SETA Dış Politika Araştırmaları Direktörü Murat Yeşiltaş, Türkiye’nin son zamanlarda daha da hızlanan diplomasi hamlelerini değerlendirdi.

Uzmanlar, Suriye savaşı 11. yılını geride bırakırken Rusya ve İran'ın destek verdiği Esed rejiminin siyasal çözümü tıkadığını, Ukrayna'daki savaş üzerinden dış faktörler arasındaki ilişkinin kilidi açabilecek bir noktaya taşınabileceğini belirtiyor.

Küresel gıda fiyatları neden artıyor? Salgın dünyada gıda enflasyonunu nasıl etkiledi? Savaş küresel gıda enflasyonunu nasıl etkileyecek?

Ukrayna ile Rusya’nın arasındaki savaşta Türkiye hiçbir ülkede olmayan imkanları ve diplomasi geleneğiyle en öne çıkan diplomatik aktör haline geldi. Türkiye’nin bu pozisyonunu, performansını ve önümüzdeki süreçte neler beklenebileceğini Prof. Dr. Ferhat Pirinççi ile konuştuk.

Dış politikada Erdoğan'ın değer ile çıkarı sentezleyen realist yaklaşımının en bariz örneği, Ukrayna krizinde ortaya koyduğu aktif diplomasi. Dünya henüz bu yeni paradigmaya hazır olmayabilir. Ancak küresel belirsizliğin ve büyük güç rekabetinin ufkumuzu kararttığı bir dönemde önümüzü aydınlatacak yeni paradigmaya çağrı her zaman kıymetlidir.

Savaşın ne kadar süreceğini kestirmek zor iken kalıcı ateşkes sağlanması halinde yaptırımların, en azından enerji sektörüne uygulananların kaldırılması muhtemel görünüyor.

Türkiye merkezli diplomasi trafiğinin artarak devam etmesi bekleniyor. Bu beklenti sadece bölgesel istikrarsızlıklar veya küresel meydan okumalardan kaynaklanmıyor. Diğer bir ifadeyle, Türk diplomasisi bu hususlar dahil olmak üzere girişimci bir karakterde ve yapıcı bir şekilde her geçen gün etkisini artırıyor. Bu etki artık kimsenin göz ardı edebileceği nitelikte değil.

Rusların sivilleri şehirlerden göndererek savaşı derinleştirdiği diğer yandan Batı'nın enerji dahil ağır yaptırımları en yüksek seviyeye çıkardığı dönemdeyiz. Bu dönem tamamlanmadan müzakerelerin savaşı bitirmesi ihtimali uzak. Ancak Türkiye'nin ısrarla diplomasiyi ve arabuluculuğu önceleme çabaları çok kıymetli. Savaşın dördüncü aşamasında, ne zaman gelir henüz belirsiz, bu çabaların sonuçları olacak.

Doğu Avrupa ülkelerinin önemli bir kısmı Rus gazına yüzde 100 bağımlı durumda.. Batı Avrupa ülkelerinde ise durum biraz farklı.

İktidar, Ukrayna krizini dinamik şekilde ele alıyor. Amaç, Türkiye'yi savaşın etkilerinden mümkün olduğu ölçüde korumak ve barışın yolunu açabilecek bir politikaya katkı verebilmek.

Almanya’nın aldığı somut değişiklik kararları nelerdir? Federal hükümetin değişiklik kararları neden önem arz etmektedir? Yeni kararlara yönelik Alman siyasetinin tepkisi ne olmuştur?

Dünya harplerinin yıkımı karşısında savaşın yasaklanmasına yönelik ahlaki yükümlülükler ön plana çıkarken BM Antlaşması, saldırı savaşını yasaklıyor.

Savaş, sonuçları itibarıyla ise, sadece Ukrayna ve Rusya ekonomilerini değil, dünyanın dört-bir yanındaki milyonlarca insanı etkilemektedir. BM'ye göre Ukrayna'dan şimdiden bir milyon mülteci evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Avrupa Birliği ve mültecilere sınırları ölüm duvarına dönüştüren Avrupa göç rejimi Ukraynalı mülteci krizine hızlı çözümler üretebildiğini gösteriyor.

Büyük güç rekabetinin artık yeni bir aşamasında olduğumuz net.

Rusya’nın Ukrayna saldırısı ve sonrasında yaşananlar küresel bir krize dönüştü. Putin’in tüm dünyayı karşısına almasının Suriye’de de karşılığının olacağını belirten uzmanlar, Türkiye’nin güneyde yeni opsiyonlar kazandığı görüşünde.

Savaş, tarım ürün fiyatlarını ve gıda arz güvenliğini negatif etkiliyor. Son bir haftada buğday ve mısır fiyatlarında meydana gelen yüzde 15'lik artış buna bir örnek. Rusya'ya karşı uygulanan yaptırımlar önemli bir tedarikçinin piyasaya ulaşımını kısıtlayabilir. Üretimin düşmesiyle ortaya çıkabilecek yeni fiyat artışları ülkelere daha fazla zarar verebilir.