir. BM tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile darbeci Hafter güçleri arasındaki çatışmaların seyri son bir aydır değişim gösteriyor.

SETA, internet üzerinden takip edilen "Ortadoğu'nun Çatışma Gündemi - Libya" konulu panel düzenledi.

Koronavirüs (Covid-19) pandemisinin bütün dünyaya yayıldığı bugünlerde siber uzaydaki aktiviteler de artış eğilimindedir. Böyle olunca siber uzay bazı durumlarda güvenlik tehdidi bazı durumlarda ise bir fırsat ortamı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bireysel kullanıcılardan devletlere kadar birçok alanda siber tehdit aktörlerinden gelebilecek risk ve tehdit durumları söz konusudur. Fırsat konusuna gelince burada daha çok devletlerin spesifik olarak istihbarat kapasitelerini geliştirmelerinden bahsetmek mümkündür.

Değişim her daim “devamlılığa” meydan okuyan bir olgudur. Ancak değişimin kontrollü, kontrolsüz veya travma şeklinde gelişmesi söz konusudur. Kontrollü değişim genellikle heyecan verici ve sükunet istikametinde duygu kabarmasına neden olurken kontrolsüz değişim sahip olunan kapasite ve kabiliyetin ötesine geçtiği durumlarda panik ve güvensizlik hissini tetikleyebilir.

Ne yazık ki büyük güç rekabetinin yoğunlaşması yönündeki emareler daha güçlü. Pandemi sonrası yeni bir düzenin kurulması değil, düzensizliğin artması bekleniyor. Uluslararası sistemde yeni bir güç dağılımı, yeni politik ekonomi ve normlar oluşmadıkça düzen kurulamaz. Ülkeler de yeni ittifaklara mecbur kalacak ölçüde çaresizliğe düşmedikçe radikal değerlendirmeler yapmayacaktır.

Mütekabiliyet kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu sözlüğünde "karşılıklılık" şeklinde belirtilmiş. Bu karşılıklı olma durumu ülkelerarası ilişkilere uyarlandığında iki farklı ülkenin bir hususta eşit şartlara göre süreç yönetimini sürdürmesi olarak yorumlanabilir. Mesela 1923 Lozan Anlaşmasına göre azınlık hakları gibi bazı konularda Türkiye mütekabiliyet yaklaşımını muhataplarına uygulatmıştı.

Bütün ülkeler öncelikli olarak can kayıplarını önlemeye odaklanmış durumdalar. Bunun için bir yandan virüsün yayılmasının önlenmesi için tedbirler alınıyor bir yandan da hastalanan insanlar arasında can kayıplarının az olması için çalışılıyor.

Suudi Arabistan’da hangi önemli isimler tutuklandı? Tutuklamaların arka planında ne var? Suudi Arabistan iç siyaseti açısından tutuklamalar ne anlama geliyor? Muhammed bin Selman demir yumruk siyasetini sürdürebilir mi? İç politikadaki mücadele dış politikaya nasıl yansır?

SETA Güvenlik Araştırmacısı Murat Aslan Libya’daki son gelişmeler üzerine değerlendirmelerde bulundu.

İran’da koronavirüsü nasıl ortaya çıktı ve ne kadar yayıldı? Koronavirüs krizi nasıl yönetiliyor? Salgının toplumsal ve siyasal etkileri ne olabilir? Korona krizi İran’ın dış politikasını nasıl etkiler? İran ekonomisi koronavirüsten nasıl etkilenir?

Üç bölgede Türkiye'ye 'çekil baskısı' var. İnsani felaketi önleme amacıyla operasyon yürüttüğümüz İdlib'den, güvenlik anlaşması imzaladığımız Libya'dan ve deniz yetki alanlarındaki haklarımızı savunduğumuz Doğu Akdeniz'den... Bu üçlüden en sıcak olanı kuşkusuz İdlib. İdlib krizinin neticesi Türkiye'nin tüm Suriye'deki geleceğini etkileyecek.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) son yılların sıcak başlıklarından olan Libya'yı farklı açılardan konu alan çok sayıda yayın ve analize imza attı.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)’nin, Türkiye karşıtı lobicilik faaliyetleri için dev bir fon ayırdığı ortaya çıktı. BAE, FETÖ terör örgütü ile ilintili platformların da aralarında yer aldığı Türkiye karşıtı kuruluşlara milyonlarca dolar aktarıyor. Kriter Dergisi’nin Şubat sayısında bu konuda geniş bir dosyaya yer verildi.

Türkiye’nin küresel ve bölgesel güçlerle ilişkilerinde yaşadığı sorunlar geçici çıkar çatışmalarından mı yoksa bu ülkelerin doğrudan Türkiye’nin egemenliğini hedef alan politikalarından mı kaynaklanıyor?

Bu analizde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)-Suudi Arabistan ekseninin Ortadoğu’daki demokratik halk hareketlerine özellikle Libya’daki meşru hükümete karşı izledikleri darbeci siyaset ele alınmaktadır.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) bünyesinde hazırlanan Kriter dergisinin 43. sayısı çıktı.