Olağanüstü yönetim usulleri demokrasi dışı, hukuksuz ve keyfi yönetimler anlamına gelmemektedir. Anayasal haklar, hukuk düzeni ve devletin tüm organlarının yargısal denetimi bu usullerde de yürürlüktedir.

Dünyadaki yargı sistemlerini inceleyen SETA, AYM’nin görevlerinin yeniden düzenlemesi gerektiğini, Yüce Divan görevinin de Yargıtay’a verilmesi gerektiğini öneriyor.

Bu analizde, yüksek yargının yeni anayasayı ilgilendiren yönleri tartışılmıştır.

Cem Duran Uzun, yeni anayasa takvimi ve sürecin nasıl işleyeceği üzerine değerlendirmelerde bulundu.

Aslan: CHP başta olmak üzere muhalefetin parlamenter sistemi savunmasının temel nedeni, parlamentoda hükümetin zor kurulup kolay düşürülmesi ve irade parçalandığı için rejim krizlerine gebe olmasıdır. CHP asker ve sivil bürokrasiye yol açmak istiyor.

Aslan: CHP başta olmak üzere muhalefetin parlamenter sistemi savunmasının temel nedeni, parlamentoda hükümetin zor kurulup kolay düşürülmesi ve irade parçalandığı için rejim krizlerine gebe olmasıdır. CHP asker ve sivil bürokrasiye yol açmak istiyor.

Mevcut siyasi hamlelerine bakıldığında CHP, başkanlığa karşı olduğu gibi, bir başka demokratik yönetim sistemi olan parlamenter demokrasiye de karşıdır.

Tüm manevraların CHP açısından tek bir hedefi olduğunu belirtmeliyiz: AK Parti öncülüğünde yeni ve sivil bir anayasa yapılmasını engellemek.

Önümüzdeki süreçte farklı anayasa önerilerinin "sözde" uzlaşı çabalarına değil, "sahici" rekabetine şahit olacağız.

Bu analizde Uzlaşma Komisyonu ve Komisyonca kabul edilen 59 maddenin 1 Kasım seçimi sonrasında gu¨ndeme gelen yeni anayasa çalışmalarına katkısı değerlendirilecektir.

1982 anayasasından duyulan memnuniyetsizliğe dikkat çeken Burhanettin Duran, zaman içerisinde geçirdiği tüm değişikliklere rağmen, anayasanın otoriter, bireyi değil devleti önceleyen ruhunun halen özünde durduğunu vurgulayarak “Özgürlükler karşısında konulmuş birçok bubi tuzağının, nasıl önümüze çıktığını defalarca gördük.” dedi.

SETA Hukuk ve İnsan Hakları Direktörü Doç. Dr. Cem Duran Uzun, yeni anayasanın kum saati metaforuyla hazırlanması gerektiğini belirterek, "Anayasa 18 defa değişti, üçte birinden fazlası değişikliğe uğradı. Hala bu anayasanın üzerinde 12 Eylül darbesinin izlerini görmemiz mümkün, o yüzden değişikliklerle kurtulamıyoruz. O halde bu anayasayı tamamen kaldırmak en doğru yöntemdir" dedi.

Anayasa Uzlaşma Komisyonu tecrübesi bize hangi yöntemlerle yeni anayasa hazırlanamayacağını göstermiştir.

Türkiye’de hukuki anlamda bir sistem değişimi yaşanması ve bu konunun netlik kazanması gerekmektedir.

Bırakın başkanlık ya da yarı başkanlık modeli sunabilmeyi muhalefet kendi parlamenter sistem önerisini bile getirebilmiş değil. Hem etkin yürütme sorununu çözen hem de daha "demokratik" olduğunu düşündükleri hükümet modelleri üretebilirler.

SETA'nın hazırladığı anayasa çalışması farklı anayasa önerilerini bir araya getiriyor ve bu önerilerin zaman içinde nasıl bir değişim çizgisi izlediğinin görülmesini sağlıyor.